Evaluatie:
- Casus
- Meerkeuzevragen
- Korte open
kennisvragen Psychologie
Kennis, toepassing en inzicht
Tip : woordenlijst
HOORCOLLEGE 1 : INLEIDING
Wat is psychologie niet?
- Psychologie als wetenschap onderscheidt zich van de “huis-tuin- en keuken psychologie” die
we doorgaans vinden in populaire magazines
- Een psycholoog is geen ziener of visionair -> maar iemand die inzichten heeft verworven en
zo een bepaalde kijk op zaken heeft
- Psychologie houdt zich niet enkel bezig met het begrijpen van psychische problemen of
“abnormale processen”, houdt zich ook bezig met niet problematische processen
- Psychologie is geen exacte wetenschap zoals wiskunde
- Pure speculatie over de menselijke natuur
- Een verzameling van volkswijsheden waarvan “iedereen toch weet” dat ze waar zijn
(=“common sense”)
Wat is psychologie
- Psychologie is de empirische wetenschap van gedrag en mentale processen
o Meetbare, wetenschappelijke proeven die bewijsbaar zijn
Definitie van de psychologie
= psychologie is de wetenschappelijke studie van het gedrag en de mentale activiteiten van het
individu
- Gedrag = observeerbaar
- Mentale activiteiten = niet observeerbaar
- Wetenschappelijke studie = niet intuïtief
Wetenschap en intuïtie
- Psychologie betwijfelt ongefundeerde beweringen van pseudowetenschappen (bv.
astrologie, toekomstvoorspellingen, handlezen, theorieën uit de middeleeuwen,…)
Wordt niet als wetenschap gezien
- Pseudowetenschappen: elke benadering om fenomenen uit de werkelijkheid te verklaren
die geen beroep doet op de wetenschappelijke methode
Voorbeeld pseudowetenschappen = handlezen
Verschil psychologie als wetenschap en intuïtie:
Gelijkenissen:
o Beide inzicht krijgen in gedrag van anderen en zichzelf
o Uitspraken doen op basis van ervaringsgegevens
Verschillen:
o Verzamelen van gegevens -> bij psychologie heel veel gegevens verzamelen en bij
intuïtie weinig gegevens verzamelen
o Verwerken van gegevens -> wetenschap altijd op dezelfde manier bij intuïtie gewoon
snel redeneren -> zorgt voor denkfouten bij intuïtie
Een wetenschappelijke aanpak kenmerkt zich door een empirische manier van werken
1
,1.1 GESCHIEDENIS VAN DE PSYCHOLOGIE
- Het is nog niet zo lang geleden dat we menselijk gedrag op een wetenschappelijke manier
zijn gaan studeren
- Maar al van in het begin van de mensheid proberen we al verklaringen te zoeken voor
menselijk gedrag
Verre voorgeschiedenis
- Socrates: vroeg aan iedereen waarom -> waarom voel je je zo?, waarom denk je dat?
- Plato: sprak over de realiteit, wat is echt en wat niet? Wat is de realiteit
- Aristoteles: empirische werkelijkheid, gebaseerd op ervaring of op bewijs uit de praktijk
- Galencus: probeerde de persoonlijkheid van mensen te verklaren op basis van de
samenstelling van verschillende lichaamssappen
• Nam aan dat het lichaam bestaat uit verschillende sappen (4) -> persoonlijkheid kan
hieraan gekoppeld worden volgens hem
• Theorie is achterhaald, maar worden bestaan nog
• Mensen in hokjes verdelen om een bepaald overzicht te krijgen in de werkelijkheid
- Ernst Kretschmar: Duitse psychiater
• Verdeelde mensen op basis van lichaamsbouw -> gaat verder op de lichaamssappen
• 3 verschillende types -> linken aan persoonlijkheid
Frenologie
Frans Joseph Gall: Duits hersenonderzoeker en arts
- Frenologie = leer van de geest waarbij men ervan uit gaat dat het karakter/ de
persoonlijkheid van iemand bepaald wordt door bepaalde delen van de hersenen -> karakter
afleiden uit vorm van schedel
structuralisme -> niet = aan elementen, weg
Wilhelm wundt
funcitonalisme william james -> kijken naar het
hoe, hoe lossen mensen problemen op, hoe
denken mensen
behaviorisme ivan pavlov (pionier) john watson ->
gedrag S-R, black box
gestaltpsychologie -> gehelen, inzichten
neabehaviorisme -> S-O-R
psychodynamische stroming sigmund freud ->
onbewuste verlangens
humanisme abraham maslow en carl rogers ->
mens als positief wezen
2
,3
, Structuralisme
Wilhelm Wundt:
- Eerste ‘psycholoog’
- 1879: eerste psychologisch wetenschappelijk lab in Leipzig
- Psychologie als nieuwe experimentele wetenschap -> bepaalde denkwijze nagaan via
gestructureerde methode
- Elementen van de bewuste waarneming
- Doel = structuur van de geest analyseren (hoe gaat een persoon in zijn waarneming van punt
a naar punt b…
- Methode = introspectie -> naar jezelf kijken en nagaan wat er allemaal gebeurde -> welke
weg legt de aangeboden prikkel af
Voorbeeld van introspectie bij structuralisten
Uit welke aparte indrukken bestaat pijnwaarwordingen?
- Proefpersoon kreeg zachte speldenprikkel in de huid toegediend. Vervolgens moest die
persoon bij zichzelf nauwkeurig proberen observeren wat er in zijn geest omging. Uit de
beschrijvingen van de proefpersoon probeerde de onderzoeker dan af te leiden uit welke
elementaire deeltjes de pijnwaarwording was opgebouwd, en hoe dit overeen kwam met
andere gewaarwordingen
(bv koude/jeuk)
Functionalisme
William James:
- Amerikaanse tegenreactie op structuralisme
- Focus op functie en doelen van gedrag (<-> structuur): hoe lossen mensen problemen op?
• Introspectie
Bv. Proefpersoon moet puzzel oplossen en zijn strategieën uitleggen
• Externe observatie
Bv. Onderzoeker observeert tijdens puzzel welke fouten pp maakt
• Eerste dierenproeven
Bv. Hoe zoekt een rat zijn weg in een doolhof, en hoe is dit vergelijkbaar met hoe de
mens dit doet?
Niet meer wat is de weg van de prikkels
Maar wat zijn de functies en doelen van gedrag
Behaviorisme
Ivan Pavlov = pionier
- Klassieke conditionering (KC)
- Studie van enkel uitwendig waarneembaar gedrag -> gedrag vanbinnen (bv emoties) worden
volledig genegeerd
John Whatson = grondlegger
- Verder onderzoek naar klassieke conditionering
- Radicaal: enkel studie van uiterlijk waarneembaar gedrag -> elk gedrag is aangeleerd
- Innerlijke buiten beschouwing
- Elk gedrag = Stimulus—Response verbinding (S-R)
• Elk gedrag is een bepaalde reactie van een prikkel die we tegenkomen
- Geest = onbereikbare ‘black box’
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur Robinhood228202. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €15,19. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.