Counseling: methoden en
technieken (ppt)
1. Algemeen: Counseling
Counseling Psychotherapie
Begeleidingswerk counselor ( kenmerken)
procesmatige wijze
probleemoplossing en zelfregulering stimuleren
Counselor
vanuit een specifieke wetenschappelijk onderbouwd
denkkader
Counselingproces
structurerend, ondersteunend, gericht op het hier & nu,
Psychologische, psychosociale en psychosomatische
problemen
Kortdurende, methodische, professionele activiteit
Cliëntensysteem: individu, gezin, paar of organisatie
Wat is counseling/ psychotherapie ? geen eensgezindheid omtrent definiëring van counseling/
psychotherapie
Stellingen !! + ( zie extra blad over erkenning toledo)
1. Iedereen mag zich counselor noemen Ja, nog geen wettelijke bescherming
2. Counseling is wat een bachelor in toeg psych kan na een prof bacheloropleiding,
psychotherapie is wat een master kan na universitaire opleiding nee, sws verdere
opleiding/vorming nodig ( psychotherapie wettelijk verplicht)
3. Iedereen mag zich psycholoog noemen nee, beschermende titel, erkenning nodig door
psychologencommissie met basisdiploma master in psychologie
4. Iedereen mag zich ( psycho) therapeut noemen nee vanaf sept 2016 beschermende titel
( therapeut niet)
5. Counseling is gelijk aan psychotherapie onderscheid is vaag, gelijkenissen op vlak van
grondhoudingen, finaliteit is anders ( coninuum waar moeilijk is om lijn te trekken, bv door
verborgen problematiek bij aanmelding…)
1
, 6. Duidelijk verschil tss counseling en psychotherapie nee, dunne grens, opletten dat je grens
van eigen kunde niet overschrijdt
7. Counseling houdt in dat de counselor een aantal geleerde methoden en technieken toepast
technieken kaderen binnen ruimer proces, proces hulpverleningsrelatie + cl, technieken
moeten counselor ook persoonlijk liggen & achtergrondkennis nodig uit de stroming
8. Als counselor moet je kiezen welke therapeutische stroming je volgt belangrijk
bijkomende opleiding volgen die kader biedt, vaak eclectisch werken, moet je persoonlijk
liggen als counselor
9. Na dit vak ben ik klaar voor counseling nee, hier reiken we een aantal methodieken,
demonstreren denkkaders, belangrijk verdere opleiding
1.1noodzakelijke bagage voor hedendaagse counseling
- counseling -> gaven en talenten
- integratieve benadering (universele aanpak): demoralisatie
ontstaat: personen botsen op hun onvermogen om problematiek op te lossen
kenmerk: angst, ontmoediging, schaamte, kwaadheid, vervreemding…
integratieve theorie= verklaring voor ontstaan problemen, werkzaamheid counseling en
veranderingsproces cliënten
- Interventies en houding in counseling (examen)
3 dimensies
o ( vaardigheden) Ondersteunende dimensie: verhaal & gevoelens van cl
Aandachtig luisteren & kijken
Stellen van juiste vragen op het juiste moment
Geven van duidelijke info
Hardop denken
o ( interventie) Leerdimensie: nieuwe inzichten in probleemsituatie
Op het cognitieve terrein- info over thema’s, patronen gedrag
Op het affectief emotioneel vlak- gevoelens verdragen, uiten
Op lichamelijk vlak- contact met gewaarwording
tech afh van werkterrein
o (interventie) Actiedimensie: experimenteren met nieuw gedrag
Geordende, stapsgewijze, realistische planning
Bewaken dat doelstellingen aantrekkelijk zijn en in pos termen
geformuleerd
Wel: zelfsturingsvermogen van cl aanspreken
geslaagde counseling hoeft niet altijd tt actie te leiden
Afhank van problematiek: 1 of meerdere dimensies
Gemeenschappelijke factoren
Technisch eclecticisme: meest werkzame ingrediënten uit diverse oriëntaties samengevoegd
2
,1.2 psychotherapie en begeleiding: wel familie maar geen
identieke tweeling
Verschillen (zie boek ..-p7)
- Verschillende diensten: categoriseren als centrum voor begeleiding of centrum voor
psychotherapie
- Verschillend contract: samenwerkingscontract tss hv en cl
Begeleiding: duur meer afgebakend & inhoud afgelijnd, planning, hv neemt stuur over ifv
welzijn cl
Therapie: duur onvoorspelbaar & inhoud breed, geen planning, therapie blijft in handen
van sturend- ik van cl
- Uitdiepen onderliggende problematiek
Begeleiding: ondersteunen van krachten
Therapie: helen van dieperliggende kwetsuren
- Realiteit en symbolisch niveau
Begeleiding: realiteit, oog voor sociale context waarin probleem situeert
Therapie: symbolisch, Symbolisch niveau*= beeld dat cl van zichzelf en van de hem omringde
wereld, manier waarop cl naar zichzelf kijkt en waardoor problemen ontstaan, manier waarop cl
wereld percipieert en uitgaaat van wetmatigheden die vertekend zijn door haar vroegere
ervaringen => gesymboliseerde wereld ( “kaart”) die men gebruikt in het omgaan met wereld en
mensen
- Advies en info
Begeleiding: geven van advies & info
Therapie: kan cl hinderen van zelf-exploratie
- Lichaamstaal
Begeleiding: verbaal
Therapie: verbaal en niet-verbaal
- Projecties, overdracht, tegenoverdracht
Begeleiding: oog voor projecties maar gn onderwerp van gemeenschappelijk werk hv en
cl
3
, Therapie: projecties en overdracht uitdiepen, linken aan ervaringen ifv groeiproces
1.3 counseling en psychotherapie: verwant maar duidelijk
onderscheiden
- therapeuten opgeleid in spec therapeutische oriëntatie
- counselors: mensen bepaald beroep (bv psycholoog, pedagoog, leerkracht,…) en bijkomend
opgeleid in therapeutische attitudes en vaardigheden, NIET grondig geschoold in 1
theoretische oriëntatie => counselors breed inzetbaar, flexibel inzetten groter gamma noden
- therapie => gebonden aan specifiek kader met vooraf duidelijke afspraken ( elk gedrag wordt
onderzocht), op afspraak & vaste werkruimte
- counseling => eigenaardigheden cl komen niet aan licht, counseling kan op elk moment in
elke context, keerzijde -> onvoldoende gewapend om in diepte te werken
anders dan vriendschap, de relatie is niet wederkerig & niet gekenmerkt dr
eigenbelang
Gelijkenissen counseling -psychotherapie
- Overeenkomstige theorieën, methoden en technieken
- Onderliggend werkcontract: ethische aspecten ( beroepsgeheim…)
- Onderliggende basis: grondhoudingen
- Nood aan procesmatig, methodisch, onderbouwd te werk gaan
- Nood aan degelijke opleiding: theorie & praktijk + belang van persoonlijke ontw, supervisie/
intervisie
Techniek vs proces (examen)
- Effectiviteitsonderzoek therapie
1.4 Een psychotherapeut is niet per definitie een goede counselor
- Counseling bijstaan van cl in optimaal aanwenden van mogelijkheden, geen verandering vn
persoonlijkheid wordt beoogd
1.4.1 begripsverwarring en- overlap: geschiedenis en theoretische
pogingen tot onderscheid
- psychotherapie -> diepen onbewuste, lang bestaande persoonlijkheids & gedragsproblemen
& patronen, persoonlijkheidsverandering & lange duur
- counseling -> persoonlijke problemen minder diepgaand van aard, minder diepgaande
symptomatische behandeling, ondersteunend & educatief, kortdurend
1.5 de schatkist van de therapeut
- Methoden & technieken in proces geen trukendoos!
4