Introductie op het ondernemingsrecht
Het begrip “ondernemingsrecht” omvat alle in Nederland voorkomende bedrijven en
organisaties, winstgericht of niet. Deze kunnen in verschillende juridische modellen worden
gegoten. Dit noem je rechtsvorm.
1.1 Het ondernemingsrecht binnen het Burgerlijk Wetboek
Art. 1 WOR definieert het begrip onderneming als: ‘elk in de maatschappij als zelfstandige
eenheid optredend organisatorisch verband waarin krachtens arbeidsovereenkomst of
krachtens publiekrechtelijke aanstelling arbeid wordt verricht’.
1.1.1 Rechtspersonen en rechtssubjecten
Het ondernemingsrecht valt onder het privaatrecht. Het is geregeld in meerdere wetten.
Rechtspersonen = rechtssubjecten (drager van rechten en plichten).
Rechtsobject = datgene waarop een rechtssubject kan hebben (bijv. goederen)
Art. 2:5 BW stelt rechtspersonen gelijk met natuurlijke personen, voor wat het
vermogensrecht betreft. Rechtsbevoegdheid heeft betrekking op de mogelijkheid om
rechtshandelingen te verrichten, overeenkomsten te sluiten, goederen in ontvangst te
nemen, schulden aan te gaan, vorderingen te innen, onrechtmatige daden te begaan etc.
Rechtspersonen zijn rechtssubjecten en worden daardoor vermogensrechtelijk gelijkgesteld
met natuurlijke personen, maar zullen altijd door middel van natuurlijke personen dienen te
functioneren.
In Nederland komen 6 soorten privaatrechtelijke rechtspersonen voor:
- Besloten vennootschap
- Naamloze vennootschap
- Vereniging (informeel of formeel)
- Stichting
- Onderlinge waarborgmaatschappij
- Coöperatie
Het verschil tussen de bv en nv is dat bij de bv-buitenstaanders minder makkelijk invloed
kunnen krijgen op de besluitvorming. Bij een nv komen buitenstaanders er makkelijker bij.
1.2 Rechtsvormen in Nederland
Brievenbusmaatschappijen = maatschappijen die veelal niet letterlijk vanuit Nederland
werken, maar hier wel gevestigd zijn om hogere winstbelasting in hun eigen land te
ontlopen.
1.2.1 Rechtspersonen
,BV: Een rechtspersoon met een eigen kapitaal. Dat door middel van het uitgeven van
aandelen is verkregen. Dient te worden opgericht met een notariële akte en moet
ingeschreven worden bij de KVK. Er bestaan alleen aandelen op naam, daardoor kan de bv
geen beursgang maken.
NV: Net als de bv een is de nv een kapitaalvennootschap met beperkte aansprakelijkheid,
maar heet wel een verplicht minimum oprichtingskapitaal. Wordt op dezelfde wijze
opgericht als de BV. De aandelen kunnen op naam of toonder zijn. Met aandelen op toonder
(dat je kan laten zien dat je een aandeel hebt) kan een beursgang worden gemaakt.
Coöperatie: Een verenigingsvorm, waarbij een ledenorgaan verplicht is. Gericht op winst en
heeft als doel het voorzien in stoffelijke behoefte van leden voor het sluiten van
overeenkomsten met hen. De coöperatie dient bij de notaris te worden opgericht en ook te
worden ingeschreven bij de KVK. De bestuurders zijn in beginsel niet aansprakelijk en het is
mogelijk dat de aansprakelijkheid van leden ook wordt beperkt of uitgesloten, zoals bij de
NV en BV.
OWM: Hetzelfde als de coöperatie, behalve dat het doel moet zijn dat ze met haar leden
verzekeringsovereenkomsten sluit.
Vereniging (formeel en informeel): Een rechtspersoon met leden die een ander doel heet
dan OWM en coöperatie, niet gericht op winst. Behaalde winst mag niet worden uitgekeerd
aan leden. Opgericht met notariële akte en is hiermee een formele vereniging met volledige
rechtsbevoegdheid; in dat geval moet ze ook worden ingeschreven bij KvK. Indien zonder
notariële akte: vereniging is informeel en beperkt rechtsbevoegd.
Stichting: Een rechtspersoon met in beginsel maar 1 orgaan en heet een ledenverbod. Niet
gericht op winst. Kan een onderneming drijven. Opgericht doormiddel van notariële akte en
inschrijving in het handelsregister.
1.2.2. Personenvennootschappen
Maatschap: Een vennootschapsverband waarin een beroep of bedrijf wordt uitgeoefend
(beroeps- of bedrijfshandelingen worden verricht). Er kan onderscheid gemaakt worden
tussen een stille (bedoeld voor beroeps- of bedrijfsuitoefening) en de openbare
(beroepsuitoefening). Dit onderscheid is niet zo makkelijk meer te herkennen, de stille
maatschap treedt niet naar buiten onder 1 naam, de openbare wel. Oprichten op basis van
een overeenkomst waarbij iedereen iets inbrengt. Inschrijving in het Handelsregister is
verplicht. Het grote verschil met de vof en cv is dat de maatschap enkel vertegenwoordigd
kan worden als alle maten een volmacht geven aan degene die handelt namens de
maatschap.
VOF: Gebaseerd op een maatschap. Op dezelfde wijze opgericht en dient ook te worden
ingeschreven in KvK. Een vennootschap voor bedrijfsuitoefening, waarbij bedrijf altijd onder
gemeenschappelijke naam wordt uitgeoefend. Meest voorkomende personenvennootschap.
Cv: Gebaseerd op de vof en heet dezelfde oprichtingshandelingen en dezelfde definitie. Er is
sprake van een of meer commanditaire vennoten, ook wel stille vennoten genoemd, naast
,de gewone of beherende vennoten. Stille vennoten hebben geld ingebracht maar zijn niet
werkzaam binnen of namens de vennootschap.
1.2.3. Eenmanszaak
De meest voorkomende rechtsvorm. Niet wettelijk geregeld, zonder formele
oprichingsvereisten, alleen een inschrijving van KvK. Hiermee sta je dan geregistreerd in het
Handelsregister, waardoor iedereen kan zien dat je een serieuze onderneming drijft,
inschrijving is dus verplicht, voor elke onderneming.
1.2.4 Europese rechtsvormen
Europees Economisch Samenwerkingsverband (EESV): Wordt opgericht door ten minste
twee natuurlijke of rechtspersonen uit ten minste twee verschillende lidstaten door middel
van een overeenkomst en zonder kapitaalsinbreng. Doel van de EESV is om de economische
werkzaamheid van zijn leden te vergemakkelijken of te ontwikkelen, dan wel resultaten
ervan te verbeteren of te vergroten. Mag niet als doel hebben het maken van winst.
Societas Europaea (SE): De SE is een rechtspersoon waarvan het kapitaal in aandelen is
verdeeld en lijkt daarmee op de Nederlandse NV. Zij mag in tegenstelling tot de EESV wel
winst uitkeren aan de betrokken rechtspersonen; deze zijn niet hoofdelijk aansprakelijk
naast de SE aansprakelijk. Oprichting kan plaatsvinden door alle rechtspersonen, maar deze
moeten hun oorsprong vinden in ten minste twee verschillende nationaliteiten en samen
zorgdragen voor een geplaatst aandelenkapitaal van minimaal €120.000
Societas Cooperativa Europaea (SCE): een vennootschap met een in aandelen verdeeld
kapitaal, maar met coöperatieve elementen. Voornaamste doel om aan de behoeften van
haar leden te voldoen of het ontwikkelen van hun economisch en sociale activiteiten.
Oprichting kan door minstens twee rechtspersonen uit verschillende lidstaten, maar ook
door minimaal vijf natuurlijke personen of personenvennootschappen uit ministens twee
verschillende lidstaten. Het minimum geplaatste kapitaal van de leden is €30.000.
1.3 Publiekrechtelijke rechtspersonen en kerkgenootschappen
Publiekrechtelijke rechtspersonen
- De Staat;
- Provincies;
- Gemeenten;
- Waterschappen.
Kerkgenootschappen = organisaties die zich uitsluitend met religie bezighouden.
, 1.4 De belangrijkste aspecten bij het kiezen van de juiste rechtsvorm
Doel
- Commercieel of niet-commercieel
- Specifiek wettelijk voorgeschreven (coöperatie of OWM) of anders
Zeggenschap
- Wel of geen gescheiden zeggenschap d.m.v. voorgeschreven organen
- Wel of geen scheiding zeggenschap en winstverdeling
Aansprakelijkheid
- Wel of geen persoonlijke aansprakelijkheid van functionarissen
- Persoonlijke aansprakelijkheid voor gelijke delen of hoofdelijk
Vertegenwoordiging
- Algemene vertegenwoordiging of alleen via volmachten
Financiën
- Hoogte kosten voor oprichting
- Wel of geen verplicht oprichtingskapitaal
- Hoogte kosten voor voeren van rechtsvorm
Belastingregels
- Inkomsten- of vennootschapsbelasting
- Wel of geen aftrekregelingen
- Volledige btw, verlaagd tarief of vrijstelling
Interne regels
- Simpele boekhouding nodig of meer (jaarrekening)
- Verplichte organen of vrije indeling
- Overige wettelijke voorschriften
1.5 Raakvlakken met het personen- of familierecht
Doordat een rechtspersoon binnen het vermogensrecht wordt gelijkgesteld met een
natuurlijk persoon, kan hij ook in vergelijkbare situaties als een natuurlijk persoon
terechtkomen.
1.5.1 Handelingsonbekwaamheid
Als iemand niet bekwaam is, mag diegene niet zelfstandig rechtshandelingen verrichten en
kunnen de alsnog verrichte rechtshandelingen op grond van lid 2 vernietigd worden.
Handelingsonbekwaam in 2 situaties:
1. Onder curatele gestelde (art. 1:381 lid 2 BW)
2. Minderjarigen (art. 1:234 BW)
Als een bestuurder van een rechtspersoon onder curatele wordt gesteld, blijft de
rechtspersoon zelf gewoon bestaan en functioneren. Art. 1:234 lid 3 BW stelt dat de
toestemming aan de minderjarige wordt verondersteld te zijn verleend, indien het een
rechtshandeling betreft ten aanzien waarvan in het maatschappelijk verkeer gebruik is dat
minderjarigen van die leeftijd deze zelfstandig verrichten.
1.5.2 Handelingsonbevoegdheid
Handelingsonbevoegd in 2 situaties:
1. Bewind (art. 1:431 lid 1 BW)
2. Mentorschap (art. 1:457 lid 1 BW)
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur esmeewhartman. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.