Les 2 stedelijke evolutie
3 grote fases
1ste fase : 1800 – 1870 -> versnelde maar nog gematigde urbanisering
->veel sneller, Belgische steden versneld urbaniseren
->belangrijke periode voor belgie -> onafhankelijk
2de fase : 1870 – 1960 -> periode van algemene stedelijke expansie
->kleinere steden gaan mee evolueren
3de fase : 1960 – vandaag -> toenemende urbanisering VS urbanisatie
->eeuw van stad ontstaat en stad wordt dominant
->wisselende evoluties van land tot land en van stad tot stad -> grotere steden en
kleinere steden
->urbanisatie aanvankelijk sterk geconcentreerd in West-Europa
Urban trends in Europa, 1800-2000
Stedelijke typologie doorheen periode 2 grote clusters
Continuïteit belang van traditionele multifunctionele steden
= belangrijke groeiers hoofdsteden : nationale instellingen, gediversifieerde
economie, massa aan culturele activiteiten, monumentaal stedelijk landschap
->gaat over wonen en werken -> steden gaan zich zelf moeten
organiseren, economische sectoren -> Antwerpse haven, transport
Voorbeeld functie Londen, Parijs, Brussel, Amsterdam -> gaan groeien
-> functies in steden verder ontwikkelen en hierdoor sterker toenemen
Sterke evolutie van specialist urban communities
= ontstaan van in 19de eeuw -> steden die niet multifunctioneel, maar op basis
van 1 aspect gaan ontwikkelen -> geen nieuwe typologie, maar kennen wel
duidelijke groei
Industriesteden -> Charleroi -> mijn. ijzer en staal
Havensteden -> netwerk van havensteden, Rotterdam, Amsterdam ->
steden die hiervan profiteren
Leisure towns -> badsteden, spa -> nieuw vanaf 19de eeuw ->
middenklasse grote groep die financieel beter hadden -> kunnen tijd
maken voor ontspanning -> Oostende, kuststeden trekken toerisme aan
en specialiseren hierop door bouwen van hotels etc, Brugge ook stukje
leisure town -> op basis historisch erfgoed
Militaire steden -> minder in belgie
Kolonialesteden -> ontwikkelen op basis van koloniale ontwikkeling
1
,1ste fase : 1800 – 1870 -> versnelde maar nog gematigde urbanisering
Urbanisatie sterk geconcentreerd in West-Europa :
->zijn hoofdsteden en industrie die zich gaan ontwikkelen -> ook tertiaire sector, zorg
en dienstensector
- Gestimuleerd door industriële ontwikkelingen ( textiel en ijzer ) / secundaire
sector
Architectuur -> ijzer en staal -> spoorwegen, steden in versnelde urbanisering ->
moet op verschillende snelheden gebeuren -> verstedelijke versnelling maar niet
overal even snel
- Tegelijkertijd ook sterke ontwikkeling van tertiaire sector -> dienstensector
- Zekere politieke stabiliteit -> ontwikkelen in steden -> kunnen sterk
ontwikkelen
- Wisselwerking met transportevolutie -> straten, water en spoorwegen +
overzee
->urbanisatie met verschillende snelheden -> in eerste instantie sterke concentratie
in industriesteden en hoofdsteden
- Groot-Brittannië en België -> voortrekkers industriële revolutie
- Duitsland -> concentratie in regio’s als Ruhrgebied
- Frankrijk
Parijs : dominant -> hoofdstad
Lille en Rouen -> textielindustrie
Mulhouse -> katoen
Lyon -> combinatie van textiel, metaal en mijnindustrie
- Italië Genoa – Milaan – Turijn -> protoindustrie
->in noord regio -> industriële activiteiten aanwezig
- Nederland en Scandinavië -> erg beperkt
->later pas binnen industriële revolutie -> verstedelijking in 1ste fase
minder
->hoofdsteden : Parijs, Londen
->ernaast steden zoals
Manchester die zich gaan
ontwikkelen
2
, Unbalanced or balanced growth in Belgie
Versnelde revolutie -> hoe zie je dat evolueren?
- Grote bollen aantal inwoners
Welke groeien hardste?
- Luik, Charleroi en Brussel -> hoofdstad en industrie wonen, zilverproductie,
glasproductie, bierbrouwerijen
- Antwerpen -> wereld haven
- Gent -> op basis van textiel
- Ongelijke en onevenwichtige groei naar sectoren en vestigingsplaatsen ->
verschillende types groeikernen en verschillende spil industrieën
5 belangrijke stedelijke groeikernen :
- Regio Verviers – Luik
- regio Mons – Charleroi
- Gent
- Antwerpen
- Brussel
Spil industrieën en sectoren :
Katoen : Gent
Wol : Verviers
Steenkool : Luik en Henegouwen
Ijzer en staal : Luik en Charleroi
Zink : Luik
Glas : Charleroi
3