Samenvatting
Levensbeschouwing en samenleving
Inleiding
Als we een extrapolatie doen naar 2060, zal er dan meer of minder aan religie gedaan worden dan nu het geval is?
- Er zal MEER aan religie gedaan worden dan vandaag.
- Er zijn verschillende boeken die verwarring tonen
o God is dead (Nietsche): dit gaat over het Westen, hier zal religie inderdaad achteruitgaan maar dit is niet
representatief voor wat er op wereldvlak gebeurt
o Seculariseringstheorie = de moderniteit en de wetenschap zullen ervoor zorgen dat er minder aan religie
gedaan zal worden → het blijkt dat dit zich enkel in het Westen voordoet en in de VS, maar in veel andere
regio’s in de wereld is dit niet het geval
o God is back: rare titel want God is nooit weggeweest
o Desecularisering
Grootte van religieuze groepen: PEW report (EXAMEN)
- 1/3e (31,5%) van de wereldbevolking is christelijk
- 1/4e (23,2%) van de wereldbevolking is moslim
- 15% hindoes
- 16% unafiliated = deze mensen behoren tot geen van de grote godsdiensten en
wereldreligies
- 7% boeddhisme
- Jodendom wordt een wereldgodsdienst genoemd, maar numeriek gezien is het geen
wereldgodsdienst
Wat voorspelt men?:
- Men voorspelt dat tegen 2060 de islam en het christendom bijna even groot zullen zijn (1/3e en 1/4e vd
wereldbevolking), met de islam als grootste stijger (met grootste deel Soennietisch en kleinste deel Sjietisch)
o Het gaat niet over religion switching (= mensen die van religie veranderen), maar over geboortecijfers en
demografie
- Het christendom heeft vooral last van religion switching
o Dit heeft vooral te maken met de secularisering hier in West-Europa
o Alles wat het christendom verliest aan percentage gaat naar de groep unafiliated
o Door natural increase zal het christendom blijven stijgen
1
, Oosterse Westerse levensbeschouwingen
Men maakt een onderscheid tussen Oosterse en Westerse levensbeschouwingen, maar dit is eigenlijk een rare terminologie
want de Westerse levensbeschouwingen zijn in het Oosten ontstaan
Hindoeïsme: 15% van wereldbevolking (constant)
- 94% van alle hindoes leven in India → meest verspreiden wereldgodsdienst
- Buiten Azië vooral in Groot-Brittannië en VS
Boeddhisme: 7% van wereldbevolking, bijna 500 miljoen mensen (5% in 2050-75)
- Ontstaan in India, maar vooral daarbuiten in Azië sterk gegroeid
- In westerse cultuur vooral mindfulness
Meeste westerse zijn monotheïstisch
Jodendom
= godsdienst die, anders dan het christendom, heel particulier is. Het jodendom is enkel een godsdienst voor het Joodse volk
- Dit is een verklaring voor het feit dat het zo een klein aantal aanhangers heeft
- Het jodendom heeft niets met bekeren (= prositilisme), het is er niet op uit om andere mensen van hun
levensbeschouwelijke traditie te overtuigen
Helft joodse bevolking woont in Israël (ook VS en Europa). Leven in Diaspora = grootschalige verspreiding van een volk over
verschillende werelddelen
Onderscheid joden
- Sefardische: in het Noorden van Afrika en Zuiden van Europa, Marokko, Spanje, Portugal (bv de joden hier in
Antwerpen)
- Asjkenazische: Joodse gemeenschappen die zich vooral in Oost-Europa hebben gevestigd, Oekraïne, Rusland
- Chassidische joden: heel zichtbaar, geven niets bij aan de samenleving, hebben een eigen samenleving naast de onze,
willen niet integreren, zijn orthodox en traditionele joden, wonen in Antwerpen vlak bij het station
- Moderne Orthodoxe Joden: dragen een keppel maar hebben niet perse pijpenkrullen
- Liberale Joden = vrijzinnige Joden: ze zijn van Joodse afkomst maar ze zijn niet meer gelovig en praktiseren niet meer,
ze houden zich nog wel aan bepaalde regels
Christendom
Christendom is het meest evenwichtig verdeeld over heel de wereld
- 1/3 christenen
- Helft katholiek (16% van de wereldbevolking)
- 37 % protestanten (incl. anglicanen)
- 12 % orthodoxen
- 1% andere
2
, Christendom is voortgevloeid uit het jodendom, Jezus was een ‘marginale jood’. Op het laatste avondmaal, dat christenen vieren
als eucharistie, vierde Jezus eigenlijk het Joodse Paasfeest
- Witte donderdag (laatste avondmaal)
- Goede vrijdag (Jezus sterft)
- Hemelvaart: 40 dagen na Pasen
- Pinksteren: 50 dagen na Pasen, God stuurt de heilige geest
Openbaringstheologie, traditie en interpretatie:
- God heeft zich in Jezus Christus geopenbaard
- Woord is vlees geworden, Jezus is God en mens (= incarnatie)
- Bijbel is mensenwerk (daarom evangelies volgens Mattheus, Marcus, Lucas en Johannes)
o Teksten geschreven door mensen, kunnen tegenspreken: kerst in Lucas spreekt Mattheus tegen
Islam
= monotheïstische godsdienst = er is één God, de schepper van alles.
Andere goden mogen niet aanbeden worden
= container begrip
Meeste wonen in Azië. 1/4e van de wereldbevolking (Soennieten 86% en
Sjiieten 10-13%) → onderscheidt belangrijk om te weten wat in het
Midden-Oosten gebeurd
Enige land dat uit Soennieten bestaat is Iran. Deze worden soms als niet
echte moslims beschouwd (gaat terug tot een discussie over wie
Mohammed mag opvolgen, sommige vinden dat het een bloedverwant
moet zijn).
Openbaringstheologie, traditie en interpretatie:
- Centraal staat het boek de Koran = heilige teskt
o God heeft zich in de Koran geopenbaard (niet in de mens zoals bij het christendom)
o Goddelijk statuur van de Koran
- Profeet Mohammed is mesn, medium om woord van God bij de mensen te krijgen
- Jezus is belangrijke profeet
Wahhabisme
Aparte strekking in de Islam
- 18e-eeuwse hervorming.
- Verbonden met koningshuis in Saoedi-Arabië.
- Voor een stuk ook een islamitische staat: veel macht weggelegd voor de geestelijke
- Het is ene land dat erop inzet om mbv petrol dollars (= dollars dat olie opbrengt) voor een stuk te gebruiken om hun
interpretatie van de islam te gaan verspreiden in West-EU.
o Financieren opleidingen van mensen, via allerlei banden zo invloed te hebben.
3