Uitdagingen in de communicatiewetenschappen
- Examen = 6 openvragen dat gaat over die artikels (dus die artikels moeten gekend zijn).
- Sommige colleges zijn online
- Eind mei een bekende gast + een receptie om alle studenten uit te waaien
LES 1: TESS UYTTERHOEVEN
Eindredacteur van Woestijnvis + team ontwikkeling
Artikel gaat over onderzoeksjournalisten (artikel is niet van Tess). Bepaalde onderwerpen durf, mag
of kun je niet behandelen uit zelfcensuur. In welke mate kan je vrij onderwerpen kiezen voor je
rapportages?
Is geen journalist, is zelfs ooit uit de journalistenvereniging gezet. Interviewen vindt ze echt
fantastisch. Programma’s die zij heeft gemaakt: hotel romantiek, topdokters, man bijt hond, proces
dat niemand wou. Dat heeft ze allemaal mee bedacht.
Het proces dat niemand wou is begonnen met draaien voor dat alles goedgekeurd was, maar dan
was alles anoniem. En dan daarna als alles goedgekeurd was konden ze dat niet-anoniem doen en
konden de vrouwen (slachtoffers van de pauw openlijk geïnterviewd worden). Door dan veel in de
gevangenis door te brengen en daar veel te moeten wachten is het idee voor Ooit Vrij naar
bovengekomen. En daarbij zag je dat de context in de gevangenis heel belangrijk is voor het verdere
leven van de gedetineerden. En daaruit volgde dan een programma over de mensen die beslissen
over de detentie en de gedetineerden (in interactie enz). samen worden die politici opgesloten in
een cel met andere gedetineerden. Ze vindt het interessant om net niet zo tafelprogrammas te
maken over onderwerpen net omdat ze geen journalist is en daarom dus programma’s maakt.
Volgende puntjes uit het artikel die zij bij haar eigen carriere herkende
- Individuele restricties
- Een vorm van autocensuur omdat je vreest voor je persoonlijke veiligheid. Sommige thema’s
voelen aangenamer en comfortabeler om aan te werken.
- De publieke opinie kan hierin een rol spelen bv ‘Bart de Pauw is genekt door de vrouwen’ dan
lijkt het alsof de vrouwen de schuldigen zijn.
o Al er mensen bedreigd worden op het internet of elders, en jij geeft een platform, dan
kan je vrezen dat die bedreiging zich ook tegen jouw persoon zal keren.
- Precedenten speken hierin ook een rol
o Bv religieuze orde dat was een voorstel dat werd gedaan voor haar om er een
programma over te maken. En dan is Tess gaan kijken naar hoe dat dat in andere
landen is gelopen als er zo over religie programmas werden gemaakt. Maar dat waren
dan altijd politieke spelletjes, dus dit voorstel heeft ze dan uit persoonlijke
overwegingen (bv haar gezin beschermen) afgewezen.
Dit is vooral zo bij journalisten
- Socio-culturele restricties
- Thema’s waar geen of beperkte interesse voor is het is dan heel moeilijk om die
boodschappen dan toch goed over te brengen en het volk te informeren
1
, o Vluchtelingen
o Pleegzorg moeilijk om programma over te maken want pleegkinderen moeten
wetmatig geanonimiseerd worden en dat maakt het moeilijk om een aantrekkelijke
rapportage te maken. Zeker in een reeks is dat moeilijk.
o Klimaat
o > als je dat dan brengt in een reeks dan trekt dat vaak net de mensen aan die zich
aangetrokken worden tot bv die thema’s. Maar als programmamaker is het net nodig
om die thema’s ook aan te reiken voor mensen die nog niet thuis zijn in die
onderwerpen en dus via uw programma ook kennis krijgen van die onderwerpen.
- Thema’s waarover een stigma hangt
o LGBTQI+ vroeger kwam dit niet voor in programma’s en voor Tess was dit heel
moeilijk in haar tijd want zij is vroeger uit de kast gekomen en er was geen enkel
programma over LGBTQI+, maar ze snapt dat wel want de rijke mensen die daarover
beslissen zijn vaak niet zo woke en gericht op onderwerpen die niet populair zijn.
o Gedetineerden vaak ook weinig in programma’s omdat die mensen ‘weinig
sympathie verdienen’ omdat ze anderen hebben beschadigd. Maar het is net goed om
daders een gezicht te geven (zegt slachtoffer organisaties), want 99% van de
gedetineerden komt in België ook gewoon weer vrij. Dus dat maakt dat mensen dit
meer kunnen gaan begrijpen en dat neemt de angst wat weg. Als er een verhaal
aangekoppeld wordt dan beseffen mensen meer wat de context is en dan zien mensen
buiten de gevangenis meer het individu dat iets fout heeft gedaan dan een hele groep
die dingen fout doet.
o Psychiatrie
- Budgettaire restricties
- (vroeger waren er maar enkele zenders, maar nu heb je ook verschilllende platvormen die
vragen voor programma’s, dus de vraag is heeeeel hard vergroot. Maar het budget is niet perse
vergroot). Er moet geld en tijd zijn om een netwerk uit te bouwen. Maar ook programma’s
waarbij je naar verschillende landen moet gaan, kost heel veel geld + ook die verzekeningen en
tolken en beveiligingen enz kost allemaal heel veel geld. Dat vind Tess gevaarlijk omdat zo’n
programma’s dan minder gemaakt omdat dat gewoon veel geld kost, maar die programma’s
zijn net wel heel interessant en nodig in de samenleving.
- Tijd
- Investing
- Prioriteiten zenders/maatschappij bv the masked singer daar stroomt veel geld enz naar
maar daardoor stroomt er veel minder geld naar onderzoekprogramma’s enz.
- Politieke restricties
- Machtsmisbruik/intimidatie dit gebeurt in belgië ook, maar dit is niet zo duidelijk omdat je
als je bedreigd wordt niet zo openlijk besproken.
- Buitenland - censuur door overheid (verhaal van Tess die werd tegengehouden en omsingeld
door soldaten in Burkinafaso bij een rapportage over Elodie Ouédraogo)
2
,BLINDSPOTS DOOR ONDERREPRESENTERNATATIE BIJ JOURNALISTEN, MAKERS,
MEDIABAZEN
- Wie kiest welke projecten er komen? (het mogen niet enkel witte mensen zijn van bazen,
makers, …)
- Waarom?
- Belangrijk dat in die groep er een demografische representatie van de maatschappij is. want
verschillende mensen hebben een verschillende mening en verhaal (afhankelijk van hun
achtergrond bv vrouwen, vluchtelingen, kleurlingen, LGBTQI+ mensen, ….).
- (je voelt wel dat het spectrum aan het verbreden is.
- Blindspots zijn dingen die je niet ziet. Je moet weten dat iets bestaat voor het aan het daglicht
komt en soms moet je echt van een andere achtergrond zijn om bewust te zijn van die
blindspots.
CENSUUR
- CLIP 1 Tess dacht dat dat hier niet echt bestond. Maar door ‘het proces dat niemand wou’
zie je wel dat dat er subtiel er wel is omdat de vrouwen wel lang anoniem waren gebleven) (Lize
geeft een uitleg waarom ze anoniem bleven).
- CLIP 2 (waarom hebben ze niet eerder gepraat? Een berichtje is toch maar een berichtje…)
isolement is zelfcensuur. Je gaat de schuld snel bij jezelf leggen als er niet over gesproken
wordt in de samenleving. Als je schrik hebt om ergens iets over te maken dan ga je eigenlijk aan
zelfcensuur doen. Maaike kafmaier voelde zich blijkbaar een verraadster omdat ze er over
vertellen (terwijl dat dat het enige juiste is om te doen).
- CLIP 3 gaat over intimidatie op sociale media. Deze reeks is eigenlijk een platvorm voor de
slachtoffers dat geboden werd. Want Tess is de vraag gesteld om wel door te gaan met de
rapportage omdat beide partijen niet meededen (Bart wilde niet deelnemen), maar om dan
niet meer mee te doen neem je dus dat spreekplatvorm van die slachtoffers weg en hun
verhaal kon net het best audiovisueel gebracht worden.
ETHISCHE INTENTIE
- Wat wil je brengen?
- Wie wil je daarin horen?
- Waarom?
- Hoe ga je dat doen?
Bv ook bij een rapportage van Topdokters dilemma: het was een heel jonge jongen die transitie
doorging en de twijfel was dan ‘gaat die daar dan later dan geen spijt van hebben omdat er een docu
over hem gemaakt is’. Maar maatschappelijk was dit een belangrijk thema om te brengen + hij en zijn
ouders waren heel overtuigd dat ze deze boodschap wilden brengen.
Andere case: mensen werden gevolgd en sommigen stierven (wat doe je er dan mee?) en sommigen
stapten bewust uit het leven dan was het de keuze van Tess om die beelden die al gefilmd werden
toch in beeld te laten komen of gewoon niet te gebruiken. Uiteindelijk heeft ze die beelden wel
gebruikt omdat de dokters en client zelf ook heel hard achter die euthanasie stonden. Ook op die
3
, manier kan dat dan weer in beeld gebracht worden (ging over Anoek). Maar door die beelden was is
het thema ook bespreekbaar gemaakt.
LES 2: BERT VAN ROY– STRIPS IN HET DIGITALE TIJDPERK
Heeft communicatiewetenschappen gedaan op UA (komt uit het marketing gebied). Hij werkt bij De
Standaard uitgeverij en doet de marketing rond strips.
Zijn Parcours:
- Afgestudeerd samen met onze prof (Baldwin) aan de UA in de richting
communicatiewetenschappen.
- Laatste jaar heeft hij stage gedaan bij GvA en daar is hij blijven hangen als media en muziek
journalist en ze hebben samen de ketnetkrant opgericht, dat was een bijlage bij kranten
- Dan overgestapt naar Warner Music waar hij promomanager is geweest en dan is hij bij
Universal music producer geworden voor lokale en internationale labels
- Dan als mediajournalist voor DeMorgen geworden
- Dan gaan werken bij Van Breda een Verzekering bedrijf waar hij verantwoordelijk was voor de
media en marketing. Marketing en communicatie kon hij daar zelf invullen (dat vond hij heel
fijn om allemaal uit te zoeken). Daar 13 jaar gewerkt en dan wilde hij terug naar media en
cultuur en daar is hij dan gaan werken bij de Standaard bij Strips als marketeer waar die al 5
jaar werkt.
Standaard Uitgeverij
- Huis voor helden van hier sinds 1919
- Strips hebben altijd een belangirjk deel uitgemaakt van de Standaard Uitgeverij
- Zitten 2 marketeers op de strips (in totaal zijn er 10 marketeers)
- De grootste Vlaamse uitgeefgroep (staan ook heel sterk in Nederland)
- Strips voor lezers van 7 tot 77
- Per dag wordt er 1 strip uitgegeven, dus ongeveer 365 op een jaar. Natuurlijk zal er niet voor
elke strip reclame gemaakt worden, maar steken er enkelen bovenuit.
- SU (standaard uitgeverij) is in oktober 2019 gefuseerd met Ballon Media
- Ballon Media was van Jommeke en gaf veel strips en kinderenboeken uit
- Waren ook Ppartner van Dargaud, dupuis, Le lombard en casterman (lucky luke, kuifje, …)
(franse uitgevers) > ‘wij’ zorgen dan voor de vertaling ervan.
Onze publicaties
- Suske & wiske, de kampioenen, jommeke, kiekeboes, urbanus, de rode ridder
- Nieuwe: de buurtpolitie, nachtwacht en game keepers gaat verder op het publiek van de
programma’s
- Spin offs van de grote reeksen: 2 op Suske & Wiske (kronieken van Amoras en Suske en wiske
junior), Galaxa is een spinoff van de rode ridder
4