A&O: schema’s
Hoofdstuk 1: inleiding & situering
1. Plato: ideale staat (militaire testen) 1. Voor 20e eeuw: werknemer slaaf Werken = prestatie leveren, het proces
→ politici, wachters, voetvolk 2. Rationeel-eco mens (≠ resultaat)
2. Juan Dios Huante y Navarro : grote → Scientific management (Taylor): taken opsplitsen, regels, selectie, top 1. Taakprestatie: formeel
individuele verschillen, NWmethode, down communicatie 2. Contextuele prestatie:
milgram experiment Men = lui, stimulatie nodig, homo oeconomicus = atomic visie = organisationeel burgerschap
3. Humanisme: focus op mens arbeidspsychologisch = men moet zich aanpassen (persoonlijkheid)
4. Wundt 1876: 1ste psych centrum, → Time & motion studies (Gilbreths): human engineering & ergonomie 3. Contraproductief gedrag
introspectie → Fordisme: lopendebandsysteem → tov individuen of organisatie
A&O: 3. Sociale mens (vanaf 20e) → absenteïsme = 70% niet lichamelijk
→ 1901, Dill Scott: eco. activiteit als 1st → Hawthorn effect (Mayo) → presenteïsme = “ziekte”
linken aan (consumenten)psych 4. Ontplooiing zoekende mens: men wilt bijdragen aan het werk (workaholism)
→ 1912, Münstberg: vader van A&O, → 2factor theorie (Herzberg) → verminderde prestatie: social
verbetering eco.productiviteit Hygiëne/dissatisf/extrinsiek loafing, free riding, job neglect,
➔ atomisch benadering Motivators/satisf/intrinsiek tardiness, shirking
Differentiële psych (tijd & bewegingsstudi) → job design school (interessant maken) dmv job enlargement (meer taken, Vraag naar OBS (extra werken)
→ Galton & Pearson: ontw stats.techniek zelfde niveau) of job enrichment (meer taken, hofere niveau) 1. Intern + controleerbaar = woede =
→ Cattell, Simon & Bidet: cognitief 5. Complexe mens (Maslow): behoefte piramide CPG
→ Guilford, Cattell: persoonlijkheid → X en Y theorie (McGregor) : rationeel-eco VS ontplooiing zoekende mens 2. Intern + oncontroleerbaar =
6. Vandaag: sympathie = OBS
→ job involvement < extreem: protestantse arbeidsethiek 3. Extern + controleerbaar =
→ instrumentele arbeidsoriëntatie < extreem: arbeidsaliënatie sympathie = OBS
→ niet hetzelfde voor werklozen, latente functie 4. Extern + oncontroleerbaar =
sympathie = OBS
, Hoofdstuk 2: basisdeterminanten van gedrag