Hoorcollege 1 SWK 3, opvoeding als proces
Wat is opvoeden?
Iedere invloed die mensen, onbedoeld of bedoeld, uitoefenen op de ontwikkeling en het
functioneren van het kind.
Ont-wikkelen: uit zijn wikkel halen
Een stap-voor-stap proces waarin steeds meer mogelijkheden van een kind zich ontplooien.
Opvoeden gaat eigenlijk vanzelf
En is dus zelfregulatief
Protoconversatie: baby en volwassenen maken om de beurt geluiden, terwijl ze elkaar aankijken
en aanraken.
Normen en waarden: zitten in een huishouden
Het opvoedproces kenmerkt zich door:
Co regulatie (samen beheersen) en adaptatie
o Co regulatie: je doet het samen en je past je aan aan elkaar.
o Adaptatie: minimaal 2 mensen passen zich aan elkaar aan.
Opvoeden is een proces
Een proces dat energie, tijd en soms pijn en moeite van ouders kost. Ouders die over het
algemeen in staat zijn sensitief en responsief te reageren, creëren de meest veilige
opvoedsituaties.
Sensitief: welke signalen merk je op?
Responsief: hoe reageer je op die signalen?
Ouders hebben opvoedidealen
Ontstaan door:
Eigen opvoeding
Hun persoonlijkheidsontwikkeling
Het sociale netwerk
De maatschappelijke en culturele omgeving
Opvoeddoelen:
Universele opvoeddoelen;
o Waarborgen van fysieke, sociale en emotionele welzijn van het kind
o Economische competenties
o Culturele waarden en normen overdragen
Nederlands opvoeddoel:
o Autonomie
Aan wie vragen ouders om steun en wat zijn hun behoeften
Familie en vrienden: ze zijn gewend om eerst naar hun kleinste cirkel te gaan
Behoeften: informatie en advies, praktische en emotionele steun
Vaak ervaren ouders een gat tussen wat zij wensen aan steun en wat zij daadwerkelijk krijgen
aan steun.
,Opvoedingsondersteuning
Op intentionele wijze steun bieden aan ouders bij hun opdracht en taak als opvoeders.
Opvoeders helpen opvoeden
Definitie opvoedingsondersteuning
o Brede definitie: het ondersteunen van alle opvoeders (van voetbalcoach en leerkracht
tot professionals van jeugdzorg)
o Smalle definitie: het ondersteunen van ouders
Doel van opvoedingsondersteuning:
o Opvoedingsondersteuning is gericht op het verbeteren van de opvoedsituatie van
kinderen
o Het voorkomen van problemen in de opvoeding
o Het helpen oplossen van bestaande zorgen en problemen
o Het versterken van pedagogische competenties en vaardigheden van ouders.
Preventie
o Algemene preventie: "normale" preventie
o Selectieve preventie: voor gezinnen met opvoedingsspanning
o Geïndiceerde preventie: voor gezinnen die in een problematische situatie zitten en er
niet meer uitkomen.
Vormen van opvoedingsondersteuning
o Informatie en voorlichting over ontwikkeling van kinderen
o Bevorderen van sociale steun en zelfhulp over omgang met kinderen
o Vroegtijdige signalering en verwijzing
o Pedagogische advisering en begeleiding
Opvoedondersteuning in de buurt of rondom huis
o Rondom huis:
Partner, vrienden, familie, buren, opvoedtelefoon, internet, vrijwilligers,
kinderopvang, consultatiebureau
o In de buurt:
Kinderopvang, scholen, buurtcentra, opvoedsteunpunt
, Hoorcollege 2 SWK 3, familie (gezin) structuren en normatief denken
Normatief denken
Zit het woord norm in -> als je een norm stelt heb je de verwachting dat deze wordt nageleefd.
Gezinsstructuren
Gehuwd en kinderen -> 2 miljoen
Ongehuwd samenwonen met kinderen -> half miljoen
Vanaf 1980 kwam er een groei in 'roze' ouders in regenbooggezinnen
o 40000 kinderen in moeder-moeder gezin en soms in vader-vader gezin
1998 -> geregistreerd partnerschap (20.000)
2001 -> adoptie nu ook mogelijk voor homoparen
Er is nog meer diversiteit in gezinsstructuren bijvoorbeeld draagmoeder, co-ouderschap en
stiefgezin.
Kerngezin en normatief denken
Een kerngezin houdt in: vader en moeder
Deze gezinsvorm bestaat al heel lang en komt het meeste voor
Deze vorm is ook het meest onderzocht en we weten hier dus het meeste van
Kerngezin wordt de norm (kerngezin = normaal gezin)
'afwijkende' gezinsstructuren worden tegen deze 'norm' afgezet = normatief denken, terwijl er
ondanks deze norm al 150 jaar sprake is van variatie in gezinsvormen.
Als we meer willen weten over verschillende gezinsstructuren is het van belang dat deze
'afwijkende' structuren ook worden onderzocht en niet alleen de kerngezinnen.
De uitvoering van ouderschap bepaald veel meer van wat je meekrijgt dan de gezinsvorm -> de
gezinsvorm is dus niet bepalend voor hoe een kind zich voelt.
o Voorbeeld: een kind komt spelen bij een vriend, een van de ouders vraagt: wat doet je
vader en wat doet je moeder? Dit is normatief omdat de ouder ervan uitgaat dat beide
ouders werken en het een kerngezin van vader en moeder is. Ze kan beter vragen wat
doen je ouders of opvoeders? Zo vul je niks in voor het kind.
Timing van het ouderschap
Tienermoeders
o Tienermoeders zijn vaker minder sensitief
o Hebben hardhandige disciplinering
o Hebben meer negatieve moeder-kind interacties
o Sociale selectiehypothese: tienermoederschap kan samenhangen met psychosociale
factoren (milieu, risicogedrag) die worden doorgegeven van ouders op kinderen en de
kwaliteit van opvoeden negatief beïnvloeden.
o Sociale invloedhypothese: tienermoederschap levert sociale stress en financiële stress
op en onderbreekt de normale ontwikkeling van de jongere -> minder goed opvoeden
o Niet-vanzelfsprekende-zwangerschapshypothese: tienermoeder onder stress door niet
geplande zwangerschap
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ilsevanwaalwijk. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.