Structureel sociaal werk
Wendy Hauquier
Student Maatschappelijk werk
BASW
Vives Hogeschool
Academiejaar 2020-2021
,Inhoudsopgave
Opdrachten bij hoofdstuk 1&2
A. Zoek één maatschappelijke ontwikkeling in de samenleving waar je oprecht 3
‘verontwaardigd’ over bent.
B. Zoek een (andere) maatschappelijke ontwikkeling waarbij je jou machteloos voelt 4
Opdrachten bij hoofdstuk 2 & 3
A. Antwoord op de vragen van de 2 casussen 5
B. Per ‘tegel’ aangeven of je elementen herkend van structureel (sociaal) werken of 6
net niet.
Opdrachten bij hoofdstuk 4
Kies één element uit het interview die bij jou vragen doet rijzen over de taakinvulling van 8
structureel (sociaal) werken met inbegrip van signaleren.
Beschrijf waarom je hier vragen bij hebt? Zou jij het anders aanpakken?
Opdrachten bij hoofdstuk 5
A. Druk de ideale verhouding uit die volgens jou aanwezig zou moeten zijn in het 9
takenpakket van een sociaal werker. Druk uit in percentages (vb. 30% - 70%)
B. “Vermarkting daagt sociaal werkpraktijken uit om te innoveren en optimaal te streven 9
naar effectiviteit in de dienstverlening.” Waarom wel/waarom niet?
C. Film I, Daniel blake 10
Welke maatschappelijke ontwikkelingen herken je in de film?
Is het realistisch dat het sociaal werk ten prooi valt aan deze tendensen (zoals in de film)?
Zou jij persoonlijk als sociaal werker kunnen functioneren in dergelijke setting en situatie?
Waarom wel/waarom niet?
Welke elementen uit de film vinden jullie ‘hoopgevend en inspirerend’?
Zijn deze genoeg om te spreken van ‘structurele verandering’?
Opdrachten bij hoofdstuk 7 12
Signalen actief verzamelen:
Probleemanalyse:
Doelen bepalen:
Acties bepalen:
Partners zoeken:
Opdrachten bij hoofdstuk 8
A. Zoek op www.veranderalles.be een inspirerend voorbeeld. Beschrijf het initiatief en 15
verduidelijk waarom het een voorbeeld is van ‘structureel’ verandering nastreven.
B. Bekijk de documentaire ‘Insite – Outsite’ en beschrijf wat je inspirerend vindt aan deze
benadering in het kader van structureel sociaal werk.
C. Lees de tekst ‘Sociaal werk verlegt structuren’. Welke elementen worden er benoemd die
structureel sociaal werk ‘bevorderen’ enerzijds en ‘afremmen’ anderzijds?
7. Reflectie
Schrijf een korte reflectie 17
2
Structureel Sociaal Werk - Wendy Hauquier
,Opdrachten bij hoofdstuk 1&2
Opdracht A.
Zoek één maatschappelijke ontwikkeling in de samenleving waar je oprecht
‘verontwaardigd’ over bent? Let op: het moet hier wel degelijk gaan over een
maatschappelijke ontwikkeling met individu overstijgende componenten, en dus niet een
louter individuele ontwikkeling of probleem.
Waar ik heel verontwaardigd over ben, is de armoede in ons land. Volgens een artikel van
“De Standaard” (Woussen, 2019), zie bijlage, gaat in vijf jaar tijd meer dan een derde van de
Vlamingen naar het OCMW voor extra steun. Leven wij in een welvaartstaat? Het meest
verontwaardigd ben ik over het egoïsme dat ingebakken zit in ieder van ons. Wij kunnen niet
samenleven met elkaar, maar wonen het liefst allemaal apart en zo groot mogelijk. De
meesten onder ons kijken ook alleen maar naar zichzelf, naar hun eigen “grote” bezittingen,
en willen bouwen aan hun eigen “zekere” toekomst.
Dit brengt ons volgens mij naar een tijdperk met een grote kloof tussen arm en rijk, de
middenklasse zal in de toekomst “verplicht” geklasseerd worden in arm of rijk. Op dit
ogenblik heeft één op de vijf Belgische huishoudens moeite om de eindjes aan elkaar te
knopen? Dat baart me zorgen.
In het artikel wordt gezegd dat de overheid als doel heeft ‘eenieder in de mogelijkheid te
stellen een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid’. Maar hoe
kunnen ze een menswaardig leven leiden met een laag loon, een leefloon of een uitkering,
immens hoge huurprijzen en op de koop toe de hoge energiefacturen en verplichte dure
verzekeringen? Zou er een oplossing kunnen komen? Kunnen wij solidair zijn tegenover
elkaar in de toekomst? Kan er nog meer “solidariteit” verplicht worden vanuit de overheid of
vanuit het hart? Artikel 25, dat zegt: “dat je het recht hebt op alles wat nodig is om ervoor te
zorgen dat je niet ziek wordt, geen honger hebt en een dak boven je hoofd hebt.” Zet dit dan
tegenover artikel 29 dat zegt “Je hebt ook plichten tegenover de mensen om je heen, zodat
ook hun mensenrechten kunnen worden beschermd.” De combinatie van deze twee artikels
roept toch op naar solidariteit? Dan het artikel 28 dat zegt: “De overheid moet ervoor zorgen
dat er een "orde" is die al deze rechten beschermt.” Misschien kan dit opgelost worden door
een hogere verplichte solidariteitsbijdrage en bijvoorbeeld het terug invoeren van de
effectentaksen. Ook zou er nog meer extra ondersteuning en tegemoetkoming voor mensen
in armoede moeten komen.
3
Structureel Sociaal Werk - Wendy Hauquier
, Opdracht B.
Zoek een (andere) maatschappelijke ontwikkeling waarbij je jou machteloos voelt.
Een maatschappelijke ontwikkeling waar ik me machteloos bij voel, is dat de psychologische
hulp onbetaalbaar is voor veel Belgen. Naar het artikel van “Het Laatste Nieuws” (Verzelen,
2021), zie bijlage, slikken 1,2 miljoen Belgen antidepressiva en ondernemen elke dag 27
Vlamingen een zelfdodingspoging. En de overheid kent die cijfers. In het artikel wordt
vermeld dat psychologie maar een aantal keer per jaar wordt terugbetaald. Wat moet je dan
doen om geholpen te worden? Niet iedereen kan therapie betalen, maar mensen hebben er
wel hoogdringende nood aan. Iemand die psychisch ziek is, moet toch ook direct kunnen
behandeld worden, net zoals alle andere ziekten? Ik voel me vooral machteloos door het
ontstaan van een vicieuze cirkel. Ik denk dan vooral aan de mensen die in armoede leven. Zij
hebben ook meer nood aan die ondersteuning. Door het feit dat ze in armoede leven, raken
ze geïsoleerd en worden ze ook sneller depressief. Dit is een vicieuze cirkel. Maar niet alleen
de mensen die in echte armoede leven, ook de gewone middenklasse of de jongvolwassenen
hebben problemen om maandelijks psychologische therapie te kunnen betalen. Als je kijkt
naar de prijzen van de psychologen en de terugbetaling, dan stel je vast dat deze mensen
maandelijks gemiddeld 120€ moeten uitgeven aan een psycholoog. Dit zou niet mogen.
Mensen die te maken hebben met een burn-out, depressie, angsten, verslavingen enz.,
hebben nood aan opvolging en dit meer dan 8 sessies per jaar.
Ik ben verder op zoek gegaan naar informatie over het nieuwe pilootproject van Minister
van Volksgezondheid Maggie De Block. Sinds 2018 pleit ze voor een terugbetaling van de
eerstelijnspsychologische zorg. Dit zorgt ervoor dat mensen met lichte depressies, angsten
en verslavingen, recht hebben op een terugbetaling van maximaal 8 sessies per jaar, na
verwijzing door een huisarts. Maar volgens het artikel van De Standaard (Mayeur, 2019), zie
bijlage, willen er maar weinig psychologen meewerken aan het voorstel. Om voor een
terugbetaling in aanmerking te komen, is het tarief van de psycholoog vastgelegd op 45€ per
sessie i.p.v. 60€. De psychologen die hieraan meewerken moeten dus omzet inleveren,
waardoor er maar een beperkt aantal psychologen zich hebben ingeschreven. Er is maar
22.5 miljoen euro voor dit project vrijgegeven, dat is veel te weinig om alle mensen met
psychische problemen te kunnen helpen. Als je dit vergelijkt met 90 miljoen euro die
uitgegeven is aan antidepressiva, geeft me dit echt een gevoel van onmacht.
Er zal misschien wel meer vanuit het hart moeten gewerkt worden. (Mayeur, 2019) Isabel
Moens van Zorgnet-Icuro, de koepel van voorzieningen in de geestelijke gezondheidszorg
zegt: ‘Als psycholoog kan je perfect een paar sessies per week tegen een iets lager tarief
aanbieden, om extra kwetsbare mensen te helpen, en de rest van de tijd voortwerken zoals
voorheen.’ Of hier verandering in kan komen zal afhangen van de overheid, de psychologen
stellen dat ze 45€ niet rendabel vinden en daardoor niet willen meewerken aan dit project.
Dus de enige oplossing is dan, dat hier een gelijkaardige terugbetaling van de
4
Structureel Sociaal Werk - Wendy Hauquier