- Personenrecht: Vakgebied dat betrekking heeft op de status en de bescherming van de
persoon als enkeling
- Familierecht: rechtsgebied dat de regels omvat betreffende de privaatrechtelijke
verhoudingen tussen personen, zoals huwelijk, geregistreerd partnerschap, echtscheiding,
alimentatie, afstamming en adoptie
Persoon
= Elke entiteit die drager kan zijn van rechten en plichten
Soorten personen:
- Natuurlijk persoon: mens zijn
- Rechtspersoon (2 noden)
o Kapitaal samenbrengen
o Aansprakelijkheid hebben
Categorieën van personen
- Natuurlijk persoon: de mens met zijn rechten en plichten
- Rechtspersoon: groepering van personen en/of middelen die aan het rechtsverkeer kan
deelnemen als drager van subjectieve rechten en plichten
Rechtspersoon
Problemen:
- Nood aan systeem voor kapitaalopbouw
- Nood aan beperking van aansprakelijkheid
Ontstaan van een aparte persoon, los van de mens
Onderscheid tussen:
- Publiekrechtelijke rechtspersonen: Zij dienen het algemeen belang waarvoor ze specifieke
bevoegdheden krijgen (belastingen heffen – Bindende reglementen opstellen – Onteigenen)
Voorbeelden: gemeenschappen, gewesten, lokale besturen, bpost, proximus
- Privaatrechtelijke rechtspersonen: Commerciële en niet-commerciële
Commercieel: besloten vennootschap
Niet-commercieel: vereniging zonder winstoogmerk
Kan niet zomaar opgezegd worden (opmaak statuten, neerleggen dossier)
- Feitelijke verenigingen: geen aansprakelijkheidsbeperking persoonlijk verantwoordelijk
voor de daden die je stelt in naam van de vereniging
Vakbonden willen geen rechtspersoonlijkheid omdat stakingen zouden kunnen
tegengehouden worden door de rechtbank en financiële aansprakelijkheidNN
! Vaak is het onduidelijk of het om privaatrechtelijke of publiekrechtelijke rechtspersoon gaat
Regel: de helft + 1 van de aandelen bij de overheid = publiekrechtelijke rechtspersoon
,2 Privaat recht notities
Les 2: De persoon
Natuurlijke persoon
= De mens, met een menselijk lichaam
Menselijk lichaam:
- Bescherming tegen derden: bescherming van de fysieke integriteit tegen inmenging door
derden
- Zelfbeschikkingsrecht: zeggenschap over je eigen lichaam
Bescherming van de fysieke integriteit
Algemene regel: het lichaam is onschendbaar
Rekening houdend met:
- Privaatrecht: geen enkel individu mag de fysieke integriteit van iemand anders schenden
- Publiek recht: algemeen belang weegt zwaarder door dan het individueel belang waardoor
dwangmaatregelen mogelijk zijn
o Verplichte vaccinatie tegen polio
o Gedwongen opname van geesteszieken
o Fouillering en arrestatie
o Douanecontroles
Schending mogelijk onder voorwaarden
- Legaliteit: staat het in de wet?
- Finaliteit: dient het een democratisch doel?
- Proportionaliteit: is het in verhouding tot het beoogde doel?
Geoorloofde medische ingreep – voorwaarden
- Er moet een medische noodzaak zijn (preventief – diagnostisch – curatief)
- Er moet een redelijke proportie bestaan tussen het medisch risico waarmee de ingreep
gepaard gaat en het gunstig resultaat dat het kan opleveren
- Geneeskunde moet worden beoefend volgens de regels van de kunst, met gebruikmaking
van recente wetenschappelijke kennis en moderne medische technieken
- Patiënt moet, na geïnformeerd te zijn, vrij toestemmen in de behandeling (informed consent)
Zelfbeschikkingsrecht
= Eigen zeggenschap over je lichaam
Grote evolutie doorheen de tijd
- Vroeger weinig zelfbeschikkingsrecht omwille van het katholieke geloof
- Gaandeweg steeds meer zelfbeschikkingsrecht
Keerpunt: abortuswet ‘1980’
! Euthanasie = opzettelijk, onmiddellijk levensbeëindigende handelen of het niet nemen van een
noodzakelijke handeling die ertoe leidt dat iemand onmiddellijk overlijdt
- 2002: Euthanasiewet (laat euthanasie toe onder strikte voorwaarden)
- Passieve euthanasie: op een dergelijke wijze niet ingrijpen waardoor iemand overlijdt of
uitdooft, vb. door toediening van morfine
,3 Privaat recht notities
Euthanasie – Algemene regels
- Patiënt bevindt zich in een medisch uitzichtloze toestand van aanhoudend e ondraaglijk
fysiek of psychisch lijden dat niet kan worden gelenigd
- Moet bewust handelingsbekwaam zijn wanneer je je wil tot euthanasie verklaart –
oordeelsbekwaamheid, waardoor euthanasie ook mogelijk is voor minderjarigen
Zwangerschapsafbreking – Algemene regels
- Afbreking moet gebeuren voor het einde van de 12 de week van de zwangerschap, erna enkel
in noodsituatie
- Abortus moet uitgevoerd worden door een arts, geen verpleegkundige
- Er moet een wachttijd van 6 dagen in acht genomen worden
- Toestemming van de vrouw moet schriftelijk gebeuren
Gematigde abortuswetgeving omwille van katholicisme
Zeer controversieel
Bloeddonatie – Algemene regels
- Kosteloos
- Meerderjarig zijn
- Maximaal 4 keer per jaar
- Beperkte hoeveelheid
Niet alle bevolkingsgroepen zijn toegelaten
Orgaandonatie – Algemene regels
1. Ex vivo: bij leven
- Kosteloos
- Donor moet meerderjarig zijn
- Schriftelijke toestemming in het bijzijn van een getuige
- Steeds herroepbaar
2. Ex mortuo: bij overledenen
Donatie van zaad- en eicellen – Algemene regels
- Kosteloosheid, louter een onkostenvergoeding mogelijk
- Anonieme donatie
, 4 Privaat recht notities
Begin van het juridische leven
Voorwaarden
- Geboren worden: afscheiding van het kind van de moeder door het doorsnijden van de
navelstreng
- Levend geboren worden: het kind moet geademd hebben
- Levensvatbaar zijn: de noodzakelijke, functionerende organen bezitten om zelfstandig te
kunnen leven
Indien er niet voldaan wordt aan de voorwaarden
- Langer dan 6 maand of 180 dagen zwangerschap: kind officieel aangeven bij de burgerlijke
stand (overlijdenattest)
- Tussen 140 en 180 dagen zwangerschap: keuze om kind al dan niet aan te geven bij de
burgerlijke stand
- Minder dan 140 dagen zwangerschap: wettelijke aangifte onmogelijk
‘* Uitzonderlijk kan een reeds verwerkt, nog niet geboren kind toch bepaalde rechten krijgen
voorbeeld:
- Een nog niet geboren kind kan erkend worden
- Een ongeboren kind kan reeds erven of een schenking krijgen
- Het kan recht hebben op een verzekeringsuitkering/schadevergoeding
Wettelijk vermoeden van verwekking tussen de 300 ste en de 180ste dag voor de geboorte
Wetgever gaat ervan uit
- Zwangerschap max. 300 dagen duurt
- Een foetus slechtst levensvatbaar is na min. 180 dagen
Einde van het juridisch leven
Overlijden wordt steeds bepaald door een arts
Lijkbezorging:
- Vrije keuze (vooraf of door nabestaanden)
- Begraving
- Crematie
- Gewestmaterie: verschillende regels in Vlaanderen, Wallonië en Brussel
Lijkopening = forensisch arts voert onderzoek uit op stoffelijk overschot met oog op medische
vaststellingen
- Wetenschappelijke autopsie: mensen die hun lichaam aan de wetenschap schenken voor
wetenschappelijk onderzoek
- Politionele autopsie: naar aanleiding van een verdacht overlijden om de doodsoorzaak vast
te stellen
- Gerechtelijke autopsie: op bevel van de rechtbank
Lijkafstand = (beperkte) vrije keuze aan wie je je lichaam schenkt na de dood (wetenschappelijk
onderzoek, …)
Orgaandonatie = in principe is iedereen orgaandonor tenzij hij bij leven daartegen verzet heeft
aangetekend praktijk: bieden nabestaanden vaak weerstand tegen het wegnemen van organen
van de overledene waardoor en nog altijd een grote schaarste is
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur camillebaillieul. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.