Psychodiagnostiek
HOOFDSTUK 1: belang van psychodiagnostiek
1. alledaags impliciet diagnosticeren
diagnosticeren= toekennen van oorzaken aan verschijnselen of gedragingen
→ gebeurt impliciet (onbewust), iedereen doet het, elke dag
→ vaak gebruikt als entertainment
problemen: oordeelsfouten o.w.v te korten en vertekeningen in het denken (foutenbronnen)
→ omgaan met kansen en waarschijnlijkheden → mensen zijn slecht met schatten
→ oorzaak van foutbronnen → mensen redeneren niet statisch, maar via
heuristieken
=regels om sneller tot de oplossing van een probleem te komen (vaak onbewust)
- beschikbaarheidsheuristiek= als iets makkelijk uit het geheugen op te halen is,
schatten mensen dat dit vaker gebeurt
- representativiteitsheuristiek= hoe meer iemand overeenkomstige kenmerken
vertoont die typisch zijn voor de leden van een bepaalde groep, hoe groter de kans is
dat die persoon ook tot de groep behoort
→ meer gebruik van heuristieken indien meer ervaring met een thema
2. impliciet diagnosticeren in de psychodiagnostiek
mogelijke foutenbronnen
- geen systematische en consistente werkwijze
- informatie zoeken die idee bevestigt (confirmation bias)
- te vlug adviezen formuleren
- gebrekkige betrouwbaarheid en validiteit van de onderzoeksmiddelen en ongeschikte normen
- voor de hand liggende diagnosen en interventies over het hoofd zien
- diagnostisch proces onvoldoende afgestemd op de hulpvragen van de cliënt
- besluitvorming onvoldoende gebaseerd op beschikbare gegevens
→ geen objectieve criteria hanteren (= verhoging van de subjectiviteit)
- besluitvorming onvoldoende geëxpliciteerd en dus onduidelijk voor collega’s en cliënten
- eigen persoon als foutenbron → bv. advies geven dat ooit voor jou had gewerkt
- onvoldoende samenwerking met cliënt en zijn omgeving
- teveel vakjargon in de communicatie
→ fouten kunnen verminderd worden door expliciete diagnostiek (duidelijk en systematisch)
3. expliciet diagnosticeren als oplossing
psychodiagnostisch procesmodel= wetenschappelijk verantwoorde vormgeving van het proces
o.b.v. valide en betrouwbare producten (instrumenten/ methodieken)
→ basis= empirische cyclus
→ belang= adviezen en behandelingen op maat van de cliënt
,in de praktijk:
- explicieter werken met (gevalideerde) theorieën
- bewust rekenschap geven van de keuze van bepaalde theorie
- praktijkkennis gebaseerd op gesystematiseerde praktijkervaringen
- duidelijk de denkstappen vastleggen die geleid hebben tot het advies
- onderzoek doen naar de waarde van theorieën en de effecten van interventies
- resultaten (durven) uitwisselen met collega’s
belang:
=expliciete diagnosticeren door wetenschappelijk opgeleide psychodiagnostici die mogelijkheden
en kansen gaan schatten, afwegen en herzien o.b.v. psychodiagnostisch procesmodel
→ adviezen en behandelingen op maat van de cliënt
, HOOFDSTUK 2: geschiedenis van de psychodiagnostiek:
1. van focus op tests…
1.1 belang van context
1.1.1 historische voorlopers
2200v. chr → rat race= ratten zijn vaak met velen op dezelfde plaats → mensen
willen ook allemaal hetzelfde plekje, gaat niet dus daarom selectie
- selectie in Chinese keizerrijk
- Gideonsbende → selectie om in de oorlogsbende te geraken
- nu: overheid, politie, bedrijven,...
4e eeuw v chr → griekse typologie
- ze gingen mensen opdelen, beschrijven in types
- Hippocrates, Plato,...
- nu: big five
13e eeuw → schoolprestaties via examens
- universiteit van Bologna: mondeling
- nu: LVS (leerlingvolgsysteem) in België
16e eeuw → meten van uitzonderlijke intelligentie
- eerste poging door Huarte (Spanje)
18e-19e eeuw → ph o.b.v uiterlijk
- frenologie= studie van de schedel
- nu: samenhang tussen lichamelijke, biologische kenmerken en intelligentie
1.1.2 maatschappelijke context
einde 19E eeuw → Europa
- bevolkingsgroei, verstedelijking → mensen selecteren, afwijkend gedrag
identificeren
- opkomst wetenschappen en biologie → ontstaan psychologie
emigratie vanuit Europa
- VS: verspreiding tests en test misbruik
- immigranten
WOI (1914-1918) → recruiting leger
- collectieve test: intelligentie, ph → groepstesten
- meestal niet evidence based
na WOII (‘40-’45) → VS: diversiteit in test en testgebruik
- test voor specifieke vaardigheden (selectie)
- toename beschikbare test
- sterkere kritische bezinning en theoretische achtergronden
na WOII (‘40-’45) → EU: in schaduw van VS
, - tot 1950: intuïtieve psychodiagnostiek
1.2 eind 19de eeuw
1.2.1 bijdrage uit aanverwante disciplines
1: psychiatrie
1A: bijdrage psychiatrie
Pinel (1745)
- zachte psychologische aanpak: open, vriendelijk, activiteiten, verzorging,...
- diagnostiek obv. observatie en onderzoek
- dossier voor elke patiënt
- kennis bij personeel door training
Esquirol (1772)
- zwakzinnigheid is permanent en ongeneeslijk
- krankzinnigheid kan ontstaan op latere leeftijd en kan wel verbeteren
- maakte schetsen van stoornissen
Seguin (1812)
- idiotie door degeneratie van het centraal zenuwstelsel
- zwakzinnigheid is veranderlijk door het zenuwstelsel te trainen
- trainingsmethode: met kinderen, focus op motorische en sensorische functies
Kraepelin (1859)
- eerste classificatie in de psychiatrie: verloop, oorzaak en afloop →
voorloper DSM
- nadruk op fysiologische oorzaak, test en meting is noodzakelijk
1B: bijdrage experimentele psychologie
meetnauwkeurigheid
- algemene wetmatigheden → kijken naar gelijkenissen (↔ psychiatrie)
- Wundt: denksnelheid en waarneming
- Ebbinghaus: eerste meting geheugenspanne
meetinstrumenten
- tachistoscoop, chronograaf,...
- ontwikkeling van methoden voor meten van AV
standaardisatie en hypothesen toetsen
- manipulatie van onderzoekscondities:
→ storende factoren uitschakelen
→ nauwkeurige schattingen van fouten
→ belang van standaardisatie
- interpretatie: als omstandigheden gelijk zijn, zijn gevonden verschillen toe
te schrijven aan personen
- toetsen van hypothesen: basis voor empirische cyclus
beperkingen → focus op:
- algemene wetten en samenhangen, NIET op afwijkingen en verhschillen
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lienjongen. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.