Hoofdstuk 1: Geest, gedrag en psychologische wetenschap
Centrale vraag: Hoe zou je de bewering testen dat suiker kinderen hyperactief
maakt?
Kernvraag 1.1: Wat is psychologie en wat is het niet?
Psychologie is de wetenschap van gedrag en mentale processen.
Kernconcept 1.1: Psychologie is een breed veld, met vele specialismen, maar
in wezen is psychologie de wetenschap van gedrag en geestelijke processen.
Psychologie houdt zich niet alleen bezig met geestelijke processen, maar ook met
gedragingen. Het terrein van de psychologie beslaat zowel interne geestelijke
processen, die we alleen indirect waarnemen (zoals denken, voelen, begeren), als
externe, waarneembare gedragingen (zoals praten, glimlachen en lopen). De
wetenschap van de psychologie is gebaseerd op objectieve, verifieerbare
gebeurtenissen.
1.1.1 Psychologie: het is meer dan je denkt
Drie soorten psychologen
Ruwweg vallen psychologen in drie grote groepen uiteen:
1. Experimenteel psychologen (of onderzoekspsychologen). Zij voeren het
meeste onderzoek uit dat nieuwe psychologische kennis creëert.
2. Docenten psychologie.
3. Toegepast psychologen. Zij gebruiken de kennis die door experimenteel
psychologen is vergaard om problemen van mensen op te lossen door middel
van behandelingen.
Specialisaties in de toegepaste psychologie
- Arbeids- en organisatiepsychologen. Zij hebben zich gespecialiseerd in
aanpassingen aan de werkplek die de productiviteit en de arbeidsmoraal van
werknemers moeten maximaliseren.
- Sportpsychologen. Zij helpen atleten hun prestaties en motivatie te
verbeteren, door trainingssessies te plannen en door hen te leren hun
emoties onder druk te beheersen.
- Schoolpsychologen. Zij zijn deskundig op het gebied van lesgeven en leren.
- Klinisch psychologen en counselors. Zij helpen mensen zich aan te passen op
sociaal en emotioneel gebied, of om moeilijke keuzes in relaties, hun carrière
of opleiding te maken.
- Forensisch psychologen. Zij leveren hun psychologische expertise aan het
wets- en rechtssysteem.
, - Omgevingspsychologen. Zij proberen de interactie met onze omgeving en het
milieu te verbeteren.
- Gerontopsychologen. Zij helpen ouderen hun gezondheid en welzijn te
behouden en effectief te leren omgaan met leeftijdsgerelateerde problemen.
1.1.2 Psychologie is geen psychiatrie
Psychiatrie is een medisch specialisme en maakt geen deel uit van de psychologie.
Psychiaters hebben een medische opleiding gehad. Zij richten zich voornamelijk op
de behandeling van mensen met ernstiger psychische stoornissen dan psychologen
en zij doen dit vanuit een medische invalshoek.
De psychologie beslaat het hele terrein van het menselijk gedrag en de geestelijke
processen. De opleiding psychologie is niet medisch van aard. Psychologen zijn
daarom niet bevoegd om medicijnen voor te schrijven.
1.1.3 Kritisch nadenken over psychologie en pseudopsychologie
Psydopsychologie: niet-onderbouwde psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd (zoals horoscopen, grafologie
of paranormale fenomenen).
Wat is kritisch denken?
Dit boek legt de nadruk op zes vaardigheden voor kritisch denken. Elk van deze
vaardigheden is gebaseerd op een specifieke vraag waarvan we menen dat je die
zou moeten stellen als je met nieuwe ideeën te maken krijgt.
1. Wat is de bron?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal?
Anekdotisch bewijsmateriaal: getuigenissen die de ervaringen van iemand
of enkele personen schetsen, maar ten onrechte voor wetenschappelijk
bewijs worden aangezien. Het is riskant om aan te nemen dat wat voor enkele
mensen geldt, voor iedereen moet gelden.
4. Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias?
Bias: een vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie, meestal
op basis van persoonlijke ervaringen en waarden.
Emotionele bias: de neiging om oordelen te vellen gebaseerd op attitudes en
gevoelens, in plaats van op een rationele analyse van het bewijsmateriaal.
Confirmation bias (bevestigingsbias): de neiging om informatie die niet bij
je opvattingen aansluit te negeren of te bekritiseren en om in plaats daarvan
informatie te zoeken waar je het wel mee eens bent.
5. Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden? Denk aan de
correlatie-causaliteit-denkfout of de denkfout dat gezond verstand gelijkstaat
aan wetenschappelijk bewijs.
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
, Kernvraag 1.2: Wat zijn de zes belangrijkste perspectieven van de
psychologie?
Kernconcept 1.2: Zes belangrijke perspectieven domineren het snel
veranderende veld van de moderne psychologie: het biologische, cognitieve,
behavioristische, whole-person-, ontwikkelings- en socioculturele perspectief.
Alle kwamen ze voort uit radicaal nieuwe ideeën over geest en gedrag.
1.2.1 Scheiding van lichaam en geest en het moderne biologische perspectief
René Descartes stelde het eerste radicaal nieuwe idee voor dat uiteindelijk leidde tot
de moderne psychologie: een scheiding tussen de spirituele geest en het fysieke
lichaam.
Descartes behoorde tot het rationalisme, een stroming die de ratio, het denken, als
enige middel zag om aan wetenschap en filosofie te doen. Het empirisme
daarentegen, ziet het denken als onnodig en zelfs storend in de wetenschap en
filosofie. Empiristen beweren dat waarnemingen, ervaringen en experimenten de
enige ware bronnen van kennis zijn. Empirist John Locke beweerde dat de mens bij
de geboorte een tabula rasa is: een onbeschreven blad dat door ervaring,
leerprocessen en opvoeding persoonlijkheid en vaardigheden krijgt.
Het moderne biologische perspectief
Descartes' revolutionaire perspectief vormt de basis voor het moderne biologische
perspectief. Dit is het psychologische perspectief dat de oorzaken van gedrag zoekt
in het functioneren van de genen, de hersenen en het zenuwstelsel en
hormoonstelsel.
Twee variaties op het biologische thema
Neurowetenschap: het vakgebied dat zich richt op begrip van hoe de hersenen,
gedachten, gevoelens, motieven, bewustzijn, herinneringen en andere mentale
processen creëren.
Een andere belangrijke variant van de biologische psychologie is de evolutionaire
psychologie: een specialisme in de psychologie dat gedrag en mentale processen
beschouwt op basis van hun genetische aanpassingen aan overleving en
voortplanting. Volgens het evolutionaire perspectief is onze genetische opmaak
gevormd door de omstandigheden waarin onze genetische voorouders duizenden
jaren geleden verkeerden.
Natuurlijke selectie is het proces waarin lichamelijke kenmerken van een soort
evolueerden in de richting van de kenmerken die de best aangepaste organismen
een voordeel gaven in de strijd om het bestaan.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur kiki95. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
