Sem 1
samenvatting
sociale agogiek
DOCENT: RUDI ROOSE
UGENT
, 1. INLEIDING SOCIALE AGOGIEK
1.1 Globale definitie van het sociaal werk
Definitie niet vanbuiten kennen
1.2 Pedagogisch handelen
intentioneel tussenkomen in het socialisatieproces van kinderen, jongeren en
volwassenen met als doel dit proces te veranderen in de richting van meer welzijn
Intentioneel = beïnvloeden van dit socialisatieproces gericht op
welzijnsverhoging
Bv. ouders ondersteunen opvoedingsproces verbeteren
Socialisatie = (on)bewust aanleren van gewoonten, waarden, normen en
kennis van een bepaalde groep of maatschappij
Bv. in een jeugdbeweging, het feit dat je kiest voor pedagogie (heeft te
maken met het socialisatieproces)
Gericht op kinderen, jongeren én volwassenen
We mogen niet zomaar vanuit een neutraal idee vertrekken
Geeft mee vorm aan sociale problemen
Waarom spijbelen jongeren? faalangst?
kindergeld afnemen als kinderen te vaak spijbelen, dit is niet neutraal,
want hiermee leggen we de schuld bij de ouders.
Bestaande orde bevestigen of verenaderen
Er is vraag naar verandering! / ook niet tussenkomen is een interventie
Krijgt vorm binnen en geeft vorm aan de relatie tussen het ‘private’ en ‘publieke’
Privaat: wat zijn de eigen waarden, normen en opvattingen
Publiek: wat zijn de maatschappelijke waarden, normen en opvattingen
Sociaal werk is een voortdurende afweging tussen privaat en publiek
Bv. wat doet de mens, en wat is maatschappelijk opgelegd of verwacht…
Vertaling van sociale problemen naar pedagogische vraagstukken roept vragen op
Waarom komen we tussen?
Ten aanzien van wie komen we tussen?
Met welk doel komen we tussen?
Hoe moeten deze interventies eruit zien?
Wat betekenen onze tussenkomsten voor de handelingsmogelijkheden
van mensen?
Voorwerp van debat
Pedagogisch handelen is niet per definitie ‘positief’
1
, Kan mogelijkheden beperken of verruimen
vb. hangjongeren hoe gaan we hiermee om?
Kan positief zijn vriendschappen die worden opgebouwd
Kan negatief zijn sociale uitsluiting
Kan ook bijdragen tot sociale uitsluiting
Nood aan aandacht voor reflectie over de wijze waarop interventies
ingrijpen op de leefsituatie en leefwereld van mensen: sociale agogiek
Dit betekent dat we in de Sociale Agogiek dus nadenken over sociaal werk als
intentionele pedagogische interventies in een maatschappelijke context,
vanuit de vraag
Hoe deze zijn ontstaan;
Vanuit welke ideeën;
Welke vorm deze krijgen;
Wat bedoelde en onbedoelde effecten zijn;
Of deze rechtvaardig zijn;
…
Betekent dat we ook naar de (historische) context moeten kijken
= verschil met psychologie!
1.3 pedagoog/sociaal werker in een context
Werken met een diversiteit van mensen
Kinderen, jongeren, volwassenen, mensen met een beperking,
ouderen, daklozen, drugsverslaafden, vluchtelingen, mensen in
armoede, …
Vraagt een diversiteit van vaardigheden
Luisteren, praten, op je handen zitten, rapporteren, …
Op je handen zitten = niets doen, rustig blijven niet te snel in paniek
schieten (in de zin van naar mensen luisteren zonder dat je
problemen wil oplossen of naar jezelf trekken
Een werkcontext
Doelgroep
Organisatie (cultuur, regels en collega’s)
een maatschappelijke context
de verzorgingsstaat vorm van collectieve solidariteit bijdragen (bv.
belastingen) betalen voor allerlei zaken, voor collectief welzijnssysteem
Context wordt bepaald door client, doelgroep, buurt
Werkcontext meer en meer aandacht voor interdisciplinaire teams bv.
gesprekken met collega’s
Sociaal werk = niet individueel
1.4 Uitdaging voor pedagogen
Menselijke relaties kunnen onder druk staan
2
, Bv. discussie over digitalisering, managerialisme, ….
Managerialisme = vaststelling dat er weinig ruimte is voor met
mensen om te gaan te veel papierwerk
Verzorgingsstaat en dus solidariteit staat onder druk
Bv. de discussie over besparingen, eigen schuld, …
1.5 Het belang van professionals (agent of the welfare state)
Wat jullie doen “doet er toe”! wij zijn niet louter uitvoerders
Belang van discretionaire ruimte
eigen beslissingsruimte (ene professional doet anders dan andere bereid
af te stappen regels, creatief omgaan)
vb. isolatiecel bouwen directeur wil dat niet jongeren opsluiten,
maar wil ook geld niet verliezen (subsidies) wat gedaan? Regels
uitgepluisd + regelement hebben vier paaltjes en touw
Interessant boek! (When the state meets the street)
Belang van jullie professionaliteitsopvatting
Belang van opvatting over goed, maar ook rechtvaardig handelen!
Interventies kunnen positief zijn
Sociaal werk rendeert met een factor 1.6 1 euro investeren id
samenleving levert 60 op
Interventies kunnen ook negatief zijn
Subsidies verliezen jongeren in de bedden houden terwijl niet nodig
omdat ze aan een percentage moeten komen enkel bezig met geld,
personeel, winst
Sociale Agogiek/sociaal werk: focus op pedagogisch handelen met steeds
een kijk naar context en vragen inzake sociale rechtvaardigheid
2. SOCIAAL WERK … ALS PRAKTIJK
2.1 verschillende indelingen mogelijk van SWP (School Werk Plan)
Aanbod voor
Verschillende leeftijdsgroepen
Kinderen, jongeren, gezinnen, volwassenen en ouderen
Specifieke doelgroepen
Mensen met een handicap
Mensen met een verslavingspproblematiek
Mensen met een arbeidshandicap
Mensen met een migratieachtergrond
Slachtoffers en daders van misdrijven
Kinderen en jongeren in een verontrustende opvoedingssituatie
Vroegtijdig schoolverlaters
3