België is een verzorgingsstaat die zorgt voor haar burgers. Ondernemingen die moesten gesloten worden
vanwege corona kregen daarvoor een uitkering van de overheid, voor zelfstandigen de crisis
overbruggingsrecht. Belastingen zijn brandstoffen in onze samenleving. Publiek protest indien niet
iedereen bijdraagt. Iedereen gaat wél op zoek naar mogelijkheden om ervoor te zorgen dat individuen
weinig/geen belastingen moeten betalen aan de overheid. VRT is per definitie een instelling die wordt
gefinancierd door belastinggeld, daarmee maken ze programma’s etc.
Wat zou het ideale belastingsysteem kunnen zijn in onze samenleving?
Dat is eenvoudig, efficiënt, en eerst aftrek voor mij, dan pas voor een ander (= dit kan niet afgeschaft
worden; het is essentieel). Groot fiscaal hervormingsplan staat op de voorgrond.
Hoe denken de Belgen over de fiscaliteit?
• Is het fiscaal systeem rechtvaardig? Uit de enquête is gebleken dat slechts 11% van de Belgen het
1 huidige systeem rechtvaardig vinden. Het zijn vooral de mannen die dat rechtvaardig vinden. Het
is ook de jongere generatie die dat rechtvaardig vindt.
• Is belastingontduiking ok? Dit is anders dan belastingontwijking (dit is legaal). Ontduiking is
foefelen, vb. zwartwerken, valse facturen gebruiken en dergelijke meer… Volgens de enquête
vindt 32% van de Belgen belastingontduiking ok. Dit is illegaal.
• Is belastingontwijking ok? 72% van de Belgen vindt belastingontwijking ok.
Uit de fiscale lijst is gebleken dat de fiscale kennis ondermaats is. Slechts 11% van Belgen is geslaagd. Ze
vinden het systeem onrechtvaardig, maar kennen het systeem niet zo goed. Redenen hiervoor zijn: de
hoge belastingdruk, de ongelijke verdeling van de belastingdruk en de hoge staatsschuld.
De belastingdruk is te hoog. Dit wordt gemeten in functie van de BBP (dit volgens OESO-overzicht). 41,4 %
gaat naar de schatkist sinds de regering Dehaene (1999) enzovoort… Momenteel bedraagt dit cijfer 42,0%.
In functie van de verzorgingsstaat gekeken: er is een belasting die meer en meer onder druk komt te staan
dat zijn de successierechten of erfbelastingen die betaald worden op vermogensoverdracht op eigendom
van iemand die overleden is. Zou de afschaffing van successierechten goed idee kunnen zijn? Wat zouden
daarvan de consequenties zijn? De belastingdruk zou lager zijn. Dat zijn keuzes die daaraan vasthangen.
De hoge belastingdruk op arbeid
Situatie: Belgische alleenstaande zonder kinderen. Hoeveel % beroepsinkomsten naar de overheid? Dat is
afhankelijk van het gemiddeld inkomen. Dat bedraagt 52,6% van de beroepsinkomsten. Voor hogere
beroepsinkomsten bedraagt dat zelfs tot 59,0%.
Momenteel bedraagt dit tarief 25,0% in BE, één van de landen van de EU met een hoog tarief.
Internationale concurrentie heeft ervoor gezorgd dat BE in de ranking is gezakt.
De hoge belastingdruk op schenk-en erfbelastingen
BE staat op plaats 2 volgens OESO-overzicht. Er zijn zelfs landen die de schenk-en erfbelastingen hebben
afgeschaft. In Italië wordt schenk-en erfbelasting betaald wanneer meer dan 1.000.000 euro.
Gevolgen van de niet-indexering van de belastingschalen in de erfbelasting:
• Belastingschaal erfenis ouders-kinderen ingevoerd in 1997.
• Mochten de belastingschalen zijn geïndexeerd, dan is de situatie wat anders. De waarde van het
vermogen stijgt jaarlijks. Men wordt als het ware slapend rijk.
De belastingdruk is te ongelijk verdeeld
• Het verhaal van de fiscale koterijen
- Meerwaarden op aandelen
- Auteursrechten
- Salariswagens
- Flexi-jobs
- Voetballers
- Karaattaks
- …
2
De te hoge staatsschuld
Bedraagt 129,0% van de BBP. Begroting staat ernstig onder druk waardoor meer belastingen moeten
worden betaald. Genieten weinig vertrouwen van de bevolking (wantrouwen tegenover de overheid).
De reactie op de fundamentele fiscale problemen
• Belastingontwijking als business
- Aandelenopties
- Cafetariaplannen
• Vermogens-en successieplanning
- Maatschappen en stichtingen
- Hand-en bankgiften
• Belastingontduiking Zwarte economie 2021 (prof. Schneider).
• Verzet tegen onrechtvaardigheid = biologisch gegeven
• Historisch perspectief: wanneer de overheid niet ingrijpt wanneer er een draagvlak ontstaat van
fiscale onrechtvaardigheid, quid?
Fiscaal verzet
• Fluwelen protest: Beatles, Sharon Jones en Gainsbourg = wat zou er gebeuren als ineens iedereen
stopt met belastingen te betalen.
• Ludiek protest: Amazon en Starbucks = als de bevolking erop reageert.
• Gewelddadig protest:
- Maximiliaan van Oostenrijk (1488). Fiscaal gerelateerde issues leidden tot massale opstanden.
- Battle of Trafalgar Square (31 maart 1990). Gigantisch veldslag geweest. Simpele belastingen.
- Gele hesjes-beweging. Gaf in de eerste instantie aanleiding tot frustratie. Kleine
belastingverhoging.
Fiscale onrechtvaardigheid = verzet
• Revolutie
- Amerikaanse burgeroorlog
- Franse revolutie
Fiscale hervorming
Minister Vincent van Peteghem heeft een hervormingsplan op tafel gelegd, rapporten getoond aan de
landen van EU. Blauwdruk voor een bredere fiscale hervormingen.
• Het antwoord hierop:
- Personenbelasting = natuurlijke persoon wordt belast op het vermogen. Verhoging van
belastingvrije som (dat zou de begroting 6 miljard euro kosten). Er zijn arbeidsinkomsten en
vermogensinkomsten. In belastingschijven 50% bruto-inkomen vanaf 84.740 euro (in stukjes
naargelang het belastingtarief dat wordt toegepast, naargelang het inkomen hoog wordt,
3 wordt er een ander tarief toegepast). Roerende voorheffing bedraagt 25%.
Inkomstenbelasting is ingevoerd na WO = mensen die meer inkomsten hebben zouden meer
belastingen moeten betalen. In 1919 voor personenbelasting werd tarief van 27,0% toegepast.
Omgerekend: anderhalf miljoen euro.
- Vennootschapsbelasting Kmo’s = 15%-tarief.
- Consumptie = BTW op elektriciteit van 6%. Basistarief van 21%. Verlaagd: 12% en 6% =
voorbehouden voor basisproducten-en diensten. BTW was vroeger 81%. Maatregelen
genomen om elektriciteitsfacturen betaalbaar te houden. Nieuw tarief van 6% (na 2023). Gas
en elektriciteit wordt permanent verlaagd tot 6%.
• Eerlijke fiscaliteit
- Personenbelasting
▪ Misbruik cafetariaplannen en auteursrechten
▪ Alle vermogensinkomsten: werkelijke huurinkomsten (30% FK) = huur zal stijgen. Dit komt
onder druk te staan. Het zal proportioneel meestijgen.
▪ Meerwaarden op aandelen (aftrek minwaarden)
▪ Meerwaarden op onroerend goed (niet de eigen woning)
- Vennootschapsbelasting: minimumbelasting multinationals van 15% op winsten die ze maken
in elk land.
- BTW: 6% en 12% = 9% BTW-tarief + 0% BTW op groenten, fruit, medische diensten en
openbaar vervoer. Dit heeft wél budgettaire kostprijs.
• Moderne fiscaliteit
- Personenbelasting
▪ Geen aftrek meer voor onderhoudsgelden
▪ Stimuleren renovaties verhuurders (30% FK)
- Vennootschapsbelasting: geen verschil meer tussen PB en VenB voor ondernemers.
- Consumptie: zero-emissie beleid voor het bedrijfswagenpark.
Hoorcollege 2: 1 maart 2023 (on campus)
Actualiteit
Wat verandert er op 1 april 2023? Er verandert veel in de wetgeving: daarom het gebruik van Wetboek
Fiscaal Recht belangrijk (dat is niet achterhaald). Op de website van FOD - Financiën de meest recente
versie van de wetgeving terug te vinden (zie modules).
Deel 1: Algemene principes van het Belgisch belastingrecht
Hoofdstuk 1: Inleiding
Afdeling 1: Inhoud en voorwerp van het belastingrecht
Fiscaliteit bevat een regeling die wordt gevormd door hoe de maatschappij geordend wordt: dit ten
gevolge van een politiek systeem => daarvoor zijn centen nodig (“belastingsysteem”). Men vraagt aan de
maatschappij een belastingbijdrage: hiermee kan dus beleid gevoerd worden (afhankelijk van staat tot
staat). In BE is er een grote belastingdruk (want het is een verzorgingsstaat), maar dit zorgt ervoor dat er
ook minder voorzieningen zijn. Om bijdrage te vorderen is er een (fiscaal) rechtssysteem met een tal van
principes.
4 Het belastingrecht regelt de wijze waarop overheid een (financiële) prestatie kan vorderen van de
rechtssubjecten. Aan het volk wordt gevraagd om belastingen te betalen. Om bijdragen van
ondernemingen en vennootschappen te vorderen, bestaat er een systeem.
Het belastingrecht omvat volgende onderdelen:
1) Rechtsgrond van de belastingbevoegdheid
Wie kan belastingen heffen? Welke overheden in BE hebben fiscale bevoegdheid?
2) Toepassingsgebied van de belasting
Wie wordt belast, wat wordt belast en hoe wordt er belast?
3) Dwangmaatregelen van de overheid (om ervoor te zorgen dat er centen in de staatskas
terechtkomen)
Controle, sanctionering en invordering.
4) Fiscale geschillenbeslechting
Hoe kan een belasting betwist worden? Welke regels bestaan er hiervoor?
Hoofdstuk 2: De definitie en de functie van de belastingen
Afdeling 1: Definitie
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur lawstudentatVUB. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €17,09. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
