Dit document omvat een samenvatting van de les over 'kritische theorie' van het vak Taal en Betekenis. Het zijn uitgebreide notities: ideaal voor het open-boek examen!
Kritische theorie
Max Horkheimer & Theodor W. Adorno – Jürgen Habermas
Dia 2
▪ Horkheimer & Adorno – Habermas
▪ Institut für Sozialforschung Frankfurt 1923
▪ interdisciplinair onderzoek studie maatschappij
▪ Martin Jay, The Dialectical Imagination (1973):
1) natuur e structuur van autoriteit
2) opkomst massacultuur
▪ reconstructie marxistisch project met nadruk op sociale en culturele thema’s
Het zal gaan over de kritische theorie van Frankfurter Schule. We zullen het hebben over
Horkheimer en Adorno en dan ook als collectief als auteurs van de verlichting. Daarnaast
zullen we het hebben over Habermas. De naam Frankfurter Schule naar de plaats waar in
1923 een nieuw en onafhankelijk onderzoekscentrum werd opgericht aan de unif. Frankfurt;
Institüt für Sozialforschung Frankfurt. Dit onderzoekscentrum bestaat nog steeds als een
onafhankelijk centrum binnen deze universiteit. De bedoeling was om het marxisme en
marxistische theorie toe te passen op culturele en sociale thema’s. De bedoeling was ook om
het marxisme nieuw leven in te blazen. Het onderzoek was interdisciplinair gericht.
, Men was ervan overtuigd het nodig was om de discipline's te overschrijden om actuele
maatschappelijke fenomenen te kunnen begrijpen en beschrijven. Het was dit onderzoek
gebeurde binnen de filosofie, psychoanalyse, cultuurwetenschappen als de sociologie.
Werk van Martin Jay: The Dialectical Imagination, een zeer verhelderende inleiding op de
Frankfurter Schule. Jay wijst op twee belangrijke thema's:
1) natuur en de structuur van de autoriteit
2) de opkomst van massacultuur
De tekst van Adorno lezen en de vragen proberen beantwoorden. Bekijk ook de syllabus van
deze les
Dia 3
Max Horkheimer (1895-1973)
• Filosofie: fenomenologie, het contingente, subjectiviteit
• Institut für Sozialforschung in Frankfurt 1930 directeur
• Scheiding disciplines = moderne uitvinding > enkelvoudige discipline kan
niet actuele complexiteit van de wereld begrijpen (cfr. Foucault)
• Marxisme (dialektiek; filosofisch/kritisch; historisch materialisme) – filosofie
– psychoanalyse – kunst & literatuur – linguistiek/taalfilosofie – sociologie
• interdisciplinair onderzoek in sociale en humane wetenschappen
• 1937 Traditionelle und Kritische Theorie in Zeitschrift für Sozialforschung:
term kritische theorie voor materialistische sociale analyse die afstand neemt
van de ‘wetenschap’ en elke vorm van instrumentele rede
• Nazi-periode > NYC 1934 – LA 1941
• 1947 Dialektik der Aufklärung
Max Horkheimer studeerde filosofie in Munchen en ook bij Husserl. Hij maakte zijn doctoraat
bij de fenomenoloog Hans Cornelius. De scholing van Horkheimer in de filosofie is bepaald
door de fenomenologie en hij legt de nadruk op de thema's die te maken hebben met
subjectiviteit en contingente.
Contingente: datgene wat te maken heeft met de tijdelijke omstandigheden en datgene dat
veranderlijk is.
In 1930 wordt hij directeur van de Frankfurter Schule. Horkheimer was ervan overtuigd dat
de scheiding in disciplines een moderne uitvinding is die we niet kunnen volhouden. Een
enkelvoudige discipline kan niet de actuele complexiteit van de wereld begrijpen, zoals
Foucault. Marxisme was bepalend voor Horkheimer:
1) Hij is zeer beïnvloedt door Hegel en neemt het idee van dialectiek over
2) Filosofie betekent voor Horkheimer kritiek: een filosofisch onderzoek is een kritisch
onderzoek
3) Invloed van marxisme is te merken in zijn historisch materialistische visie
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur filosofevub. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
