Resume
Samenvatting Epidemiologie 1e ba DGK
- Cours
- Epidemiologie
- Établissement
- Universiteit Gent (UGent)
Samenvatting van epidemiologie (inclusief powerpoints) van 1e bach diergeneeskunde. Academiejaar
[Montrer plus]
Vendeur
S'abonner
Aperçu du contenu
Samenvatting epidemiologieInhoudsopgave
1. BASIS EPIDEMIOLOGISCHE CONCEPTEN ................................................................ 4
1.1 OORZAKEN VAN ZIEKTE IN EEN HISTORISCH PERSPECTIEF ............................................... 4
1.2 HET MULTIFACTORIËLE KARAKTER VAN ZIEKTE ............................................................... 4
1.3 HET VERBAND TUSSEN ZIEKTE EN RISICOFACTOREN ........................................................ 5
2. VOORKOMEN VAN ZIEKTE ........................................................................................... 6
2.1 HET TELLEN VAN GEBEURTENISSEN .................................................................................. 6
2.2 ENDEMISCHE EN EPIDEMISCHE ZIEKTEN ............................................................................ 6
2.2.1 DEFINITIE VAN ZIEKTE.................................................................................................................................... 6
2.2.2 ENDEMISCHE SITUATIE ................................................................................................................................... 7
2.2.3 EPIDEMISCHE SITUATIE ................................................................................................................................... 7
2.3 (HER)OPKOMENDE ZIEKTEN .............................................................................................. 8
2.3.1 DEFINITIE EN SOORTEN .................................................................................................................................. 8
2.3.2 OORZAKEN VOOR (HER)INTRODUCTIE VAN INFECTIES ............................................................................. 8
2.4 METEN VAN ZIEKTEFREQUENTIE ....................................................................................... 9
2.4.1 PREVALENTIE (PREVALENCE)........................................................................................................................ 10
2.4.2 INCIDENTIE (INCIDENCE)............................................................................................................................. 10
2.4.3 ONDERLINGE RELATIE TUSSEN INCIDENTIE EN PREVALENTIE ................................................................... 11
2.4.4 MORTALITEIT ................................................................................................................................................ 11
2.4.5 SURVIVAL OF TIJD TOT ‘EVENT’ ................................................................................................................... 12
3. ZIEKTETRANSMISSIE .................................................................................................... 12
3.1 INLEIDING ........................................................................................................................ 12
3.2 BRONNEN VAN INFECTIE ................................................................................................. 13
3.3 ROUTES VAN ZIEKTETRANSMISSIE ................................................................................... 13
3.3.1 HORIZONTALE TRANSMISSIE ........................................................................................................................ 13
3.3.2 VERTICALE TRANSMISSIE............................................................................................................................... 14
3.4 KWANTIFICEREN VAN ZIEKTETRANSMISSIE..................................................................... 14
4. MONITORING EN SURVEILLANCE ............................................................................ 16
4.1 GEVALSTUDIE EN GEVALREEKS........................................................................................... 16
4.2 SURVEY ............................................................................................................................... 16
4.3 MONITORING ...................................................................................................................... 17
4.4 SURVEILLANCE.................................................................................................................... 17
5. DIAGNOSTIEK ................................................................................................................ 18
5.1 TESTKARAKTERISTIEKEN .................................................................................................... 18
5.1.1 SENSITIVITEIT ............................................................................................................................................ 19
5.1.2 SPECIFICITEIT ............................................................................................................................................ 19
1
,5.2 RELATIE TUSSEN SENSITIVITEIT EN SPECIFICITEIT .......................................................... 20
5.3 OVEREENKOMST TUSSEN TESTEN ................................................................................... 21
5.4 RELATIE TUSSEN SENSITIVITEIT, SPECIFICITEIT EN PREVALENTIE ................................... 21
5.5 VOORSPELLENDE WAARDE ................................................................................................. 22
5.6 GEBRUIK VAN TESTEN ........................................................................................................ 23
5.7 MEERVOUDIG TESTEN......................................................................................................... 23
7. OBSERVATIONEEL ANALYTISCH ONDERZOEK ................................................... 23
7.1 DWARSDOORSNEDE- OF CROSS-SECTIONEEL ONDERZOEK ............................................ 24
7.2 GEVALLENCONTROLE OF CASE-CONTROLONDERZOEK .................................................... 25
7.3 COHORTONDERZOEK OF FOLLOW-UPONDERZOEK ........................................................ 26
7.3.1 PROSPECTIEF COHORTONDEROEK ......................................................................................................... 26
7.3.2 RETROSPECTIEF (OF HISTORISCH) ONDERZOEK ........................................................................................ 26
8. EXPERIMENTEEL ANALYTISCH ONDERZOEK ....................................................... 27
8.1 LABO-EXPERIMENTEN EN KLINISCHE VELDSTUDIES ........................................................ 27
8.2 PROTOCOL VAN EEN KLINISCHE VELDSTUDIE ................................................................. 28
8.2.1 CRITERIA VOOR SELECTIE VAN DIEREN ....................................................................................................... 28
8.2.2 BESCHRIJVING VAN DE STUDIEOPZET ......................................................................................................... 28
8.2.3 PARAMETERS TER VERGELIJKING .................................................................................................................. 29
8.2.4 OPVOLGING (FOLLOW-UP) ......................................................................................................................... 30
8.2.5 (STATISTISCHE) DATA-ANALYSE.................................................................................................................. 30
8.2.6 BELANG VAN KLINISCHE VELDSTUDIES ....................................................................................................... 30
8.3 EVIDENCE BASED VETERINARY MEDICIN .......................................................................... 30
8.3 KWALITEIT VAN INFORMATIE ............................................................................................. 31
8.4 PUBLICATIE BIAS .............................................................................................................. 32
9. RISICOMATEN ................................................................................................................ 32
9.1 MAATSTAVEN VOOR ASSOCIATIE ....................................................................................... 32
9.1.1 RELATIEF RISICO (RR) .................................................................................................................................. 32
9.1.2 PREVALENTIERATIO (PR) ............................................................................................................................. 32
9.1.2 ODDS RATIO (OR) ...................................................................................................................................... 33
9.2 MAATSTAVEN VOOR EFFECT .............................................................................................. 33
9.2.1 TOEWIJSBARE PROPORTIE VOOR BLOOTGESTELDEN................................................................................. 34
9.2.2 TOEWIJBARE PROPORTIE VOOR DE POPULATIE.......................................................................................... 34
9.3 OBSERVATIONELE STUDIES EN RISICOMATEN .................................................................... 34
9.4 CONFOUNDING .................................................................................................................. 34
9.4 CAUSALITEIT ...................................................................................................................... 35
10. PRECISIE EN ACCURAATHEID ................................................................................. 35
10.1 PRECISIE ............................................................................................................................ 36
10.1.1 BETROUWBAARHEIDSINTERVAL VOOR EEN PROPORTIE ......................................................................... 36
10.1.2 BETROUWBAARHEIDSINTERVAL VOOR EEN RATIO ................................................................................. 36
10.2 ACCURAATHEID, JUISTHEID OF VALIDATIET .................................................................... 36
10.2.1 SELECTIEBIAS ............................................................................................................................................... 36
10.2.2 INFORMATIEBIAS OF MISCLASSIFICATIEBIAS .............................................................................................. 37
10.2.3 VERSTORING OF CONFOUNDING BIAS..................................................................................................... 37
2
,13. RISICOANALYSE EN DIERZIEKTEBESTRIJDING ..................................................... 38
13.1 RISICOANALYSE ................................................................................................................ 38
13.1.1 WAT SI RISICO? .......................................................................................................................................... 38
13.1.2 WAT SI RISICOANALYSE? ........................................................................................................................... 38
13.1.3 WANNEER WORDT RISICOANALYSE GEBRUIKT? ..................................................................................... 39
13.1.4 HOE WORDT RISICOANALYSE UITGEVOERD? .......................................................................................... 39
13.2 UITBRAAKONDERZOEK ..................................................................................................... 40
13.3 DIERZIEKTEBESTRIJDING ................................................................................................... 41
13.3.1 MONITORING EN SURVEILLANCE .............................................................................................................. 41
13.3.2 QUARANTAINEMAATREGELEN .................................................................................................................. 41
13.3.3 NOODVACCINATIE .................................................................................................................................... 41
13.3.4 ERADICATIE ................................................................................................................................................ 41
13.4 DIERZIEKTEPREVENTIE EN GEZONHEIDSMONITORING .................................................... 42
14. ONE HEALTH .................................................................................................................. 42
14.1 ONE HEALTH OP VERSCHILLENDE NIVEAUS ..................................................................... 42
14.1.1 NATIONAAL NIVEAU.................................................................................................................................. 42
14.1.2 EUROPEES NIVEAU ...................................................................................................................................... 42
14.1.3 MONDIAAL NIVEAU.................................................................................................................................... 42
14.2 ENKELE ZIEKTEN MET EEN BELANGRIJKE ONE HEALTH-COMPONENT ............................. 42
14.2.1 RABIËS ......................................................................................................................................................... 42
14.2.3 BOVINE TUBERCULOSE .............................................................................................................................. 43
15. DE EPIDEMIOLOGIE VAN ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE ................................. 43
15.1 WAT IS ANTIBIOTICARESISTENTIE ................................................................................... 43
15.2 HOE GROOT IS HET PROBLEEM VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE ...................................... 43
15.3 DE EPIDEMIOLOGIE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VIER STAPPEN ............................. 44
15.3.1 HET ONTSTAAN VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE...................................................................................... 44
15.3.2 DE SELECTIE EN VERSPREIDING VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE .............................................................. 44
15.3.3 PERSISTENTIE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE ........................................................................................... 44
15.3.4 REDUCTIE VAN ANTIBIOTUCUM GEBRUIK ................................................................................................ 45
15.4 ANTIBIOTICARESISTENTIE ALS ONE HEALTH-PROBLEMATIEK ......................................... 45
15.4.1 OVERDRACHT VAN RESISTENTIE TUSSEN DIER EN MENS (EN OMGEKEERD) .......................................... 45
15.5 UIT POWERPOINTS ........................................................................................................... 45
16. DIERZIEKTEBESTRIJDING ............................................................................................ 45
16.1 CONTROLE VAN AFRIKAANSE VARKENSPEST IN DE VARKENSPRODUCTIE ...................... 45
16.2 RINDERPEST ...................................................................................................................... 46
16.3 AVIAIRE INFLUENZA ......................................................................................................... 46
16.4 KLASSIEKE VARKENSPEST ................................................................................................. 46
16.5 MOND EN KLAUWZEER ..................................................................................................... 46
3
, 1. Basis epidemiologische concepten
1.1 Oorzaken van ziekte in een historisch perspectief
Paarden van groot belang: transport en ingezet bij oorlogsvoering
Diergeneeskundige kennis en geschriften vooral over paarden
Oorzaak van ziekten gezocht in:
- Bovennatuurlijke fenomenen
- Gevaarlijke/toxische stoffen in omgeving
Behandelingen:
- Behandelen van symptomen
- Slachten van zieke dieren
18e eeuw → runderpest (helft van runderen uitgeroeid)
1e veeartsenschool
Meer aandacht aan leefomstandigheden en hygiëne van dieren
19e eeuw → opkomst microbiologie
Oorzaak van hele reeks dierenziekten achterhalen
Oorzakelijk verband tussen agens en ziekte a.d.h.v. Postulaten van Koch
Postulaten van Koch:
- Agens aanwezig bij alle dieren die ziekte hebben
- Agens niet bij dieren met andere ziekte/niet-zieke dieren
- Agens kan in reincultuur geïsoleerd worden uit zieke dieren
- Wanneer agens geïsoleerd uit ziek dier en ander dier experimenteel geïnfecteerd →
beiden zelfde symptomen
Therapie- en preventiestrategieën verbeteren
20e eeuw → belang van metabole ziekten (postulaten v. Koch niet bruikbaar)
Belangrijk door intensifiëring v. landbouw productiviteit v. dieren belangrijk (ook in sport)
Besef dat oorzaak v. veel ziekten multifactorieel
1.2 Het multifactoriële karakter van ziekte
Postulaten van Evans:
- Proportie dieren met ziekte moet significant hoger zijn in groep blootgestelde dieren
aan risicofactor dan groep niet blootgesteld aan risicofactor
- Groep dieren met ziekte moet significant meer blootgesteld zijn aan risicofactor
- Aantal nieuwe gevallen moet significant hoger zijn in groep blootgesteld aan
risicofactor
- In tijd moet ziekte volgen op blootstelling aan risicofactor (incubatietijd)
- Spectrum aan gastheerreacties moet volgen op blootstelling
- Meetbare gastheereactie moet regelmatig voorkomen bij blootgestelde dieren en niet
bij niet-blootgestelde dieren
- Onder experimentele omstandigheden moet ziekte meer voorkomen bij
blootgestelde dieren dan bij niet-blootgestelde dieren
- Wegnemen van risicofactor moet aantal nieuwe gevallen doen dalen
- Versterken/verbeteren van reactie van gastheer op blootstelling moet aantal nieuwe
gevallen doen dalen
- Alle verbanden tussen ziekte en risicofactor moeten biologisch verklaarbaar zijn
Relatie ziekte-risicofactor niet zwart-wit
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur linnedevriendt. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80467 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans