Resume
Samenvatting Cursus Welzijnsrecht
- Cours
- Welzijnsrecht
- Établissement
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
Dit is de samenvatting van de lessen Welzijnsrecht van de Hogeschool VIVES.
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Cursus WelzijnsrechtDeel 2: Patiëntenrechten
Hoofdstuk 9: De rechten van de patiënt: historische
achtergrond
De Wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt behandelt
duidelijk de rechten en de plichten van de patiënt en de zorgverstrekker in hun
onderlinge relatie. Deze wet is van kracht sedert 6 oktober 2002. Voor 2002
waren wettelijke bepalingen van toepassing. Er waren wel patiëntenrechten,
maar werden niet benoemd. Bij discussies werd een beroep gedaan op
bepalingen uit internationale verdragen, uit het strafrecht, rechtspraak,
rechtsleer en algemene rechtsbeginselen. Een duidelijke en samengebundelde
regeling ontbrak.
De doelstellingen van de wet zijn:
Verduidelijken van de juridische verhoudingen tussen patiënten en
zorgverstrekkers
Bekrachtigen, harmoniseren en codificeren van bestaande
gezondheidsrechtelijke normen
Opheffen van onduidelijkheid over inzagerecht in het dossier
Invoeren van nieuwe normen:
o Vertegenwoordiging van volwassen onbekwame patiënten
o Juridische waarde van voorafgaande wilsverklaring
(‘levenstestament’)
o Over klachtenbemiddeling en klachtenbehandeling
Wat men heel belangrijk vindt is de autonomie van de patiënt. Er is meer
emancipatie van die persoon dan paternalisme. Paternalisme betekent het
beperken van de autonomie van de patiënt. De wet is eenvoudiger, duidelijker en
toegankelijker geschreven. Er zijn enkel individuele rechten opgenomen. Met
andere woorden enkel de rechten van de burger, zorgverstrekker en patiënt zijn
opgenomen en niet de rechten van de burger en overheid. De sociale
grondrechten zijn hier niet in opgenomen. Doordat deze wet ruim is
geformuleerd, zorgt dit voor heel wat rechtspraak.
Hoofdstuk 10: De rechten van de patiënt: toepasselijke
wetgeving en toepassingsgebied
De toepasselijke wetgeving hier is:
Wet van 22 augustus 2002 betreffende de rechten van de patiënt
KB van 15 februari 2007 houdende vaststelling van afwijkende regels met
betrekking tot de vertegenwoordiging van de patiënt bij de uitoefening van
het klachtrecht
KB van 8 juli 2003 houdende vaststelling van de voorwaarden waaraan de
ombudsfunctie in de ziekenhuizen moet voldoen
Andere wetgevingen binnen het gezondheidsrecht
, o Ziekenhuiswet
o Euthanasiewet
o Abortuswet
o Wet uitoefening gezondheidsberoepen (WUG)
De Wet betreffende de rechten van de patiënt regelt alle privaatrechtelijke en
publiekrechtelijke rechtsverhoudingen over gezondheidszorg die wordt verstrekt
door een beroepsbeoefenaar aan een patiënt (art. 3, §1 PTW). Met andere
woorden is het toepassingsgebied zeer ruim.
De wetgever verstaat daaronder het volgende: (art. 2 PTW)
Patiënt: de natuurlijke persoon aan wie gezondheidszorg wordt verstrekt, al
dan niet op eigen verzoek
Gezondheidszorg: diensten verstrekt door een beroepsbeoefenaar met het
oog op het bevorderen, vaststellen, behouden, herstellen of verbeteren
van de gezondheidstoestand van een patiënt
Beroepsbeoefenaar: alle beroepsbeoefenaars bedoeld in WUG, ongeacht of
zij als zelfstandige dan wel in dienstverband werken.
1. Contractuele en buitencontractuele rechtsverhoudingen
inzake gezondheidszorg
De rechten van de patiënt moeten worden nageleefd ongeacht de aard van de
rechtsverhouding tussen arts en patiënt. Dit kan contractueel of
buitencontractueel. Bij een buitencontractuele rechtsverhouding is deze
wetgeving ook van toepassing op ‘niet-curatieve’ geneeskunde zoals:
Controlegeneeskunde
Arbeidsgeneeskunde
Verzekeringsgeneeskunde
Rechtsverhoudingen patiënt-ziekenhuis behoren ook tot het toepassingsgebied.
Dit geldt enkel voor de medische, verpleegkundige en andere
gezondheidszorgberoepsmatige aspecten.
Er is sprake van een geneeskundig contract. Regels over de vormen van zo’n
soort contracten worden niet geregeld in de Patiëntenrechtenwet. Deze wet heeft
enkel regels inzake de inhoud van de rechtsverhouding en niet over de vorm.
2. Toepassingsgebied
2.1 Patiënt (art. 2, 1° PTW)
De patiënt is de natuurlijke persoon aan wie gezondheidszorg wordt verstrekt, al
dan niet op eigen verzoek. Het moet een natuurlijk persoon zijn die leeft. Dit is
belangrijk want een lijk heeft geen persoonlijkheidsrechten meer en wordt
beschouwd als een goed. We kunnen 4 situaties afleiden aan wie
gezondheidszorg wordt verstrekt:
Eigen verzoek
, Verzoek van vertegenwoordiger
o Minderjarigen => ouders
o Wilsonbekwamen
o Handelingsonbekwamen => bewindvoerder. Hierbij kan de arts in
beperkte mate de onbekwame persoon handelingsbekwaam stellen
Geen verzoek (spoedsituatie)
Opdracht van derde
In de meeste gevallen is er altijd sprake van rechtstreeks contact met de patiënt
en de beroepsbeoefenaar, maar is niet noodzakelijk. PTW is ook van toepassing
bij onrechtstreeks contact zoals bijvoorbeeld het onderzoeken van bloed door een
labo, radioloog, telegeneeskunde…
2.2 Gezondheidszorg (art. 2, 2° PTW)
Gezondheidszorg zijn diensten verstrekt door een beroepsbeoefenaar met het
oog op het bevorderen, vaststellen, behouden, herstellen of verbeteren van de
gezondheidstoestand van een patiënt, om het uiterlijk van een patiënt, om
voornamelijk esthetische redenen te veranderen of om een patiënt bij het sterven
te begeleiden.
Deze wet is niet van toepassing:
Wegnemen van organen bij een donor (Wet betreffende het wegnemen en
transplanteren van organen 1986)
Zwangerschapsafbreking (Abortuswet 1990)
Euthanasie (Euthanasiewet 28 mei 2002)
Medische experimenten (Wet inzake experimenten op de menselijke
persoon 2004)
Deze opgesomde wetten zijn lex specialis en hebben voorrang op de PTW, die
een lex generalis is.
2.3 Beroepsbeoefenaar (art. 2, 3° PTW)
De beroepsbeoefenaar is elke persoon die onder de uitoefening van het KB nr. 78
inzake de uitoefening van de geneeskunde valt, alsmede de beroepsbeoefenaar
van een niet-conventionele praktijk. Voorbeelden van niet-conventionele
praktijken: homeopathie, acupunctuur, krakers…
Deze wet is niet enkel van toepassing op artsen, maar de verplichtingen strekken
zich uit tot alle beroepsbeoefenaars in de gezondheidszorg. Valt een
mantelzorger onder de WUG? Nee, eventueel kan de vrijwilligerswetgeving
toegepast worden bij een mantelzorger. Een mantelzorger is iemand die vrijwillig
voor iemand uit zijn eigen omgeving helpt bepaalde taken uit te oefenen.
Hoofdstuk 11: De rechten van de patiënt: voornaamste
patiëntenrechten in detail
1. Recht op kwaliteitsvolle dienstverlening (art. 5 PTW)
, De patiënt heeft recht op kwaliteitsvolle dienstverstrekking die beantwoordt aan
zijn behoeften met eerbiediging van zijn menselijke waardigheid en zijn
zelfbeschikking en zonder onderscheid op welke grond ook.
Dat betekent dat de patiënt het recht heeft op:
De eerbiediging van zijn menselijke waardigheid en zijn zelfbeschikking en
dat zonder enige onderscheid op welke grond ook, beantwoordend aan zijn
behoeften
De verzorging volgens de huidige stand van de wetenschap. Dat betekent
dat in geval van discussie achteraf, moet worden nagegaan wat de
beschikbare kennis was op het ogenblik van de behandeling, niet op het
ogenblik dat de zaak voor de rechtbank komt
De meest aangepaste pijnbestrijding. Hij mag van de zorgverstrekker
verwachten dat hij zich gedraagt zoals een doorsnee hulpverlener. Dat is
een variant op het begrip van de goede huisvader in het burgerlijk recht
Recht op informatie van de arts als die weigert een ingreep uit te voeren
omdat die niet aan een behoefte voldoet
2. Recht op vrije keuze van de beroepsbeoefenaar (art. 6
PTW)
Het recht op vrije keuze is een specifieke toepassing van het recht op fysieke
integriteit en zelfbeschikking. De patiënt heeft ook het recht om zijn keuze te
wijzigen en een tweede of derde opinie te vragen.
Net zoals het recht op fysieke integriteit is het geen absoluut recht en is het
onderhevig aan wettelijke beperkingen:
Arbeidsongevallenwetgeving: de patiënt kan de controlegeneesheer niet
zelf kiezen
Medische behandeling in gevangenissen: gedetineerden kunnen hun
behandelende geneesheer niet zelf kiezen
Organisatorische redenen: wanneer er maar 1 specialist ter zake is in het
ziekenhuis
Er zijn ook feitelijke beperkingen:
Interne organisatie instellingen
Beperking van aanbod
Financiële beperkingen van de patiënt
Gebrek aan beroepsbeoefenaars
3. Recht op informatie over de gezondheidstoestand (art. 7
PTW)
3.1 Betekenis en draagwijdte
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur MelOss. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
72841 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans