Ergonomie
Waarom en wat is ergonomie
Definitie Ergonomie
- DeIEA (international ergonomics association):
“Ergonomie (of human factors) is de wetenschappelijke discipline die zich bezig houdt met
het begrijpen van de interactie tussen de mens en andere elementen van een systeem. Het is
het beroep dat de theorie, principes, gegevens en methodes toepast om zo te ontwerpen dat
het menselijk welzijn en de globale prestatie van het systeem geoptimaliseerd wordt.”
- “Ergonomie streeft naar het zodanig ontwerpen en/of verbeteren van gebruiksvoorwerpen,
technische systemen, onderzoeken van taken en bewegingen,… Waardoor veiligheid,
gezondheid, comfort en het doeltreffend functioneren van mensen wordt bevorderd.”
- 3 specialisatiedomeinen afgebakend
o Fysieke ergonomie
o Cognitieve ergonomie
o Organisatie ergonomie
Fysieke ergonomie
Houdt rekening met de menselijke anatomie, antropometrie, fysiologie, biomechanica in relatie tot
de fysieke activiteit.
Relevante topics zijn:
- Werkhouding, manueel hanteren van lasten
- Repetitieve bewegingen
- Werk gerelateerde musculoskeletale klachten
- Werkplekinrichting, veiligheid en gezondheid
Efficiëntie zo hoog mogelijk, belasting zo laag mogelijk.
Geen aandacht aan hoe die handelingen gebeuren 🡪 overbelasting
Cognitieve ergonomie
Bestudeert de mentale processen zoals perceptie, geheugen, denken en motorische reacties in de
interactie tussen mens en systeem.
Relevante topics zijn:
- Mentale werkbelasting (licht, geen natuurlijk licht kan meespelen op gemoedstoestand, alsook welk
soort licht, temperatuur, werkplek)
- Mens-computer interactie
- Menselijke betrouwbaarheid
- Stress en training
Alles moet duidelijk zijn. Vb. Ons uurrooster, duidelijk? Gemakkelijk terug te vinden? Anders
problemen. Bedoeling is alle zaken op punt stellen zodat je alles snel en gemakkelijk terug vindt.
- Vb. Tarief kinebehandeling, tarief per behandeling
- Info terugbetaling (link naar website van terugbetaling)
- Geconventioneerd of niet (60% terugbetaling)
- Manier van betalen en wanneer betalen
- Groepspraktijk 🡪 per specialiteit
Elke kine heeft een website en die moet duidelijk zijn.
,Organisatie ergonomie
Focust op het optimaliseren van socio-technische systemen zoals organisatiestructuren, -processen.
Onderwerpen zijn:
- Ontwerpen van werkplekken en -tijden
- Teamwork, participatieve ergonomie
- Telewerken en kwaliteitszorg
Bv. Auto’s, is alles bereikbaar tijdens het rijden. Wachtruimte, niets scherp of kleins om in te slikken,
makkelijk vindbaar, voor iedereen toegankelijk. Wc’s, voor baby’s te verversen voorzien en vuilbak.
Idewe = ergonomisch bedrijf voor advies/ info over verschillende problemen die te maken hebben
met ergonomie
Doel ergonomie
Humanisering van de arbeid & verhogen van het welzijn (bij de arbeid).
Mens – arbeidssysteem
Domeinen
- Productergonomie
- Conceptuele ergonomie
- Omgevingsergonomie
- Organisatorische ergonomie
- Cognitieve ergonomie
- Correctieve ergonomie
Arbeidsbelasting
Onderzoeksmethode
Arbeidsbelasting = proces waarin responsen in het lichaam worden opgeroepen door de taak
<arbeid> te verrichten.
🡪 Belastende factoren
🡪 Belastingsverschijnselen
Belastende factoren of uitwendige belasting
Fysieke belasting
- Kracht
- Dynamische/ statische spierarbeid
- Duur
- Frequentie
- Last
- Werkhoudingen
- Afmetingen
Mentale – psychische belasting
- Werkdruk
- Werkrelatie
- Werkinhoud
- Mogelijkheid tot zelfregulatie
- Verloning
- Waakzaamheid
, Fysische omgevingsparameters
- Geluid (schadelijk, hinderlijk, veiligheid,.. vanaf 55dB overlast)
- Verlichting (verlichtingssterkte, luminantie,..)
- Klimaat (temperatuur, luchtsnelheid, relatieve vochtigheid,.. ene wilt warm, ander koud)
Belastingsverschijnselen
= Functionele of interne belasting (stress).
= Effecten die de uitwendige belasting uitlokt in het lichaam.
- Bloeddruk verhouding
- Hartslag verhouding
- Spieractiviteit (EMG)
- Zintuiglijk (visueel systeem,..) zien van gevaarlijke situaties creëert stress.
Belastingsgevolgen
Belasting – belastbaarheid
Verstoring van dit evenwicht kan leiden tot:
Reversibele: oververmoeidheid, ziekte
Irreversibele: blijvend letsel (stoornisbeperking of handicap), dood
Methodologie
- Globaal
- Multidisciplinair (meerdere meningen van mensen met kennis over zaken)
- Participatief (samenwerken of meewerken)
Fysieke belasting
Stoplichtmodel
Handelingsanalyse 🡪 Checklist 🡪 belastingstabel 🡪 analyse knelpunt
Handelingsanalyse
Functie 🡪 taak 🡪 handeling
Checklist
Vb. Tillen
Moet u tijdens uw werk meer dan 12x/u gewichten van meer dan 3kg tillen?
Moet u tijdens uw werk zware gewichten (25kg+) tillen?
🡪 Blootstellingsmaat = Hoe zwaar (subj) x hoeveel % van de tijd
- Tillen
- Dragen
- Duwen en trekken
- Trillen en schokken
- Werkhoudingen
- Repeterende bewegingen
- Energetische belasting
Oplossing – analyse knelpunt