Resume
Samenvatting Samenleving, Feiten en Problemen ()
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting van leerstof Samenleving, feiten en problemen. Vanuit lesinhoud: lesnotities en ppt's. Geschreven in .
[Montrer plus]
4 revues
Par: lanakader8 • 4 mois de cela
Par: birthevancauwenbergh • 6 mois de cela
Par: stijnlenselink • 1 année de cela
Par: seppelienvos • 9 mois de cela
Aperçu du contenu
Samenleving: feiten en problemen (2022-2023) Olivia GalleHoorcollege 1: Inleiding
Vooraf:
Positief vs normatief:
o Positieve (= beschrijvende, descriptieve) analyse richt zich op feitelijke vragen
Vb: Hoe ziet wereld/realiteit eruit?
o Normatieve (= prescriptieve) analyse richt zich op waardeoordelen
Vb: Hoe zou wereld eruit moeten zien?
Drie basisinstituties
Samenlevingen:
Samenlevingen hebben meerlagige structuur:
o Lokaal, regionaal, nationaal, supranationaal en wereldwijd
Leden van samenleving:
o Samenleving (SL) bestaat uit individuen (leden)
o Lidmaatschap (burgerschap) in 3 delen (Marshall):
Burgerrechten: rechten die nodig zijn voor individuele vrijheid (18 de eeuw)
Vb: vrijheid van meningsuiting, gedachte en geloof
Politieke rechten: recht op deelname aan uitoefening van politieke macht
(19de eeuw)
Vb: algemeen kiesrecht
Sociale rechten: recht om waardig leven te leiden (20 ste eeuw)
Vb: bescherming tegen armoede (Art. 23 GW)
Basis instituties:
o Leden van SL leven, werken, spelen, studeren samen
Vormen (sociale) basisinstituties
o 3 basisinstituties:
Gezin
Bedrijf
Overheid
Geschiedenis homo sapiens:
Mens kan overleven door te denken en slim te zijn
Basisinstitutie 1: Het gezin
Mensen vormen kleine clusters om samen te leven:
o Nieuwe mensen voortbrengen
o Zorg geven aan nieuwe leden
o Samenwerken
Gezinnen informeel georganiseerd
Geschiedenis:
o Cognitieve revolutie:
,Samenleving: feiten en problemen (2022-2023) Olivia Galle
Ontwikkeling van taal zorgt voor nieuwe mogelijkheden
Samenwerken in groepen
Creatie van verbeelde werkelijkheid (mythes, legendes, religie…)
Ontwikkeling cultuur en religies
Ruil en handel
o Prehistorische zorg: ook vroeger werd er gezorgd voor zwakkere leden SL
o Agrarische revolutie:
Ontwikkeling van landbouw (verhoogt voedselproductie)
Grotere samenlevingen kunnen in stand gehouden worden
Leden kunnen andere dingen doen dan enkel eten voorzien
Sociale hiërarchieën (en ongelijkheid) ontstaan
Markt: leden van SL doen aan ruil op markt, meeste markten gebaseerd op verkopers die
goederen of diensten aanbieden aan kopers in ruil voor geld
o Ruil = essentieel kenmerk
Basisinstitutie 2: De overheid
SL vereist formele organisatie
o Sommige leden van SL krijgen macht (overheid)
Functies overheid:
o Wetten maken en handhaven
o Belastingen innen en uitgeven
Geschiedenis:
o Codex van Hammurabi als 1 van oudste wetteksten (1776 V.C.) – ook hierin al
belastingsysteem
o Industriële Revolutie:
+- 1800
Stoommachine wordt uitgevonden, productiviteit neemt toe
Verstedelijking (migratie naar grote steden om te werken in fabrieken)
Basisinstitutie 3: De onderneming
Verhoogde productie leidt tot winst maximaliserende bedrijven
Bedrijven hebben kapitaal en arbeid nodig om goederen te produceren (productiemiddelen)
Sociale relatie tss werkgever (WG) en werknemer (WN) verandert:
o Arbeidsomstandigheden voor WN verslechteren
o Onzekere leefomstandigheden
o Ongelijkheid en armoede nemen toe
Commodificatie van menselijke arbeid:
o Commodificatie = transformatie van dingen in goederen die op markt worden
verkocht
Na IR:
Individuen moeten arbeid verkopen om uit armoede te blijven
Individuen afhankelijk van arbeidsmarkt
Economische groei:
o Bruto Binnenlands Product (BBP) als maatstaf voor totale economische output van SL
,Samenleving: feiten en problemen (2022-2023) Olivia Galle
Meet marktwaarde van alle finale goederen en diensten die in bepaalde
periode per land zijn geproduceerd en verkocht
o BBP per capita door BBP van land te delen door totale aantal inwoners land
Basisinstituties en markt:
Bedrijven hebben productiemiddelen (arbeid en kapitaal) nodig om te produceren
Gezinnen bezitten productiemiddelen en willen consumeren
Ruimte voor handel op markt
o Markt voor goederen
o Markt voor arbeid
o Markt voor kapitaal
Overheid regelt handel en reguleert naleven contracten
o Ongereguleerde markt (of laissez-faire markt) is markt zonder regulering overheid
Basisinstituties overzicht:
Formeel - informeel:
o Formeel: bedrijven, overheid
o Informeel: gezinnen
Profit – non-profit:
o Profit: bedrijven
o Non-profit: overheid, gezinnen
Privaat – openbaar:
o Privaat: bedrijven, gezinnen
o Publiek: overheid
Vierde basisinstitutie:
Vrijwilligersorganisaties, non-profitorganisaties en liefdadigheidsinstellingen als 4 de
basisinstitutie
o Formeel
o Non-profit
o Privaat
Vormen maatschappelijk middenveld
Bron van sociale innovatie
Basisstructuur
Basisstructuur van SL:
Basisstructuur van SL beschrijft hoe taken, rechten en plichten en voordelen van sociale
samenwerking zijn verdeeld tussen leden van SL en basisinstituties
Verdeling van voordelen vereist rechtvaardigheidstheorie
Verschillende SL hebben verschillende structuur
Breuklijn: wie bezit productiemiddelen
, Samenleving: feiten en problemen (2022-2023) Olivia Galle
Kapitalistische staat:
Private eigendom productiemiddelen (kapitaal en arbeid)
Vrije handel op markt wijst productiemiddelen toe (mbv prijzen)
Onzichtbare hand (Smith): kracht van consumptie, ondernemer wil overleven dus verkoopt
goederen/diensten op markt die individuen consumeren om te overleven (soms ook luxe)
Socialistische staat:
Collectieve eigendom productiemiddelen (kapitaal en arbeid)
Gecentraliseerde toewijzing productiemiddelen via centrale planning
Marx
Actualiteit:
o Koude oorlog: socialistische SL in geschiedenis minder productief gebleken
Welvaartsstaat:
Als alternatief voor socialistische en kapitalistische (utopische) basisstructuren
Welvaartsstaat is SL met kapitalistische basisstructuur waarin overheidsmacht wordt
gebruikt om spel van marktkrachten te wijzigen
Overheidsmacht op 4 manieren gebruikt:
o Marktfalingen corrigeren en openbare diensten verlenen
o Sociale risico’s verzekeren
o Herverdelen en ongelijkheden verminderen
o Armoede bestrijden
Geschiedenis:
o In meeste landen ontstaan na WOII
Omvang:
o Sommige landen besteden tot 30% BBP aan sociale uitgaven
3 opvattingen:
o Opvatting 1: Inkomenssteun voor armen (OCMW)
o Opvatting 2: Sociale verzekering, sociale rechten, sociale diensten (Sociale Zekerheid)
o Opvatting 3: Sociaal-economisch beleid van overheid (rol van overheid bij
vormgeving markt)
Soorten welvaartsstaten:
o Conservatieve (corporatistische) welvaartsstaat: centrale rol gezin
Vb: België, Duitsland
o Sociaaldemocratische welvaartsstaat: centrale rol overheid
Vb: Zweden, Denemarken
o Liberale welvaartsstaat: centrale rol onderneming
Vb: VS, VK
Welvaartsstaat en markt:
o Structurele interpretatie van welvaarsstaat als antwoord op maatschappelijke
problemen veroorzaakt door ongereguleerde marktkapitalisme
o Welvaartsstaat als schadebeperkend, probleemoplossend
o Kritiek:
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur olivia1galle. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80364 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans