Volledige samenvatting van handvaten voor de kl. praktijk in het tweede jaar Toegepaste Psychologie te VIVES Kortrijk.
- Behaalde score hiermee is 14/20
Handvaten voor de klinische praktijk
Vraagstuk 1 – Hoe omgaan met
“moeilijk/lastig/weerstandig” gedrag?
1.1. ‘Moeilijk gedrag’
Moeilijk gedrag heeft vaak te maken met:
- Weerstand
- Wantrouwen
- Enge visie/paardenbril
- Twee gezichten
- Geen respect
- Houdt geen rekening met anderen
- Een egocentrische attitude
- Erg neiging om over grenzen heen te gaan
- Geen empathie
- Gebrekkig zelfinzicht
- …
1.1.1. Wat is ‘moeilijk gedrag’?
Moeilijk gedrag:
- Zegt iets over hen (hun stijl, aanpak, persoonlijkheid).
- Zegt iets over ons als hulpverlener (onze gevoeligheden, onze verwachtingen, onze
dromen).
- Is subjectief!
Moeilijke mensen moeilijk gedrag moeilijk begrijpbaar gedrag.
Een mens is moeilijk als: - gedrag gesteld wordt dat niet verwacht wordt, dat afwijkt van wat
je wil.
- wanneer we verwachten dat dit lastige gedrag verandert.
Soorten moeilijke mensen:
- Mensen met persoonlijkheidsstoornissen.
o Uit zich op het niveau van interactie.
- Mensen met depressie.
o Heel veel wanhoop; hopeloosheid van de patiënt zet zich over op de
hulpverlener.
- Mensen die weerstandig zijn.
o Niet willen meewerken of doen wat jij als hulpverlener best acht.
- Mensen die geen grenzen kennen.
o Over jouw grenzen en die van anderen heengaan.
Behandeling of aanpak bij ‘moeilijke mensen’:
- Probeer niet te ‘genezen’, want dit lukt toch niet.
- Help wel met het ontwikkelen van strategieën zodat ze uit de problemen kunnen blijven
of minder in conflict komen met de omgeving.
1.2. Hoe kunnen we moeilijk gedrag beter begrijpen?
“I don’t like that man. I must get to know him better.” – Abraham Lincoln
1
,1.2.1. BOKS-BANT metafoor
- Om moeilijk begrijpbaar gedrag meer begrijpbaar te maken.
- Om makkelijker om te kunnen gaan met moeilijk begrijpbaar gedrag.
“Whenever you’re in conflict with someone, there is one factor that can make the difference
between damaging your relationship and deepening it. That factor is attitude”. – William
James
1.2.1.1. BOKS
Als we kijken naar ‘moeilijk gedrag’ vanuit ons
eigen referentiekader als hulpverlener en dit
aanzien als toepasbaar op de cliënt/patiënt.
B O K S-en
B O K S-en:
- B = betuttelen.
o “Komaan man, het is 8u, je moet opstaan om onze sessie mee te volgen, anders
ga je niks bijleren en het is belangrijk dat je weet wat je moet veranderen in je
leven”.
- O = overbezorgd.
o “Je moet meedoen aan de sessie want anders ga je depressief worden”.
- K = kritiek.
o “Hé om 7u is het ontbijt en om 9u moet je deelnemen aan de sessie. Het
is hier geen hotel en gisteren was je ook al te laat”.
- S = straf.
o “Als je vandaag niet naar de sessie gaat dan moet je de volgende weken
ook niet meer deelnemen en mag je niet meedoen aan de quiz
vanavond”.
1.2.1.2. Waarom stelt de cliënt/patiënt/… moeilijk gedrag?
De cliënt/patiënt/… stelt moeilijk gedrag omdat:
- Dit hetgeen is wat ze geleerd hebben te doen in
moeilijke, stresserende situaties.
- Ze zichzelf proberen te beschermen.
- Ze zich kwetsbaar voelen.
- Ze het gevoel hebben geen controle meer te
hebben of de controle te verliezen.
- Ze aan het rouwen zijn.
- …
Moeilijk gedrag door afwezigheid van de 3 basisbehoeften:
- Autonomie = een vorm van onafhankelijkheid,
zelfstandig te werk gaan en eigen keuzes maken.
- Competentie = de individuele capaciteit om
kennis, vaardigheden en attitudes geïntegreerd in
het handelen aan te wenden.
- Verbondenheid = een gevoel van samenhorigheid,
het hebben van een hechte band met mensen in je
omgeving.
, - Aandacht krijgen.
- Wraak nemen.
- Onkunde/tekortkomingen in de verf zetten.
1.2.1.3. BANT
Wanneer je het moeilijk gedrag probeert te begrijpen dan ben je een band aan het smeden
(“bonding”).
BANT = een connectie maken, bonding, verbinding zoeken.
Niet ‘boksen’ betekent dus vooral oog hebben voor het referentiekader van de patiënt. Vanuit
het besef van kwetsbaarheid en rouw worden deze zaken een stuk inzichtelijker en kan de
hulpverlener proberen een bant te scheppen met de patiënt.
Een bant ontwikkelen slaat op het compenseren van, en omgaan met leerbeperkingen en het
ontwikkelen van restcapaciteiten. Een bant scheppen staat voor bekrachtigen, assertief
zijn, negeren en time-out.
Een BANT scheppen via 4 wegen:
- B = bekrachtigen.
o Bekrachtig positief en gewenst gedrag.
- A = assertief.
o Wees assertief en niet agressief!
o Toon hoe je open kunt zijn over grenzen op een constructieve manier (= een
model functie).
- N = negeren.
o Negeer negatief gedrag (wanner het niet rechtstreeks gericht is naar iemand
anders en wanneer het niet schadelijk is).
- T = time-out.
o Time-out wanneer het niet te negeren ongewenst en onaccepteerbaar gedrag is.
o Onderneem actie.
o Over time-out wordt niet gediscussieerd en er wordt ook niet te veel aandacht
gegeven aan het negatieve gedrag.
3
, Vraagstuk 2 – “Hoe omgaan met moeilijke mensen?”
2.1. Terugblik op vraagstuk 1 ‘Omgaan met
“moeilijk/lastig/weerstandig” gedrag
Wat is een moeilijk mens?
- Legt de verantwoordelijkheid voor het nemen van keuzes, initiatief, daginvulling bij jou
en lokt ‘overnemen’ uit.
- Is gesloten, volgt zelden therapie, en ontwijkt moeilijke gesprekken.
- Is wispelturig en onvoorspelbaar, trekt je aan en stoot je af in contact.
- Stelt zich aan, lijkt emoties te etaleren en te overdrijven, en vaak nog meer wanneer
dergelijk gedrag genegeerd wordt.
- Heeft erg veel nood aan structuur en vaste rituelen.
- Eist een voorkeursbehandeling en wijst je op ‘fouten’ in je begeleiding.
- Doet aan splitting en liegt.
- Dreigt met zelfmoord/zelfbeschadigend gedrag wanneer hij of zij ‘niet krijgt wat hij/zij
nodig heeft’.
- Reageert onverschillig op complimenten of kritiek van anderen.
- ‘nestelt zich’ gaandeweg in hulpverleningscircuit, zonder dat er sprake is van een
noemenswaardige ‘verandering’.
- …
Een moeilijk mens heeft…
Weerstand Wantrouwen Enge 2 gezichten
visie/paardenbril
Geen respect Houdt geen rekening Een egocentrische Erg de neiging om
met anderen attitude over grenzen heen te
gaan
Geen empathie …
Een persoon is moeilijk als: - gedrag gesteld wordt dat niet verwacht wordt of m.a.w.
afwijkt.
- wanneer de ander verwacht dat dit gedrag verandert.
- DUS WANNEER HET GAAT OM MOEILIJK (BEGRIJPBAAR)
GEDRAG!
Moeilijke mensen vallen nogal eens onder de ‘categorie’ PSLH stoornis, depressie of passief-
agressief gedrag.
Behandeling bij moeilijke mensen:
- Niet ‘grenzen’, maar wel strategieën helpen ontwikkelen zodat ze uit de
problemen kunnen blijven of minder in conflict komen met de omgeving.
- Rol in het team is uniformiteit behouden in aanpak.
Belangrijk:
- Etiket ‘moeilijke mens’ zegt iets over (minstens) 2 mensen en hun interacties!
- ‘Moeilijke mensen’ = mensen waarmee wij het moeilijk hebben, die
onaangename gevoelens bij ons oproepen.
- Diagnostiek is een probleem omdat elke persoonlijkheidstrek te situeren valt op een
continuüm.
o Wanneer persoonlijkheidsstoornis? Wanneer moeilijk karakter?
- Een persoonlijkheidsstoornis = een verzameling van extreme trekken, die zich op
uiteinden van de polen bevinden.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur febevanderbeken. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
