Dit is een samenvatting van het vak Kijken naar leerlingen, het deel observeren en waarnemen. Het vak wordt gegeven in het eerste jaar van de lerarenopleiding Lager Onderwijs in hogeschool VIVES.
Inhoudsopgave
1 Extra powerpoint........................................................................................................................................ 3
1
Kijken naar leerlingen – waarnemen en observeren
2 De beginsituatie.......................................................................................................................................... 6
2.1 De beginsituatie.............................................................................................................................................6
2.2 Het belang van de beginsituatie....................................................................................................................6
2.3 Elementen van de beginsituatie.....................................................................................................................6
3 Observeren................................................................................................................................................. 7
3.1 Waarnemen (onbewust en subjectief)...........................................................................................................7
3.2 Observeren (Bewust en objectief)..................................................................................................................7
3.2.1 Wat is observeren?.................................................................................................................................7
3.2.2 Waarom observeert de leraar?..............................................................................................................8
3.2.3 Soorten observatie.................................................................................................................................8
3.2.4 Observatiemethodieken.........................................................................................................................8
3.2.5 Factoren die het waarnemen en observeren beïnvloeden....................................................................9
3.2.6 Rapportverslag........................................................................................................................................9
4 Interpreteren.............................................................................................................................................. 9
4.1 Wat is interpreteren?.....................................................................................................................................9
4.2 Opletten voor valkuilen................................................................................................................................10
5 In gesprek met de leerling......................................................................................................................... 11
5.1 Leerlingen betrekken als onderdeel van je klaspraktijk...............................................................................11
5.2 Individuele leergesprekken...........................................................................................................................11
5.3 Zicht op de familiale context, info van de ouders........................................................................................12
6 Opvoeden en lesgeven in een positief leef- en leerklimaat.........................................................................12
6.1 De begrippen positief leefklimaat en positief leerklimaat in theorie en praktijk.........................................12
6.2 Wat heb je nodig om een positief leefklimaat op te bouwen?....................................................................12
6.2.1 Een positieve ingesteldheid ontwikkelen.............................................................................................12
6.2.2 Samenhorigheid stimuleren.................................................................................................................13
6.2.3 Warme leerkracht-leerlingrelatie.........................................................................................................15
6.2.4 Aandacht voor het non-verbale............................................................................................................16
7 Grondhouding leerkracht.......................................................................................................................... 17
7.1 Kijken vanuit de positieve psychologie.........................................................................................................17
7.2 Geloven in groeimogelijkheden van leerlingen = the key............................................................................17
7.2.1 Hersenplasticiteit..................................................................................................................................17
7.2.2 Mindset theorie van Dwerck................................................................................................................18
7.2.3 Leerlingen verder stimuleren tot groei via zelfdeterminatietheorie...................................................19
7.2.4 Tips tot groeigericht denken in de klas.................................................................................................20
7.3 Discrete houding..........................................................................................................................................21
7.3.1 Ambtsgeheim vs. beroepsgeheim........................................................................................................21
2
Kijken naar leerlingen – waarnemen en observeren
,1 Extra powerpoint
1.1 Beeldvorming
Hoe je een beeld vormt/kijkt naar mensen hangt af van jezelf als mens en wereldbeeld. Je
moet ervan bewust zijn hoe je kijkt naar anderen.
Mindshift:
- Het kind heeft geen probleem
- WEL afstemmingsprobleem tussen omgeving & behoeftes van het kind
- Focus niet op het probleem, wel op onderwijsbehoefte (De omgeving moet
afgestemd worden op de behoefte)
1.2 M-Decreet Leersteundecreet
De M staat voor maatregelen, meetellen en mindshift.
Doel: sinds 2014 meer inclusie in het onderwijs. (= een mengeling van alle soorten onderwijs
samen, er zijn geen 2 groepen, er is een aanpak die voor iedereen werkt)
Centraal:
- Zoveel mogelijke leerlingen in gewoon onderwijs houden
- Voorwaarde: ondersteuning (flexibel en op maat)
- Samenwerking met BuO
- Ondersteuning door ondersteuningsnetwerk
In functie van de onderwijsbehoeften van het kind
In functie van de ondersteuningsnoden van de leerkrachten
M – decreet in de praktijk:
- Leerkrachten en scholen hebben onvoldoende:
Middelen
Tijd
Personeel
Te veel paparassenwerk
BUO trekt weer meer leerlingen aan
Leersteundecreet
- Inclusie blijft! MAAR betere ondersteuning voor scholen Sept 2023 gefaseerde start
leersteunmodel
- Uitgangspunt: elke leerling moet zich optimaal kunnen ontwikkelen met een
maximale leerwinst
- Een sterke basiszorg en verhoogde zorg in het gewoon onderwijs
- Een duurzaam leersteunmodel met passende arbeidsvoorwaarden voor
ondersteuners
- Een volwaardige plaats en een versterking van de kwaliteit voor het basisonderwijs
- Vast aanspreekpunt voor school en ouders: het leersteuncentrum
- Scholen kunnen leerlingen met zware zorgnoden weigeren
- Hoogbegaafden en leerlingen met ernstig meervoudige beperking
3
Kijken naar leerlingen – waarnemen en observeren
,Concreet:
- 600 extra ondersteuners voor leerlingen met zorgnoden vast contract (3666)
- 80 extra omkaderende functies (coördinatoren en administratieve werknemers)
- 36 leersteuncentra (vroeger ondersteuningsnetwerk
1.3 Zorgcontinuüm
Hoe realiseren?
- Doorlopen van fasen in het zorgcontinuüm
- Met daarin bijzondere aandacht voor: UDL(Universinal Design
for learning)
Onderwijskundige aanpak
Komt tegemoet aan de verschillen tussen kdn
Met het oog op het grootst mogelijke ‘leer’ rendement voor elk kind
Noodzakelijk:
- Goed onderbouwd zorgbeleid/ zorgvisie op school
- Overleg met ouders
UDL
1. UDL is niet 1 manier van lesgeven voor iedereen
Les organiseren die de hele klas die zonder (veel) redelijke aanpassingen kan
volgen
Leerstof op verschillende manieren en laat de leerlingen die ook op
verschillende manieren verwerken
2. Leerling met een beperking niet klas uit maar deel van de groep
Diversiteit = normaal
Als je voor iedereen gelijk wilt dan moet je bv een trap maken die voor iedereen zonder
treden is. Een trap met beide keuzes is geen optie omdat je nog altijd anders zal bekeken
worden als je een andere weg neemt.
Er is speling/ verandering in mogelijk tussen de verschillende fasen.
Een continuüm
= beschrijving van een zorgstructuur waarmee je het zorgbeleid in een school moet
uitbouwen
= beschrijving van de fasen van de ontwikkelings- en leerondersteuning die kan krijgen in de
school.
Het is een doorlopend, aansluitend geheel. De fasen van het zorgcontinuüm zien er niet
allemaal hetzelfde uit in de verschillende scholen.
Fase 0: Brede basiszorg
Klasleerkracht = spilfiguur
4
Kijken naar leerlingen – waarnemen en observeren
, MEER aandacht voor brede basiszorg: nood aan verhoogde zorg of uitbreiding van zorg
vermindert
- Als klasleerkracht stel je je de vraag: wat hebben leerlingen op een bepaald moment
nodig om zich optimaal te ontwikkelen UDL principe
- Vanuit 2 kernvragen:
Wie zijn de leerlingen? Wat zijn hun opvoedings- en onderwijsbehoeften?
Wat biedt/ vraagt de context?
- Start vanuit een krachtig leer- en leefklimaat
- Als er veel leerlingen specifieke aanpassingen nodig hebben, is het gewone dan wel
goed genoeg?
Fase 1: verhoogde zorg
Onder andere REDICODI – maatregelen treffen binnen een gemeenschap curriculum.
- Remediëren: leerstof op eigen tempo hernemen door middel van extra
ondersteuning
- Differentiëren: diverse maatregelen aanbieden om tegemoet te komen aan de
verschillen tussen de leerlingen
- Compenseren: hinderlijke gevolgen van de onderwijsbehoeften worden weggewerkt
- Dispenseren: deze maatregel zorgt ervoor dat kinderen vrijgesteld worden voor
bepaalde doelen
Fase 2: uitbreiding van zorg
(cursus H3)
- Vraag naar externe ondersteuning
Fase 3: IAC (= individueel aangepast curriculum)
Je past het onderwijs aan op het niveau van het kind.
5
Kijken naar leerlingen – waarnemen en observeren
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur yarageldof. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,19. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
