Dit document bevat aantekeningen van alle hoorcolleges en werkgroepen van het vak Beginselen staatsrecht op VU Amsterdam en bevat ook stof van het boek Beginselen van het Nederlandse staatsrecht. Het is beknopt en erg overzichtelijk. Mijn klasgenoten gebruikten deze samenvatting tijdens het leren e...
Alle tentamenstof beginselen staatsrecht (R_BegSta)
Samenvatting Beginselen van het Nederlandse staatsrecht
Samenvatting Bestuursrecht in het Awb-tijdperk
Tout pour ce livre (23)
École, étude et sujet
Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Rechtsgeleerdheid
Beginselen staatsrecht (R_BEGSTA)
Tous les documents sur ce sujet (40)
Vendeur
S'abonner
hajarelbae
Aperçu du contenu
1 – Algemene inleiding, staat en staatsvorming,
bronnen en werking van het staatsrecht,
rechtsstaat
Staatsrecht moet antwoord geven op 3 fundamentele vragen:
Wie bepaalt in ons land wat wel en niet mag?
o Die regels (over wetgevende bevoegdheid) vinden we in de Grondwet
Op welke wijze kan de naleving van regels worden afgedwongen (d.m.v. dwang)?
o Burgemeester mag pand sluiten als er bijvoorbeeld drugs werd geteeld daar
Hoe zit het met de mogelijkheid van rechtsbescherming tegen de overheid?
o Op welke wijze zouden burgers en bedrijven tegen de overheid in kunnen gaan?
Definitie van een staat:
Gemeenschap van mensen
Rechtsgemeenschap
Door dwang rechtsregels handhaven
Territoriale grenzen
Niet noodzakelijk, maar volkenrechtelijke erkenning heeft plaatsgevonden
De staat beschikt over soevereiniteit.
Twee staten:
1. Politiestaat: dictatuur, maar ook staatsrecht
a. Regels over inhoud en functioneren van de instellingen van de staat
b. Regels over bevoegdheden om regels vast te stellen en besluiten te nemen
Verschil tussen politiestaat en rechtsstaat: 5 kenmerken die de rechtsstaten bepalen:
2. Rechtsstaat:
Legaliteitsbeginsel
o Overheid mag alleen ingrijpende maatregelen als er een wettelijke
grondslag/basis is
Scheiding/spreiding van machten
o Montesquieu: driemachtenleer
Onafhankelijke rechterlijke macht
Grondrechten
Democratiebeginsel
Soms staan die kenmerken op gespannen voet met elkaar:
Spanning tussen democratie en grondrechten
o Via een referendum tegengaan op bouw van moskeeën
Het staatsrecht is te vinden in meerdere wetten (Inc. grondwet) en in de jurisprudentie.
,Sub disciplines staatsrecht:
Politiek staatsrecht
o Parlement
Rechtspositie: wat de voorzitter tegen Kamerleden kunnen doen die uithalen
naar andere Kamerleden, waar liggen de grenzen
o Regering (koning + ministers)
2. Decentralisatierecht
Nederland is een gedecentraliseerde eenheidsstaat met zekere autonomie van
gemeentebesturen
3. Grondrechten
Voor 2010:
Drie landen die gezamenlijk het Koninkrijk der Nederlanden vormden
1. Aruba
2. De Nederlandse Antillen
3. Nederland
Na 2010:
Sint-Maarten en Curaçao zijn net als Aruba en Nederland zelfstandig
Bonaire, St. Eustatius en Saba maken deel uit van Nederland
Bonaire behoort (net als Sint-Eustatius en Saba) tot het Caribische deel van het land Nederland. Deze
eilanden zijn elk een openbaar lichaam, zoals bedoeld in het recente art. 132a Grondwet.
Confederatie: verschillende staten blijven zelfstandig, maar ze werken samen
Federatie: verschillende staten behouden autonomie, maar koninkrijk heeft centrale bevoegdheden
Uit het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden blijkt dat het Koninkrijk een staatvorm heeft die
vooral kenmerken vertoont van een federatie
Bronnen van staatsrecht
Jurisprudentie
Grondwet
Internationale verdragen
Statuut
Formele wetten
Organieke wetten
Gewoonterecht
Legaliteitsbeginsel: geen bevoegdheid zonder een daar voorafgaande wet: overheid mag alleen
optreden op het moment dat dat in de wet staat
Zorgt voor rechtszekerheid
Voorkomt machtsmisbruik
Kenmerken van een staat
Volksgemeenschap
Territorium
Effectief gezag
Geweldsmonopolie
Rechtsgemeenschap
, Erkenning is geen vereiste, maar het draagt bij in de praktijk om deel te nemen aan internationale
rechtsverkeer.
Kenmerken rechtsstaat:
Legaliteitsbeginsel
Grondrechten
Grondwet is slechts 1 bron waar grondrechten in staan
Onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak
Trias politica
Democratiebeginsel
Dit maakt het een democratische rechtsstaat
De staat is dynamisch door de verandering van territoriale grenzen.
Organieke wet: wet die nader invulling geeft aan een grondwetsartikel.
Het Statuut is voor alle landen in Het Koninkrijk en de Grondwet is alleen voor Nederland.
Het Statuut staat bovenaan, en daarna komt de Grondwet.
Trias politica: machtenscheiding
Checks and balances: machtenspreiding
2 – Politiek staatsrecht I: de hoofdrolspelers
Regering: samengesteld door de koning en ministers
Koning: staatshoofd van het Koninkrijk en de afzonderlijke landen
Staatshoofd is de persoon die het hoogste gezag vertegenwoordigt
Benoemt en ontslaat ministers
Staatsrechtelijk verantwoordelijk voor alle beslissingen van de regering
o Wetsvoorstellen indienen/bekrachtigen
o Benoemen van o.a. burgemeesters, rechters en topambtenaren
Staatsrechtelijke consequenties van een koning die alleen ceremoniële taken heeft:
Samenstelling van de regering, koning maakt daar geen deel meer van uit.
De koning mag zijn mening niet uitspreken, en de koning moet ook opletten met wat hij doet
(corona).
Kabinet der Koning
Ambtelijke ondersteuning van de koning bij al zijn staatsrechtelijke taken
Schakel tussen de koning en ministers
Vroeger waren ministers ondergeschikt aan de koning.
Nu moeten ministers vaker een verklaring afleggen aan het Parlement dan aan de koning.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur hajarelbae. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €9,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
