In deze samenvatting is de volledige leerstof rond het thema / domein maatschappij samengevat. Ook het onderdeel didactiek is samengevat.
Met deze samenvatting behaalde ik voor het examen een 14/20.
,- macht (is) -
in politiek: de invloed die je als actor kan uitvoeren op andere actoren
kenmerken macht:
- intentioneel: persoon die macht uitoefent doet het doelbewust
- effectief: enkel spreken van macht als dat ook echt resultaat biedt
- daad en vermogen: uitoefenen van macht = effectieve daad van macht iemand met macht heeft
het vermogen om die daden uit te lokken
- asymmetrisch: machthebbende heeft meer overheersing over het machtssubject dan omgekeerd
(politie jou boete geven, maar niet omgekeerd als hij iets verkeerd doet)
- latente / sluimerende macht = het hebben van macht zonder dat je die eigenlijk uitoefent (iem met
hogere functie zegt iets wat jij moet doen → jij doet dat dan ook → maar hij controleert niet de
hele tijd of je dat ook effectief doet)
- machtsmiddelen: media, geweld, kennis, informatie, geld
- democratie -
= het bestuur van, voor en door het volk
kenmerken democratie
- sociaal contract: burger geeft macht aan staat, staat in ruil burger centraal stellen in haar beleid
- regels & procedures: zodat staat (en politici) macht niet zou misbruiken (bv opdeling in 3 machten)
- respect voor individuele rechten: elke burger heeft mensenrechten die door staat gerespecteerd
moeten worden
scheiding der machten
= basisbeginselen van democratie, draait om het verspreiden van de macht over vers instellingen
bedacht door De Montesquieu. Zodat de machten elkaar kunnen controleren en om machtsmisbruik te
vermijden
2
,- de 3 machten -
wetgevende macht
- vaak de parlementen die wetten ontwerpt (wetsvoorstel)
- als ied het ontwerp goedkeurt → doorsturen naar uitvoerende macht (= regeringen)
- Federaal Parlement
- Het Vlaams Parlement
- De Franse Gemeenschapsraad
- Het Waals Parlement
- Het Brussels Hoofdstedelijk Parlement
- Het Parlement van de Duitse gemeenschap
uitvoerende macht
- uitvoeren van de goedgekeurde wetten
- De Belgische regering
- De Vlaamse regering
- De Franse gemeenschapsregering
- De Waalse gewestregering
- De Brusselse hoofdstedelijke gewestregering
- de regering van de Duitstalige gemeenschap
rechterlijke macht
- verantwoordelijk voor rechtspraak in het land
- verkiezingen -
= voorbeeld van democratisch gedachtengoed / inspraak burger, wil van burger wordt duidelijk gemaakt
aan beleidsvoerders
evoluties in verkiezingen in België
- 1918: algemeen stemrecht (elke mannelijke Belg stemmen)
- 1948: vrouwen krijgen stemrecht
het Belgisch kiesstelsel
- in BE opkomstplicht: als je niet komt → voor rechtbank verschijnen
- stelsel gebaseerd op evenredigheid → partij krijgt aantal zetels in verhouding met stemmen dat
partij haalde (25% stemmen = 25% zetels in het parlement)
- maar je moet meer dan 5% van de stemmen halen om te mogen zetelen = kiesdrempel
federale verkiezingen, regionale verkiezingen en
Europese verkiezingen gehouden op basis van
kieskringen → in Vlaanderen 6 kieskringen
3
, voor kamer van Volksvertegenwoordigers zijn er 11
kieskringen, komen overeen met 10 Belgische provincies +
BHG
voor Europees parlement is grondgebied opgedeeld in 2
kieskringen en 3 kiescolleges (Vlaams, Franstalige en
Duitstalig)
de verkiezingen in de praktijk
VOOR de verkiezingen
- politieke partijen stellen hun programma voor
- jij als kiezer kiest welk programma het meest bij jouw ideeën, standpunten… aansluit
- partijen maken lijsten op met hun kandidaten (hoe hoger op de lijst, hoe groter de kans dat die
verkozen geraakt)
DAG VAN de verkiezingen
geldig stemmen
- bovenaan lijst = lijststem / kopstem (je kiest dan voor bepaalde partij)
- kruisje bij naam van meerdere kandidaten van dezelfde lijst = voorkeurstem / naamstem
blanco stemmen
- niet invullen
- ongeldige stem: op meerdere partijen gestemd, tekening gemaakt…
NA de verkiezingen
- zetels worden verdeeld via systeem D’Hondt
- coalitie: als partijen samenwerken / overeenkomst sluiten
- vanaf 2021: voorkeursstemmen belangrijker dan lijststem & persoon met meeste stemmen van
coalitie = burgemeester
● 〇: linkse partijen - communistische partij
● 〇: vooruit - socialistische partij
● 〇: ecologistische partij
● 〇: franstalige partij
● 〇: open VLD en MR (wallonië) – liberalen (grootste familie in parlement)
● 〇: CD&V en Les Engagés – christendemocratische partijen
● 〇: NVA
● 〇: Vlaams belang
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur LagerOnderwijsStudies. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
