1 HET LIBERALISME
Algemeen
Het liberalisme is de dominantste, oudste en meest succesvolle ideologie van de Westerse
samenleving. Ook wel de meta-ideologie genoemd: een algemeen kader waarbinnen de
politiek en ideologisch debat kan plaatsvinden en dat gericht is op enkele ‘liberale’ principes,
die gestalte krijgen in een reeks rechten en vrijheden.
Het is zowel een filosofische benadering als een partij ideologie in de politiek. Bij ons
vertegenwoordigd door Open-VLD.
Kernidee
Menselijke vrijheid is van het hoogste goed, individuele vrijheid staat centraal en dient door
de overheid gegarandeerd te worden.
Bescherming van de rechten van het individu
Individu centraal: moet vrij zijn zich te ontwikkelen en eigen belang na te streven.
Individu en dus niet deel van een groep of een gemeenschap.
Strekt terug naar Hobbes en Locke. Hobbes: staat komt voort uit de behoefte van het
individu aan bescherming. Locke: sociaal contract tussen staat en burger met als doel
bescherming van de natuurlijke rechten van het individu.
John Stuart Mill: de vrijheid van een individu mag enkel beperkt worden om de
vrijheid van een ander individu te vrijwaren.
Economische vrijheid
Economisch liberalisme komt van Adam Smith: individuen laten zich leiden door hun
eigen belang en streven naar nutsmaximalisatie. Het gedrag van de productiefactoren
moet niet gecoördineerd worden, als iedereen streeft naar eigenbelang dan levert
dat via de ‘onzichtbare hand’ uiteindelijk het beste resultaat op.
Inspireerde zich op Laissez-Faire: marktverstoring moet zo veel mogelijk beperkt
worden.
Kernconcepten
Afwezigheid van externe dwang én mogelijkheid om talenten te ontplooien.
Vrijheid is een reactie op het ancien regime. Vrijheid is een natuurlijk recht en een
voorwaarde voor een volwaardig menselijk bestaan.
De vroege liberale vatten vrijheid in de negatieve zin op: als afwezigheid van externe
dwang
, De moderne liberalen vatten vrijheid in de positieve zin op: als in de mogelijkheid
verkeren om eigen talenten te ontwikkelen en te hanteren.
Zij willen en ‘kleine staat’ die zich zo weinig mogelijk moeit, die en het individu tot
ontplooiing laat en de vrije markt maximale ruimte laat.
Positief mensbeeld
Liberale gedachtengoed is sterk in de verlichting verankerd, die het individu wil
bevrijden van bijgeloof en onwetendheid.
Hangt samen me vooruitgangsdenken.
Rechtvaardigheid
Alle mensen worden gelijk geboren, hebben dezelfde waarden en dienen daarom
allemaal dezelfde fundamentele rechten te krijgen.
Ze vertrekken van een gelijk uitgangspunt en krijgen gelijke kansen om hun
capaciteiten en talenten te ontwikkelen. Hierdoor krijgen ze gelijke kansen op succes,
maar ook op falen. Gelijkheid wil hier niet zeggen dezelfde uitkomst.
Mensen verschillen en sociale gelijkheid is niet wenselijk. = merocratische
samenleving waar degene die het hardst werken, het meest verdienen.
!!! sociale liberalen zijn van mening dat er wel een zekere mate van reële, sociale
gelijkheid dient te zijn via een sturing van de verdeling van welvaart.
Tolerantie en diversiteit
Vloeit voor uit het idee van het individu als alleenstaand en uniek wezen.
Respect voor diversiteit -> uiteenlopende ideeën en gedrag
Tolerantie als negatieve vorm = als voorwaarde voor vrijheid van anderen
Tolerantie als positieve vorm = als instrument om maatschappelijke vooruitgang te
boeken.
Diverse stromingen
Klassiek liberalisme
Benadrukt het egoïstische, rationele individu en de negatieve invulling van vrijheid.
Samenleving komt automatisch tot een evenwicht, net als de economische markt.
Sociaal Darwinisme
Ook in de samenleving is er een natuurlijke selectieproces. Sociale ongelijkheid moet
worden gezien als een goede zaak in het voordeel van de kwaliteit van de
samenleving.
, Neoliberalisme
Modern (of links) liberalisme
Ontstond als reactie op de groeiende sociale ongelijkheid door het kapitalisme einde 19 de
eeuw. Dit leidde tot grote sociale onrechtvaardigheid en moderne liberalisten vonden dat er
nood was aan een herverdelingsmechanisme. Dit impliceert echter een grotere welvaartstaat
die bijstuurt. Ze accepteren de verzorgingsstaat en zoeken naar manieren om meer sociale
gelijkheid te organiseren. Is eerder een progressieve stroming.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ella17. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
