Volledige samenvatting van alle leerstof privaat recht in MT1 Sociaal Werk aan de HoGent. Ik ben met deze samenvatting geslaagd met een 15/20 in eerste zittijd.
Docent: Veerle Van den Bogaerd
Privaat recht
D. Personen- en familierecht
1. De persoon
Begrippen
Personenrecht ‘vakgebied dat betrekking heeft op de status en de bescherming van de
persoon als enkeling’
Familierecht ‘rechtsgebied binnen het burgerlijk recht dat de regels omvat
betreffende de privaatrechtelijke verhoudingen tussen personen, zoals
huwelijk, geregistreerd partnerschap, echtscheiding, alimentatie,
afstamming en adoptie’
Persoon ‘elke entiteit die drager kan zijn van rechten en plichten’
Soorten personen:
1. De natuurlijke persoon → criterium: mens zijn
2. De rechtspersoon omwille van twee noden:
- kapitaal samenbrengen
- aansprakelijkheid beperken
Categorieën van personen
Natuurlijke persoon De mens met zijn rechten en plichten
Rechtspersoon Groepering van personen en/of middelen die aan het
rechtsverkeer kan deelnemen als drager van subjectieve rechten
en plichten
Rechtspersoon
Problemen:
• nood aan systeem voor kapitaalopbouw
• nood aan beperking van aansprakelijkheid
→ ontstaan van een aparte persoon, los van de mens
Onderscheid tussen:
• Publiekrechtelijke rechtspersonen
• Privaatrechtelijke rechtspersonen
• Feitelijke verenigingen
Publiekrechtelijke rechtspersoon, voorbeelden:
• Gemeenschappen,
• Gewesten,
• Lokale besturen
• Bpost
• Proximus
Zij dienen het algemeen belang waarvoor ze specifieke bevoegdheden krijgen, voorbeeld:
• Belastingen heffen
• Bindende reglementen opstellen
• Onteigenen
Vaak onduidelijkheid of het om een privaatrechtelijke dan wel een publiekrechtelijke
rechtspersoon gaat
1
,→ de regel: de helft + 1 van de aandelen bij de overheid
= publiekrechtelijke rechtspersoon
Privaatrechtelijke rechtspersonen:
• Commerciële privaatrechtelijke rechtspersoon,
vb BV of Besloten Vennootscahp (de vroegere BVBA)
• Niet-commerciële privaatrechtelijke rechtspersoon,
vb VZW of Vereniging Zonder Winstoogmerk
Kan niet zomaar opgestart worden:
• Opmaak statuten
• Neerleggen dossier
Feitelijke verenigingen:
• Geen aansprakelijkheidsbeperking: persoonlijk verantwoordelijk voor de daden die je
stelt in naam van de vereniging
• Vb jeugdverenigingen
Vakbonden willen geen rechtspersoonlijkheid, redenen:
• Stakingen zouden via de rechtbank kunnen worden tegengehouden
• Financiële aansprakelijkheid
De natuurlijke persoon
Natuurlijk persoon = de mens, met een menselijk lichaam
Menselijk lichaam:
• Bescherming tegen derden: bescherming van de fysieke integriteit tegen inmenging
door derden
• Zelfbeschikkingsrecht: zeggenschap over je eigen lichaam
Bescherming van de fysieke integriteit
Algemene regel: het lichaam is onschendbaar
Maar rekening houden met:
• Privaatrecht: geen enkel individu mag de fysieke integriteit van iemand anders
schenden
• Publiek recht: het algemeen belang weegt zwaarder door dan het individueel belang
waardoor dwangmaatregelen mogelijk zijn, vb:
• Verplichte vaccinatie tegen polio
• Gedwongen opname van geesteszieken
• Fouillering en arrestatie
• Douanecontroles
Schending van de fysieke integriteit is slechts mogelijk onder bepaalde voorwaarden:
1. Legaliteit: staat het in de wet?
2. Finaliteit: dient het een democratisch doel?
3. Proportionaliteit: is het in verhouding tot het beoogde doel?
Geoorloofde medische ingreep – voorwaarden:
1. Er moet een medische noodzaak zijn, 3 mogelijkheden:
• Preventief
• Diagnostisch
2
, • Curatief
2. Er moet een redelijke proportie bestaan tussen het medisch risico waarmee de
ingreep gepaard gaat en het gunstig resultaat dat het kan opleveren
3. De geneeskunde moet worden beoefend volgens de regels van de kunst, met
gebruikmaking van recente wetenschappelijke kennis en moderne medische
technieken
4. De patiënt moet, na geïnformeerd te zijn, vrij toestemmen in de behandeling
(informed consent)
Zelfbeschikkingsrecht
= eigen zeggenschap over je lichaam
Grote evolutie doorheen de tijd:
• vroeger weinig zelfbeschikkingsrecht omwille van het katholieke geloof
• gaandeweg steeds meer zelfbeschikkingsrecht
Keerpunt: abortuswet in 1990
Euthanasie = het opzettelijk, onmiddellijk levensbeëindigende handelen of het niet nemen
van een noodzakelijke handeling die ertoe leidt dat iemand onmiddellijk overlijdt.
Euthanasiewet van 2002 laat euthanasie toe onder strikte voorwaarden.
Passieve euthanasie: op een dergelijke wijze niet ingrijpen waardoor iemand overlijdt of
uitdooft, vb door toediening van morfine.
Euthanasie – algemene regels:
1. De patiënt bevindt zich in een medisch uitzichtloze toestand van aanhoudend en
ondraaglijk fysiek of psychisch lijden dat niet kan worden gelenigd.
2. Je moet bewust handelingsbekwaam zijn wanneer je je wil tot euthanasie verklaart –
oordeelsbekwaamheid, waardoor euthanasie ook mogelijk is voor minderjarigen
Zwangerschapsafbreking – algemene regels:
1. De afbreking moet gebeuren voor het einde van de twaalfde week van de
zwangerschap, na de twaalfde week is abortus enkel mogelijk in geval van
noodsituatie
2. De abortus moet uitgevoerd worden door een arts, geen verpleegkundige
3. Er moet een wachttijd van 6 dagen in acht genomen worden
4. De toestemming van de vrouw moet schriftelijk gebeuren
Gematigde abortuswetgeving omwille van katholicisme.
Zeer controversieel.
Bloeddonatie:
• Kosteloos
• Je moet meerderjarig zijn
• Maximaal 4 keer per jaar
• Beperkte hoeveelheid
Niet alle bevolkingsgroepen zijn toegelaten
Orgaandonatie:
Ex vivo: bij leven
• Kosteloos
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur sillejacobs. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
