HOOFDSTUK 4: FOD Sociale Zekerheid & Vlaamse Sociale Bescherming
2. FOD sociale zekerheid !!!
Algemeen
= sociaal verzekeringssysteem dat gebaseerd is op verzekeringen
2de helft van de 20ste eeuw werd het VERPLICHT
Sociaal verzekeringssysteem: 2 verschijningsvormen:
Publieke sociale zekerheid
= de overheid gaat publieke verzekering verplichten en organiseert dit voor zijn burgers.
Hierdoor verdwijnt de behoefte om zich als individu privaat te verzekeren tegen sociale risico’s.
Beoogt solidariteit en wordt gefinancierd dmv belastingen en sociale zekerheidspremies.
Private sociale zekerheidsstelsel
= werkt volgens marktprincipe.
Beoogt winst, biedt ‘zekerheid’ naargelang de financiële draagkracht van de burger.
Neigt ertoe om gezondheidsongelijkheden en –onrechtvaardigheden te versterken.
Wat is FOD sociale zekerheid?
Federale bevoegdheid
FOD = Federale Overheidsdienst
“FOD Sociale Zekerheid” komt uit splitsing van vroegere ministerie in 2 FOD’s:
→ FOD Sociale Zekerheid
→ FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu
Belgische sociale zekerheid is gebaseerd op solidariteit tussen:
→ Werkenden en werlozen
→ Jongeren en ouderen
→ Gezonden en zieken
→ Mensen met inkomen en mensen zonder
→ Gezinnen zonder kinderen en gezinnen met kinderen
→ …
Die solidariteit is gewaarborgd omdat:
→ Werkende mensen bijdragen moeten betalen in verhouding tot hun loon
→ De financiering grotendeels gebeurt door de gemeenschap (alle burgers samen)
→ De vakbonden, ziekenfondsen en de werkgeversorganisaties mee beslissen over de ≠
aspecten van het systeem
53
,Functie
3 KERNFUNCTIES:
Bij verlies van het arbeidsinkomen → vervangingsinkomen ontvangen
Bij bepaalde ‘sociale lasten’ ( opvoeden van kinderen of ziektekosten) → aanvulling van inkomen
ontvangen
Onvrijwillig niet over beroepsinkomen beschikt → bijstandsuitkeringen ontvangen
Met eigen woorden een grove schets geven van het Belgische sociale zekerheidsstelsel
Stelsels
3 stelsels:
Werknemersstelsel en gelijkgestelden
Werknemer = iemand die met zijn werknemer is verbonden door een arbeidsovereenkomst.
Bepaalde categorieën zijn gelijkgesteld met werknemers, andere weer niet.
De uitbetaling van de uitkeringen gebeurt door betalingsinstellingen, parastatale instellingen.
Iedere tak van de sociale zekerheid heeft 1 specifieke parastatale, namelijk:
FAMIFED: Federaal Agentschap voor de Kinderbijslag
RVA: Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening
RVP: Rijksdienst voor Pensioenen
RIZIV: Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering
FAO: Fonds voor Arbeidsongevallen
FBZ: Fonds voor Beroepsziekten
RJV: Rijksdienst voor Jaarlijkse Vakantie
Zelfstandigenstelsel
Zelfstandige = iemand die een beroepsactiviteit uitoefent zonder te aangeworven met een
arbeidscontract of statuut.
Bepaalde categorieën zijn gelijkgesteld met zelfstandigen, andere weer niet
Ze zijn verzekerd voor 6 takken in de sociale zekerheid:
Geneeskundige verzorging
Arbeidsongeschiktheid of invaliditeit
Moederschapsverzekering
Gezinsbijslag
Pensioen
Faillissement
Zelfstandigen sluiten zich aan bij en betalen sociale bijdragen aan een sociaal verzekeringsfonds voor
zelfstandigen OF bij de Nationale Hulpkas voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen.
wordt beheerd door Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ).
Regeling voor de openbare sector
Stelsel voor ambtenaren die onderworpen zijn aan het statuut van de openbare dienst
Behoren tot DIBISS = Dienst voor de Bijzondere Socialezekerheidsstelsels)
54
,De ≠ takken van de sociale zekerheid
7 takken:
Ouderdoms- en overlevingspensioenen
Werkloosheid
Arbeidsongevallenverzekering
Beroepsziektenverzekering
Ziekte- en invaliditeitsverzekering
Jaarlijkse vakantie
Gezinsbijslag 6de fase staatshervorming: wordt overgeheveld naar de gemeenschappen.
Vanaf januari 2017 voert Vlaanderen zijn eigen kinderbijslagbeleid.
+ Residuair stelsel: federale sociale bijstand
Sociale bescherming = is een mensenrecht
= uitbreiding van sociale bescherming voor personen die niet in de 7 takken terechtkunnen
Doel
Van de federale sociale bijstand = minimuminkomen te garanderen aan de gehele bevolking.
voorwaarden aan verbonden alvorens je sociale bijstand ontvangt.
Voorafgaand bestaansmiddelenonderzoek en/of sociaal onderzoek
De “sociale bijstand” geeft aanleiding tot deze sociale uitkeringen:
Leefloon
Inkomensgarantie voor ouderen
Gewaarborgde gezinsbijslag
Uitkering aan gehandicapte personen
Tegemoetkoming hulp aan bejaarden (THAB): 6de fase van staatshervorming: wordt
gemeenschapsmaterie en wordt in Vlaanderen opgenomen in de zogenaamde Vlaamse Sociale
Bescherming
Handvest van de sociaal verzekerde
Handvest = 1 januari 1997 → rechten en plichten tussen sociaal verzekerde en
socialezekerheidsinstellingen
Voornaamste principes:
Socialezekerheidsinstelling is VERPLICHT→ bevolking zo duidelijk mogelijk te informeren over
haar rechten
Enerzijds kan een sociaal verzekerde zelf specifieke vragen stellen aan een instelling
Anderzijds is de instelling VERPLICHT om uit eigen beweging de bevolking te informeren
Iemand recht heeft op uitkering, is de instelling VERPLICHT om ze uit te keren
Bij aanvraag voor uitkering MOET de instelling binnen een zo kort mogelijke termijn
antwoord geven → binnen 4 maanden ! (beslissing meedelen en uitkering uitbetalen)
Bij vertraging → moet instelling intresten betalen
Motivatie, referenties, beroepsmogelijkheden… bij elke beslissing meedelen
Beroepstermijn = binnen 3 maanden
Sociale bijdragen
Werknemers en werkgevers
= storten elke maand een bedrag in de kas voor de sociale zekerheid
= 1 grote spaarpot: de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid ( RSZ)
RSZ → verdeelt het geld over ≠ takken → ontvangen geld overdragen aan de
uitbetalingskassen ( ziekenfondsen, vakbonden,…)
Zelfstandigen
= berekening gebeurt in functie van hun inkomen
Overheidspersoneel
= systeem praktisch hetzelfde als dat van de werknemers
Alternatieve financiering
De overheid MOET direct bijdragen in de financiering van de sociale zekerheid ten einde de uitgaven
te dekken van de begunstigden die geen bijdragen betalen = “alternatieve’ financiering
Wie kan geen bijdragen betalen?
Werklozen
Gepensioneerden
Personen zonder inkomen
Financiering haalt men uit de ‘schatkist’ = overheidsinkomsten (oa de bijdragen via de directe
belastingen van de burgers)
Identificatienummer van de Belgische sociale zekerheid (INSZ)
Wat ?
= wordt gebruikt om een persoon te identificeren binnen de Belgische sociale zekerheid
→ bepaalde gegevens staan er op
Dankzij de INSZ hebben ze, via het door de Kruispuntbank beheerde netwerk, op een snelle,
efficiënte en beveiligde wijze toegang tot de meest actuele gegevens, zonder daarvoor de
betrokken persoon te moeten lastig vallen.
56
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur vanessakoen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
