samenvatting thema 3 uit Biogenie 5.2/6.2
1. Interactie tussen genen en omgeving: begrippen
2. Voorbeelden van niet-erfelijke modificaties
3. Epigenetische modificaties
· Voorbeelden van epigenetische overerving niet
4. Oorzaken van mutaties
5. ...
1. INTERACTIE TUSSEN GENEN EN OMGEVING: BEGRIPPEN
1.1 Nature / Nurture
nature (natuurlijke aanleg, genen) = aandeel van genetische factoren in het tot stand komen v/e
kenmerk
nurture (verzorging, omgeving) = omgevingsinvloeden
⇒ in welke mate dragen ze bij aan het realiseren v/e kenmerk en hoe interageren ze met elkaar?
1.2 Genetica / epigenetica
genetica = studie van erfelijke informatie in DNA-basenvolgorde (en hoe die informatie tot expressie
komt in fenotypische kenmerken)
epigenetica = studie van erfelijke veranderingen in de genexpressie (zonder veranderingen in de
DNA-sequentie zelf )
1.3 Modificatie / mutatie
modificatie = verandering in het fenotype als gevolg van omgevingsinvloeden
- niet-erfelijke modificatie
- epigenetische modificatie: kan wel erfelijk zijn
mutatie = verandering in het genotype als gevolg v/e wijziging in het DNA
- kunnen ontstaan door omgevingsfactoren
- kunnen erfelijk zijn
2. VOORBEELDEN VAN NIET-ERFELIJKE MODIFICATIES
als men de penwortel vd plant uit de Alpen terug in laagvlakte plaatst, krijgt het niet de kenmerken v/e
bergplant ⇒ modificatie is dus niet erfelijk
3. EPIGENETISCHE MODIFICATIES
= genen ‘aan en uit’ zetten door veranderingen op het DNA of chromatine
epigenetische modificaties zijn erfelijk en veroorzaken fenotypische veranderingen, omdat ze de
expressie vh genoom wijzigen
epigenoom = verzameling van chemische modificaties die het DNA en histonen kunnen ondergaan
, 3.1 Verandering op DNA: DNA-methylering
het enzymen, methyltransferase brengt een methylgroep (CH3) aan op cytosines van DNA
- zorgt ervoor dat genen niet meer tot expressie kunnen worden gebracht / ondergaan geen
transcriptie meer
bij vrouwelijke zoogdieren: inactivatie X-chromosoom = Barr-lichaampje (want 2 is dodelijk)
- een mechanisme verantwoordelijk voor celdifferentiatie
3.2 Verandering van chromatinestructuur: histonacetylering
chromatine komt voor in eukaryote cellen als
euchromatine of heterochromatine
het enzym histonacetyltransferase zal op het
histoneinde een acetylgroep hechten ⇒ wijziging vd
nucleosomen over het DNA en euchromatine zal
anders ingericht worden = chromatin remodeling
⇒ euchromatine wordt toegankelijker voor
transcriptie
acetylgroep verliezen helpt het DNA spiraliseren tot
heterochromatine (sterk gecondenseerd) waardoor
het niet geschikt is voor transcriptie
4. OORZAKEN VAN MUTATIES
4.1 Spontane mutaties
= fouten die spontaan optreden in de samenstelling vh DNA zelf
of de sequentie vd basen wijzigt: A-G en C-T kunnen onderling verwisseld worden, omdat de
structuren zo op elkaar gelijken
of de structuur v/e base verandert: CG-basenpaar wordt TA-basenpaar
4.2 Geïnduceerde mutaties
= een gevolg van inwerking van milieufactoren, omdat die mutaties kunnen doen ontstaan, noemen
we ze mutagene factoren / mutagenen (cellen die gemuteerd zijn, hun nakomelingen ook)
4.2.1 Stralingen
röntgen- en radioactieve straling zetten aan tot productie van zeer reactieve chemische stoffen in
ons lichaam = de vrije radicalen
die kunnen basen veranderen, waardoor ze niet meer herkend worden door DNA-polymerase &
breuken krijgen in de suiker-fosfaatruggengraat
⇒ willekeurige inbouw van basen en dus beschadiging van DNA
ultraviolette straling vd zon wordt geabsorbeerd door DNA, waardoor thymine een binding aangaat
met een naburige thymine op dezelfde streng (T-T) = ontstaan van thyminedimeer
ter reparatie kunnen de T-Tdimeren uitgeknipt worden tijdens DNA-replicatie
als er teveel zijn ⇒ breuken in DNA-strengen met mutaties tot gevolg bij het uitknippen
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lolaatje1792. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
