Resume
Samenvatting persoon, gezin en recht
- Établissement
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Samenvatting voor het vak Persoon, Gezin en Recht, gedoceerd aan de KULeuven in de Master Rechten. Professor Boone.
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Persoon, gezin en recht1 Inleiding .................................................................................................................................................. 3
1.1 Maatschappelijke en technologische ontwikkelingen ................................................................. 3
1.2 Juridische relevantie ...................................................................................................................... 3
1.3 Juridische benadering van ouderschap: van geïntegreerde naar gedesintegreerde
benadering.................................................................................................................................................. 4
1.4 Het belang van het kind als eerste overweging ........................................................................... 6
2 Juridisch ouderschap ............................................................................................................................. 8
2.1 Noodzaak wetgevende hervormingen ......................................................................................... 8
2.2 Correcties door wet 21 december 2018 ...................................................................................... 9
2.3 Ongrondwettigheden vastgesteld na wet 21 december 2018 ................................................. 10
2.4 Krijtlijnen en toekomstige hervormingen en wetsvoorstellen .................................................. 12
3 Medisch begeleide voortplanting ....................................................................................................... 13
3.1 Inleiding ........................................................................................................................................ 13
3.2 Anonimiteit donoren (gastcollege) ............................................................................................. 13
3.3 Toegang tot en voorwaarden voor MBV .................................................................................... 17
3.4 Juridische ouderschap na MBV ................................................................................................... 19
3.5 Draagmoederschap (discussiecollege) ....................................................................................... 21
3.5.1 Draagmoederschap vandaag: wat, wie, waarom en hoe? ................................................ 21
3.5.2 Ethische toelaatbaarheid .................................................................................................... 22
3.5.3 Rechtsonzekerheid .............................................................................................................. 23
3.5.4 Rechtsvergelijking................................................................................................................ 25
3.5.5 Naar een wettelijke regeling? ............................................................................................. 25
4 Transgezinnen ...................................................................................................................................... 27
4.1 Transgender personen in België: gegevens ............................................................................... 27
4.2 Huidig wettelijk kader.................................................................................................................. 27
4.3 Andere mogelijkheden dan M/V in andere landen.................................................................... 28
4.4 Afstamming ten aanzien van transouder ................................................................................... 29
4.5 Ervaringen kinderen: sociologisch onderzoek............................................................................ 33
5 Adoptie ................................................................................................................................................. 35
5.1 Desintegratie van gezamenlijk ouderschap na adoptie ............................................................. 35
5.2 Partneradoptie: verwantschap kandidaat-adoptant en ouder ................................................. 36
5.3 Ex-partneradoptie: adoptie door voormalige partner ............................................................... 37
5.4 Besluit ........................................................................................................................................... 39
6 Stiefoudergezinnen .............................................................................................................................. 40
1
, 6.1 Inleiding ........................................................................................................................................ 40
6.2 Rechtspositie stiefouder: België ................................................................................................. 40
6.3 Rechtspositie stiefouder: rechtsvergelijking .............................................................................. 42
6.4 Rechtspositie stiefouder: de lege ferenda ................................................................................. 44
7 Pleeggezinnen ...................................................................................................................................... 46
7.1 Inleiding ........................................................................................................................................ 46
7.2 Organisatie pleegzorg in Vlaanderen.......................................................................................... 47
7.3 Burgerrechtelijk statuut pleegzorgers ........................................................................................ 48
7.4 Procesrechtelijke regels .............................................................................................................. 51
7.5 Onderzoek beleving pleegkinderen en ouders met kinderen in pleegzorg.............................. 51
8 Intentionele meeroudergezinnen ....................................................................................................... 54
8.1 Inleiding en situering ................................................................................................................... 54
8.2 Juridische positie intentionele meeroudergezinnen: België ..................................................... 54
8.3 Twee-ouderlimiet onder druk: meeroudergezag en meerouderschap .................................... 55
8.4 Ontwikkeling en welbevinden van kinderen in nieuwe gezinsvormen..................................... 59
9 Kind en ouders na (echt)scheiding ...................................................................................................... 61
9.1 Broers en zussen na scheiding ouders........................................................................................ 61
9.1.1 Overzicht wet 20 mei 2021 ................................................................................................. 61
9.1.2 Toepassingsgebied nieuw hoofdstuk III “Broers en zussen”............................................. 61
9.1.3 Verblijfsregeling broers en zussen na scheiding ................................................................ 62
9.1.4 Broers en zussen bij uiteenvallen van nieuw samengestelde gezinnen........................... 65
9.2 Procespositie minderjarigen bij geschillen over ouderlijk gezag, verblijf, contact .................. 66
9.3 Familierechters helpen ouders om strijdbijl te begraven: aanpak in de familierechtbank
Antwerpen ................................................................................................................................................ 70
2
,1 Inleiding
1.1 Maatschappelijke en technologische ontwikkelingen
• Tot jaren ’70 en ’80: klassiek gezin
o Man en vrouw: huwelijk
o Op natuurlijke wijze: biologische ouders
o Bijna geen echtscheidingen
o Kind bleef bij natuurlijke ouders
• Nu: andere mogelijkheden om kinderen te verwekken + andere gezinssamenstellingen
• Diversiteit in gezinsvormen
o Partnerrelaties zijn fragiler => meer echtscheidingen
o Bv alleenstaande ouder, samengesteld gezin, regenbooggezin, meeroudergezin, …
• In 2020: bijna de helft van de kinderen wordt buiten huwelijk geboren ( 2000: 24%)
• Termen
o Eenvoudig samengesteld gezin: 1 partner heeft al een kind
o Complex samengesteld gezin: beide partners hebben al een kind/1 partner heeft al een
kind en ze hebben en gemeenschappelijk kind/combo
• Zie ppt voor nog meer statistieken
• Medisch begeleide voortplanting
o KI, IVF, draagmoederschap, drie-ouder IVF
o Naast wensouders ook derden betrokken in ontstaansproces
o Toekomstige mogelijkheid: zaad- en eicellen maken uit stamcellen
• Gevolgen
o Wie zijn de ouders?
▪ Oude concepten werken niet meer
▪ Vormen van ouderschap
- Biologisch en genetisch
- Sociaal
- Intentioneel
- Juridisch
▪ Kinderen kunnen meer dan 2 ouders hebben
o BAM-mam: bewust alleenstaande moeder
1.2 Juridische relevantie
• Uitdagingen
o Huwelijksmodel volstaat niet meer
o Wetgever loopt achter op wetenschap en maatschappij
o Is het recht aangepast aan de huidige diversiteit?
• In België enkel hervormingen op deeldomeinen, geen alomvattende hervorming => niet ideale
manier volgens Boone
• Regeerakkoord 2020
o We werken verder aan de hervorming van het Burgerlijk Wetboek. De nieuwe structuur
van dit Wetboek werd reeds vastgelegd en treedt in werking in november 2020, maar de
inhoud moet nu verder worden ingevuld. Heel wat bepalingen uit het burgerlijk recht,
zoals het afstammingsrecht en het kader rond de wettelijke samenwoning, zijn nog niet
aangepast aan de huidige maatschappelijke behoeften. Verder moeten ook nog een
aantal reeds hervormde materies (bv. erfrecht) worden gecodificeerd, en liggen er voor
3
, een aantal andere materies (bv. verbintenissenrecht) reeds teksten klaar die onmiddellijk
door de regering besproken kunnen worden.
o Wanneer komt het er effectief van?
1.3 Juridische benadering van ouderschap: van geïntegreerde naar
gedesintegreerde benadering
• F. Swennen, “wat is ouderschap?” (niet echt bekeken, eerder eens lezen)
• Geen eenduidige juridische omschrijving van ‘ouderschap’ in recht
o Wetgeving/rechtspraak: feitelijk ouder of mee-ouder zijn/afstamming in eerste graad
o Rechtsleer: ouderschap = juridische afstamming
• Sociale functies van ouderschap
o Kinderen voortbrengen
o Kinderen een identificerende status verschaffen (= naamrecht)
o Kinderen grootbrengen (= materiële behoeften, onderdeel van ouderlijk gezag)
o Kinderen opvoeden (= onderdeel van ouderlijk gezag)
o Kinderen toegang verschaffen tot geldmiddelen (= erfrecht)
Functies zijn deelbaar en herverdeelbaar (meerdere mensen kunnen bepaalde functies
op zich nemen = FRAGMENTATIE)
• Vaak worden functies wel als 1 pakket gezien + opgenomen door 2 dezelfde personen =
ouderschap
o Recht bekijkt het ook zo
o Ouderschap = hoedanigheid van ouder zijn
• Juridische erkenning van ouderschap heeft belangrijke betekenis
o Ouderschap wordt als wettig (= als echt ervaren) en werkelijk erkend
o Art 8 EVRM (identiteit, privéleven)
• Geïntegreerd vs gedesintegreerd
o Geïntegreerd
▪ Traditioneel ouderschapsmodel
▪ Ouderschap in Westerse samenleving
- Partnerrelatie van man en vrouw
- Socio-biologisch idee van afhankelijkheid
- Christelijke waarden: huwelijk tussen ouders
▪ Vaderschapsregel: moeder gehuwd op moment van of tot kort voor geboorte:
man is automatisch vader
▪ Enkel huwelijksgezin werd beschermd
o Gedesintegreerd
▪ Aard van relatie ouders: minder invloed op voortplanting gezin
▪ Loskoppeling van huwelijk: arrest Marckx
▪ Loskoppeling van seksualiteit: MBV
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur yankameeus. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80467 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans