Samenvatting basisboek procesmanagement
Hoofdstuk 1. Processen en procesmanagement
1.1 Processen zijn overal
Processen zijn overal en kennis van procesmanagement is erg nuttig voor een
beter inzicht, en voor controle en afstemming binnen bedrijven en organisaties.
Wat gebeurt er allemaal in een organisatie en hoe zou je dat in een simpel
processchema weer kunnen geven? Om dit te kunnen zul je eerst moeten kijken
wat er aan de voorkant in het proces gestopt wordt en wat er aan de achterkant
uitkomt. In procesmanagementtermen spreken we van Input en Output.
Een procesmanager zijn taken zijn het afstemmen van de informatiebehoefte
en het beoordelen en controleren van de prestaties. Zo worden alle processen
gedocumenteerd en vastgelegd in werkinstructies en worden alle prestaties van
het bedrijf gemeten. Denk aan output, klanttevredenheid en voorraden. De
procesmanager beoordeelt en controleert de prestaties en effectiviteit van zowel
het productieproces als de beheerorganisatie.
Procesmanagement zorgt ervoor dat processen op elkaar worden afgestemd
en worden verbeterd.
1.2 Wat zijn processen?
1.2.1. kenmerken van processen
Processen bestaan uit een aaneenschakeling van stappen, ook wel fasen
genoemd. Bij een proces gaat het over een opeenvolging van gebeurtenissen
met een begin – input – en een eind – output. Tijdens een proces treedt er
verandering op, dit noemen we de transformatie. Dit geeft ook het dynamisch
karakter van een proces weer. Een proces is nooit statisch en verandert altijd.
Processen kunnen onderverdeeld worden in continue processen en discontinue
processen. Bij continue processen stopt het proces niet en gaat het dag en
nacht door bijvoorbeeld een energiecentrale. Bij continue processen is het soms
lastig om de verschillende fasen of processtappen te benoemen. Bij discontinue
processen kun je gemakkelijker de verschillende fasen of processtappen
benoemen. Bij discontinue processen gaat het om het samenvoegen van
verschillende onderdelen tot een eindproduct. Dit gaat onderdeel voor
onderdeel. Bijvoorbeeld een fiets: eerst het frame, dan de trappers, dan het
stuur etc.
Je kunt processen ook onderverdelen in natuurlijke en kunstmatige processen.
Natuurlijke processen gebeuren vanzelf en houden zichzelf volgens de wetten
van de natuur in stand bijvoorbeeld roest. Kunstmatige processen zijn ingevoerd
en worden in stand gehouden door mensen bijvoorbeeld een productieproces in
een fabriek. Bij kunstmatige processen worden bij elke stap mensen, materiaal
of andere middelen ingezet om het proces aan de gang te houden.
Bij kunstmatige (en ook natuurlijke) processen is het belangrijk om rekening te
houden dat de output zowel gewenst als ongewenst kan zijn. Bij gewenste
output behaal je het resultaat dat je daadwerkelijk wilde behalen. Bij
ongewenste output voldoet het eindresultaat niet aan de gewenste
specificaties.
1.2.2. deelprocessen
Elke activiteit of verzameling van activiteiten die gebruikmaakt van middelen
om input om te zetten in output kan beschouwd worden als een proces.
Daarnaast kan een proces ook als deelproces worden gezien van een of
,meerdere processen. Je kunt processen opknippen in een aantal delen
bijvoorbeeld het schoonmaken van de auto is het hoofdproces. Deelprocessen
kunnen dan zijn schoonmaken van de auto van binnen en een ander deelproces
is dan schoonmaken van de auto van buiten.
Deze processen en
deelprocessen kunnen worden
weergegeven in Chervorn-
schema’s. in afbeelding 1 staat
hier een voorbeeld van
weergegeven.
Afbeelding 1. Voorbeeld Chevron-
schema
1.2.3 Schaal van processen
Je kunt op verschillende niveaus naar processen kijken, ook wel de verschillende
aggregatieniveaus genoemd. Het hoogste aggregatieniveau in het onderwijs is
de gehele opleiding. Het middelste aggregatieniveau van de opleiding zijn de
verschillende blokken. Het laagste aggregatieniveau van de opleiding zijn de
losse vakken die ieder blok worden gegeven.
Door op verschillende niveaus te kijken naar processen achterhaal je relaties of
problemen die je op een ander schaalniveau niet ziet.
Een techniek om jezelf te dwingen om op verschillende aggregatieniveaus naar
processen te kijken is de blackboxbenadering. Bij de blackboxbenadering
worden processen of deelprocessen als een zwarte doos beschouwd waarbij
alleen gezien kan worden wat er ingaat en wat er uitkomt.
In de bedrijfskunde kunnen bedrijven en bedrijfsprocessen ook worden bekeken
op verschillende aggregatieniveaus
(afbeelding 2):
Brancheniveau
Bedrijfstakniveau
Organisatieniveau
Afdelingsniveau
Procesniveau
Deelprocesniveau
1.2.4. Transformatie
Transformatie heeft te maken met het
overgaan van de ene vorm in de andere vorm.
Transformatie kan op de volgende manieren
plaatsvinden:
Het veranderen van de uiterlijke vorm bijv. een auto
Het veranderen van de chemische aard bijv. van grondstoffen verf maken
Verplaatsing bijv. olie wordt overgeslagen en verplaatst
Opslag bijv. koelcentrum (producten die tijdelijk niet nodig zijn maar later
wel)
, Behandeling bijv. tandarts (goederen of personen worden behandeld en
verzorgd)
1.2.5. Omgeving van processen
Elk proces of deelproces vindt plaats in de omgeving. Je kunt de omgeving van
het proces definiëren als al wat buiten het proces ligt, maar wel invloed heeft op
het proces of beïnvloed wordt door het proces. Denk aan processen die giftige
dampen afgeven.
Het kunnen herkennen en analyseren van de omgeving van een proces is heel
belangrijk, omdat het invloed kan hebben op het proces. Hierdoor kan een
proces niet het gewenste resultaat of output hebben. Als procesmanager is het
dus belangrijk om de omgeving goed in kaart te brengen en mogelijke
verstorende elementen die van invloed zijn op het proces kunt wegnemen of het
proces kan aanpassen aan dat element.
De omgeving kan verdeeld worden in directe (eerste schil) en indirecte
omgeving (buitenste schil). Als procesmanager kan je invloed uitoefenen op de
directe omgeving en niet op de indirect omgeving. Andersom geldt dat zowel de
directe als indirecte omgeving invloed hebben op het proces. Belangrijk is dat
de procesmanager continu in beeld heeft wat de ontwikkelingen zijn in de
buitenste schil.
Een belangrijk onderdeel van de omgeving van een proces zijn de stakeholders –
belanghebbenden. Het is belangrijk om bij het analyseren van processen de
volgende zaken te achterhalen:
Wie zijn er bij het proces betrokken
Wat zijn hun rollen
Wat zijn hun belangen
Wie zijn probleemeigenaren
Wat behoort tot de omgeving
Wat zijn omgevingsinvloeden
1.3. wat is procesmanagement?
1.3.1. procesmanagement
Procesmanagement gaat enerzijds over het herkennen, analyseren,
ontwerpen, implementeren en aansturen van processen. Maar
procesmanagement gaat bij bestuurlijke en dienstverlenende processen ook om
het beïnvloeden en communiceren van processen. In beide gevallen zijn er
mensen nodig die zich in verschillende rollen en met verschillende functies
bezighouden met het beheersen van processen.
Het procesdenken heeft er toe geleid dat men ging inzien dat het in sommige
gevallen goedkoper was om medewerkers slechts kleine onderdelen van het
productieproces te laten uitvoeren, zodat mensen zich erin kunnen
specialiseren. Dit heet arbeidsdeling. Bij arbeidsdeling zorgt de specialiste
vervolgens voor betere kwaliteit. Als je werknemers bepaalde handelingen vaker
laat doen. Zullen ze die handelingen beter doen. Ook zorgt specialisatie voor
snellere productie.
Procesmanagement wordt toegepast op tal van zaken zoals:
Het doorvoeren van een reorganisatie
Het ontwikkelen van een nieuw product
Het veroveren van een nieuwe markt
Iets doen aan de eenzaamheid van ouderen
Het ontwikkelen van een beleid
Gebiedsontwikkeling
, Aspecten van procesmanagement
Organisatie: inrichten of
organiseren van processen. Gaat
over mensen. organisatie is bij
procesmanagement dus van groot
belang
Normen en regels: gelden altijd
bepaalde normen en standaarden.
Bv kwaliteitsstandaarden of wet- en
regelgeving. Normen kunnen van
te voren opgelegd worden of het is
aan de procesmanager zelf om deze
op te stellen
Input en output: beheersen van
wat er in gaat en wat er uit komt.
Bij afstemmen van processen
belangrijk om input en output te
beheersen Afbeelding 2. Aspecten van procesmanagement
Informatie en communicatie: informatie nodig over het te besturen
proces. Zonder informatie kun je niet sturen of managen. Beschikbare
informatie is afgestemd op de rol van de deelnemer of belanghebbenden
Tijd: iedere processtap heeft een bepaalde plaats in de tijd. De ene stap is
afhankelijk van de andere stap
Plaats: waar laat je iets plaatsvinden en waarom?
1.3.2. fasen procesmanagement
Procesmanagement is vaak cyclisch van aard en kun je bij het
managen van processen de volgende fasen van
procesmanagement onderscheiden:
1. Herkennen: van belang om een proces te herkennen.
Vaststellen waar een proces begint en waar het eindigt
2. Analyseren: verschillende processtappen, betrokkenen,
probleemeigenaren, omgeving, Afbeelding 3. Fasen van
omgevingsinvloeden, begin en eind, relaties procesmanagement
tussen verschillende fasen
3. (her)ontwerpen: procesomschrijving en
processchema’s. verloopt het proces efficiënt en effectief. Rekening
houden met betrouwbaarheid en robuustheid. Risico’s in kaart brengen.
Bestuurbaarheid. Procesoptimalisatie.
4. Implementeren: tijd om beschreven schema’s te implementeren
5. Afstemmen: afstemming en coördinatie met omgeving en stakeholders.
Besturen van proces.
6. (bij/be)sturen: voldoet het nog aan criteria, is output nog naar wens.
Proces worden bijgestuurd en geëvalueerd.
In afbeelding 4 zijn de fasen van procesmanagement schematisch weergegeven.
1.3.3 waarom procesmanagement?
Procesmanagement is een handige manier die het mogelijk maakt om
dynamische processen in en buiten organisaties te monitoren, documenteren,
analyseren en te verbeteren. Belangrijke voordelen zijn:
Brengt helder de activiteiten en hun relaties in kaart. Hiervoor is het
belangrijk processchema’s te kunnen maken en lezen.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur kyrasmolenaars. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.