Formeel strafrecht
Algemene beginselen strafprocesrecht
Definitie
Formeel strafrecht = strafprocesrecht = strafrechtspleging = strafvordering sensu lato
Het geheel van de procedurele spelregels volgens welke het materieel strafrecht wordt
toegepast
Rechtsregels betreffende opsporing, vervolging en berechting van personen verdacht
van een misdrijf
o Beschrijft scenario’s & vormvoorschriften
o Bepaalt rechtspositie betrokken personen
o + organisatie & werking rechtscolleges
o + tenuitvoerlegging beslissingen rechtscolleges
Materieel strafrecht:
Het geheel der rechtsregels waardoor bepaalde gedragingen strafbaar worden gesteld en
gesanctioneerd.
Misdrijven & straffen
Bronnen
GRONDWET 1830
Fundamentele rechten
Bepalingen inzake rechterlijke macht
Strafrechtelijke verantwoordelijkheid van parlementsleden en ministers
WETBOEK VAN STRAFVORDERING (Sv.)
Inclusief Voorafgaande titel bij het Wetboek van Strafvordering (VTSv.)
POTPOURRI-WETGEVING
Wijzigingswetten 2015-2018 m.b.t. diverse bepalingen
NIEUW WETBOEK VAN STRAFVORDERING IN HET VOORUITZICHT?
Commissie hervorming strafprocesrecht
Doelstellingen strafproces
Verschillende belangen tegenover elkaar
Dubbele finaliteit strafproces
Waarheidsvinding
o Optiek openbaar belang
o Bepalen op welke wijze de bewijzen tegen
vermoedelijke daders moeten worden vergaard en
hoe rechtscolleges op grond hiervan tot eventuele
veroordeling kunnen komen
Bescherming individuele grondrechten
o Optiek individuele burger
o In kader waarheidsvinding: bevoegdheden die verregaande beperking
grondrechten kunnen inhouden (t.a.v. verdachten, maar ook derden)
o Ruimer dan rechten van verdediging (persoon die vervolgd wordt)
1
, Onderlinge afweging finaliteiten
o 19e en eerste helft 20e E: waarheidsvinding
o Pas sinds EVRM bescherming grondrechten zelfstandig doel
o GW + legaliteit + Wet franchimont 1998
o Voorwaarden opdat inbreuk gerechtvaardigd is
Vb. vrijheidsberoving
Vb. huiszoeking
o Belangen individu wegen meer door, waarheidsvinding moet af en toe wijken
Vb. onrechtmatig bewijs
o Concrete afweging door rechtspraak
o Slingerbeweging
Recente wetgeving gaat terug meer waarheidsbevinding
Accusatoire en inquisitoire rechtspleging
Fase ter terechtzitting Vooronderzoek
2
,Verloop van het strafproces
Strafproces verloopt in twee fasen
- Geheime fase - Openbare fase
- Grotendeels inquisitoir - Grotendeels accusatoir
- Niet tegensprekelijk - Tegensprekelijk
- Schriftelijk - Mondeling
Vooronderzoek
Doel
Verdachte identificeren Zoniet? Onderzoek stopgezet.
Nagaan voldoende bezwaren
GEEN uitspraak over grond van de zaak
Twee vormen
Opsporingsonderzoek (90% strafzaken)
Gevoerd door Procureur des Konings en hulpofficieren
Zonder tussenkomst onderzoeksrechter (uitzondering mini-instructie)
Afgesloten door beslissing tot niet-vervolging of vervolging (rechtstreekse dagvaarding
voor vonnisgerecht) of vordering GO
o Ook mogelijk: buitengerechtelijke afdoening (minnelijke schikking of
bemiddeling)
Geen tussenkomst onderzoeksgerechten vereist
Gerechtelijk onderzoek
Gevoerd door onderzoeksrechter
In geval van dwangmaatregelen
Verdachte en SO mogelijkheid om mee te sturen (Franchimont)
Controle Kamer van Inbeschuldigingstelling
Afgesloten door Raadkamer in aparte procedure = regeling der rechtspleging
Kenmerken vooronderzoek
1. Geheim
Art. 28quinquies, §1 (OO) en art. 57, §1 Sv. (GO)
Ratio: vermijden dwarsboming onderzoek + onnodige publiciteit
T.a.v. verdachte en slachtoffer
o Principe: niet betrokken bij onderzoeksverrichtingen + resultaat wordt niet
meegedeeld (uitzonderlijk wanneer verrichtingen hen zelf betreffen)
o MILDERINGEN door Wet Franchimont (12/03/1998)
Recht op gratis kopie ondervraging
Recht op inzage of afschrift (beperkt), ruimer wanneer van vrijheid
beroofd
3
, Automatisch bij regeling der rechtspleging
T.a.v. de openbare opinie
o Alle onderzoeksverrichtingen en procedurehandelingen zonder publiek
o MILDERINGEN: persmededelingen door PdK of advocaat
Sanctionering
o NIET: de nietigheid van het onderzoek
o WEL: nietigheid bepaalde opsporingshandelingen
HvC: recht eerlijk proces niet in gedrang als verdachte in media negatief
in beeld komt
Problematisch in geval van reality-tv
Magistraten en politiemensen die schenden:
Strafbaar feit = art. 458 Sw. (Schending beroepsgeheim, idem
privésector)
Grond tot schadevergoeding
o Indien partijen misbruik maken van inzagerecht: strafbaar ogv art. 460ter Sw.
o Probleem: journalisten zo goed als onaantastbaar
2. Niet-tegensprekelijk karakter en sturen vooronderzoek
Verdachte niet recht om bezwaren te weerleggen (‘tegen te spreken’) en
verweermiddelen aan te voeren
Ratio: nog geen uitspraak grond van de zaak
OO: principe geldt onverkort
o Uitzondering: personen die verhoord worden kunnen verzoeken om bepaalde
opsporingshandeling te verrichten, maar geen rechtsmiddel als niet wordt
ingewilligd
GO: inverdenkinggestelde en burgerlijke partij kunnen meesturen
o Specifieke onderzoeksdaden vragen (beroep mogelijk bij weigering of stilzitten)
3. Schriftelijk karakter
Van elke onderzoeksverrichting wordt geschrift opgemaakt
o = proces-verbaal
Strafdossier vormt basis voor behandeling zaak en openbare terechtzitting
Geen algemene wettelijke regeling voor het op schrift stellen van
onderzoeksverrichtingen, met uitzondering van verhoren en telefoonbewaking
Onderzoek ten gronde
Wat?
Onderzoeksfase waarin uitspraak wordt gedaan over grond van de zaak = vraag of feiten
bewezen zijn en, indien bevestigend, over straf
Voor vonnisgerechten
Kenmerken onderzoek ten gronde
1. Openbaarheid van terechtzitting en uitspraak
Voorgeschreven door Grondwet (Art. 148 en 149 Gw.)
Zowel terechtzitting als uitspraak
o Uitspraak is ALTIJD openbaar
Op straffe van nietigheid
Alle verrichtingen in aanwezigheid beklaagde als publiek
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur anoniempjexd. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €13,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.