HOOFDSTUK 3: WELZIJNSZORG: INLEIDING
1. INLEIDING
mensen die een bepaalde ‘problematiek’ d nodige hulp krijgen
Gegroeid uit vrijwillige, particuliere inzet van religieuzen
Wordt ook een zaak van de overheid:
o Organiseert zelf de hulpverlening
o Creëert wetgevend kader voor de hulpverlening
o Regelt subsidies en controles
Vandaag: professionele zorg, vaak ook winstbeogende initiatieven, zeer veel verschillende
diensten
Zowel openbare (die overheid, publieke sector organiseert) als particuliere initiatieven (vanuit
prive initiatief komen
Meeste voorzieningen vallen onder Vlaams beleid, hebben vrijwilligers en zelfhulpgroepen…
Integrale Jeugdhulp – IJH (Vlaamse bevoegdheid, Welzijn)
Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn – OCMW (Vlaamse bevoegdheid, Welzijn en
Federale bevoegdheid, leefloon)
Algemeen Welzijnswerk – AWW (Vlaamse bevoegdheid, Welzijn)
Thuis- en ouderenzorg: woonzorg (Vlaamse bevoegdheid, Welzijn)
Gezinsondersteuning (Vlaamse bevoegdheid, Welzijn)
Ondersteuning van personen met handicap (Vlaamse bevoegdheid, Welzijn)
Justitiehuizen en sociale diensten van politie (Vlaamse en Federale bevoegdheid, Justitie en
Handhaving, Defensie)
Samenlevingsopbouw (Vlaamse bevoegdheid, Welzijn)
Etnisch-Culturele minderheden – Diversiteitssector (Vlaamse bevoegdheid, Gelijke Kansen)
sectoroverschrijdend, integraal werken! (sterke samenwerking tussen verschillende sectors
HOOFDSTUK 3: INTEGRALE JEUGDHULP
1. VAN HULP IN VERSCHILLENDE SECTOREN NAAR INTEGRALE JEUGDHULP (IJH)
Voor 2014: Kinderen met een bepaalde nood, komen in een bepaalde sector terecht.
Deze verschillende sectoren hebben elk hun eigen opdracht
o Algemeen Welzijnswerk (AWW)
o Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB)
o Kind en Gezin (K&G)
o Agentschap Jongerenwelzijn
o Vlaams Agentschap Personen met een Handicap (VAPH)
o Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG)
Maar: overlappingen, ondoorzichtig, niet op maat, geen samenhang, wat met complexe noden?
nood voor minderjarigen nam toe, belangrijk is integraal werken + tegemoetkoming noden
,DOELEN INTEGRALE JEUGDHULP
Meer integraal werken: samenwerking van alle diensten voor minderjarigen
Meer vraaggericht werken
Zo snel mogelijk en in zo weinig mogelijk stappen hulp aan minderjarigen bieden
Vertrekken van de mogelijkheden van het kind en het gezin
Steeds keuze voor de minst ingrijpende maatregel
2. HOE ZIET INTEGRALE JEUGDHULP ER UIT?
STAP 1: BREDE INSTAP EN RECHTSTREEKS TOEGANKELIJKE JEUGDHULP (RTJ)
Voor elke minderjarige/ouder/... met een bepaalde hulpvraag
Laagdrempelige, toegankelijke eerstelijnsdiensten
o Vb. CLB, JAC, consultatiebureaus Kind en Gezin, huisarts, ..
Doorverwijzing indien nodig
Ook rechtstreeks toegankelijk, maar gespecialiseerd: Centrum Geestelijke Gezondheidszorg
(CGG) en Centrum voor kinderzorg en gezinsondersteuning (CKG)
Client kan zelf kiezen welke hulp en door wie!!!
STAP 2:NIET-RECHTSTREEKS TOEGANKELIJKE JEUGDHULP (NRTJ) VIA DE INTERSECTORALE
TOEGANGSPOORT
Meer ingrijpende hulp (bv residentiële opvang, langdurige behandeling..) duurder
Men moet eerst doorverezen zijn
Aanvraag via hulpverlener
Pas als er geen andere mogelijkheden zijn
Eerst via de intersectorale toegangspoort = ‘toegangsticket krijgen’ (dat meer ingrijpende hulp
nodig is)
= gaat dus gaan screenen en beoordelen
o Eventueel eerst diagnose door een multidisciplinair team (MDT)
, o Team indicatiestelling: nagaan welke hulp nodig is en hoe intensief
o Team jeugdhulpregie: welke module(s) sluit(en) best aan bij de noden van de
minderjarige. Welk hulpaanbod is het best passend
Voorbeeld
Sanne is 5 jaar en bijna blind. Zij zit in de kleuterklas in het Buitengewoon Basisonderwijs. De juf
heeft echter de indruk dat er meer aan de hand is. Naast haar visuele handicap merkt ze ook
motorische en mentale beperkingen. Tijdens het oudercontact geven de ouders ook aan dat de
opvoeding hen zeer zwaar valt.
à Het CLB organiseert een gesprek met de ouders en de school, observeert Sanne en vraagt een
Multidisciplinair Team (MDT) om een diagnose te stellen. Het MDT bevestigt de indruk van de juf
en doet samen met de ouders een aanvraag bij de toegangspoort.
à Het MDT stelt voor om Sanne op te nemen in een Multifunctioneel Centrum (MFC) (vroeger MPI
- Medisch Pedagogisch Instituut), gekoppeld aan passend onderwijs. Het team indicatiestelling
volgt dit voorstel en bezorgt het aan het team jeugdhulpregie. Het team jeugdhulpregie bezorgt
de ouders een lijst van MFC’s die in aanmerking komen.
à De ouders gaan op bezoek naar een MFC in hun buurt, maken hun keuze, en zodra er een plaats
vrij komt kan Sanne er terecht.
CRISISJEUGDHULP
Bij nood- of crisissituaties, direct hulp nodig
Duur en intensiteit kan variëren
Melding 24/24u mogelijk in een crisismeldpunt
Crisisinterventie: max. 3 dagen intensieve begeleiding aan huis
Crisisbegeleiding: max. 28 dagen 3 à 5 keer per week aan huis
Crisisopvang: max. 7 dagen residentiële opname
STAP 3: JEUGDHULP IN VERONTRUSTENDE SITUATIES (VOS)
VOS = hulpverlener is bezorgd over ontwikkeling of psychische en fysieke veiligheid van de
minderjarige (VOS= verontrustende opvoedingssituatie)
én als vrijwillige hulp vastloopt
Hulpverlener kan beroep doen op gemandateerde voorzieningen (= krijgen het mandaat, los van
de medewerking. Kunnen doorverwijzen naar parket)
o Vertrouwenscentrum Kindermishandeling (VK)
Bij kennis van of vermoeden van kindermishandeling
Onderzoeken of hulp van overheidswege noodzakelijk is (maatschappelijke
noodzaak) zo ja:
vrijwillige hulpverlening
doorverwijzen naar parket
o Ondersteuningscentrum Jeugdzorg (OCJ)
Wanneer ontwikkeling van minderjarige bedreigd wordt
Bij problematische leefsituatie die de jongere kan schaden