In dit document staat alles wat je moet weten over de theorie van het vitaal keuzedeel van het eerste semester. Alles staat duidelijk en overzichtelijk omschreven.
Theorie Keuzedeel vitaal
Les 1
Vitaliteit
Energie, motivatie en veerkracht.
- Energie wordt gekenmerkt door zich energiek te voelen.
- Motivatie door doelen te stellen in het leven en moeite te doen om deze te behalen.
- Veerkracht het vermogen om met de dagelijkse problemen en uitdagingen van het
leven om te gaan.
Eisen aan bewegen (FITT)
Frequentie = Liefst iedere dag bewegen
Intensiteit = Matig intensief is de minimale intensiteit (snel wandelen/stofzuigen/ etsen)
Tijdsduur = Minimaal 150 minuten per week
Type activiteit = Zowel bewegen waarbij je hart geprikkeld wordt als bewegen waarbij je
spieren goed nodig zijn (spierkracht & coördinatie)
In kaart brengen theid
KLUCS:
- Kracht
- Lenigheid
- Uithoudingsvermogen
- Coördinatie
- Snelheid
Les 2
Voeding
Bron van energie -> de capaciteit om arbeid te verrichten
Voedingssto en:
- Koolhydraten - Vitaminen
- Vetten - Mineralen
- Eiwitten - Water
Koolhydraten
- Koolstof (C), Waterstof (H), Zuurstof (O)
- Enkelvoudige en meervoudige koolhydraten
- In voeding:
- Enkelvoudige- en meervoudige koolhydraten
- In lichaam:
- Glucose -> enkelvoudige koolhydraat in het bloed
- Glycogeen -> Meervoudige koolhydraat in spier of lever
Vet
- Energierijke tri-glycerides moeten afgebroken worden voordat er energie vrijgemaakt
kan worden
- FFA = vrije vetzuren -> ook keten van C - H - O
- Vet is moeilijker af te breken dan koolhydraten en bij de afbraak wordt meer zuurstof
gebruikt
ff fi fi
,Eiwit
- Hoofdzakelijk bouwsto en
- Bestaat uit aminozuren
- Indien nodig kunnen aminozuren als brandstof gebruikt worden
- Omzetting eiwit naar glucose voor brandstof
- Gluconeogenese
- Aanvulling van vetvoorraad uit FFA of glucose
- Lipogenese
Energie
- Koolhydraten, vetten en eiwitten bevatten energie
- Wordt gemeten in kilo-joules (kJ) of kilo-calorieën (kcal)
- 1 kcal is gelijk aan 4,2 kJ
- Voorraden in het lichaam
- Koolhydraten 500 - 800 gram
- Uit 1 gram vet haal je meer energie dan uit 1 gram koolhydraten
ATP
- is de energiebron voor alle lichaamsfuncties
- Adenosine-tri-fosfaat
- Wordt continu gerecycled:
ff
,ATP-resynthese
- De vrije voorraad ATP is heel beperkt
- Daarom wordt ATP continu en snel gerecycled, daarvoor is energie
nodig
- Het vrijmaken van de energie voor de opbouw van ATP kan vanuit 3
energiesystemen en verloopt door de afbraak van brandsto en met
behulp van enzymen
Enzymen
- te herkennen aan de toevoeging -ase
- Hulpstof voor afbraak (=katabolisme) van een stof
- Bij katabolisme van een stof komt energie vrij
- Enzym verlaagt de energie die nodig is om brandstof af te breken
- Voorbeeld: lucifer -> brand niet makkelijk uit zichzelf
ATP resynthese
- Na afbraak van ATP in ADP+P, moet ADP weer snel worden ‘opgeladen’ tot ATP =
Fosforylering
- Fosforylering; ADP + P -> ATP
- Dit proces kost energie
- De hiervoor benodigde energie wordt vrijgemaakt met behulp van 3
energiesystemen (met de brandsto en erachter die gebruikt worden)
- Fosfaat-systeem -> creatine-fosfaat
- Melkzuursysteem -> glycogeen
- Zuurstofsysteem -> glycogeen of vrije vetzuren
Fosfaat-systeem
- =ATP-CP systeem (o ciële naamgeving)
- Snelste energiesysteem voor ATP resynthese
- Werkt zonder zuurstof -> anaëroob
- Brandstof = creatinefosfaat
- CrP -> Cr + P + energie
- Met deze vrijgekomen energie wordt ATP opgebouwd:
ffi ff ff
, Fosfaat-systeem
- Slechts 1 reactie noodzakelijk
- Enzym: Creatine-kinase
- ATP opbrengst:
- 1 mol ATP bij afbraak van 1 mol CrP
- Inzet bij prestaties van:
- Zeer hoge intensiteit -> sprints
- Korte duur: max 10 a 15 seconden bij maximale inspanning
- In fysiologische termen:
- Zeer hoog vermogen
- Hele kleine capaciteit
- Herstel van CrP vindt ook snel plaats:
- In rust (of relatieve rust, tijdens matige inspanning): door vet af te breken!
- Cr + P + energie -> CrP
- Halfwaarde herstel: 20-30 seconden
Melkzuur-systeem
- Anaerobe glycolyse / glycolytisch systeem (o ciële naamgeving)
- Brandstof: glucose / glycogeen (afkomstig van koolhydraten)
- Glycolyse:
- De afbraak van glucose (uit het bloed) of glycogeen (uit de spier)
- 2 ATP netto opbrengst uit de afbraak van glucose
- 3 ATP netto opbrengst uit de afbraak van glycogeen
- Anaerobe afbraak van koolhydraten (glycogeen/glucose)
- Onvolledig afbraakproces
- Geen zuurstof voor nodig
ffi
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur romydebruin1. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
