Interieur in Context examen januari 21 - 22
LES 1: INTRODUCTIE
Wat is architectuur?
Volgens Le Corbusier
Onderscheid tss construction (bouwen) en architectuur (bouwkunst)
- Stapelen van materialen is een constructie
- Artistieke en creatieve is belangrijk in architectuur
- Expressie van gedachtes
- Creatieve praktijk – een “gebaar”
- Materiële getuigenis
- Architectuur interpelleert
- Voedende discipline
Definitie
- Veranderd doorheen de tijd
- Iedereen heeft persoonlijke definitie
Bouwkunde
- Noodzaak
- Opdracht
- Ontwerp
- Materiaal
- Techniek
- Constructie
- Praktisch
Bouwkunst
- Bewuste compositie van materiaal, vormen, kleuren, verhoudingen
- Stijl
- Schoonheid
- Kunst
- …
Wat is geschiedenis?
- Terugblikkend in de tijd
- Het verleden bevragen
- Deze bevraging van het verleden sturen vanuit een noodgedwongen hedendaagse blik, die we een
“analytische” blik noemen
- De resultaten van deze bevraging gebruiken om het heden te begrijpen en de toekomst te voeden (“kritische
/ utopische blik”)
- Reflexieve praktijk
- Overdadig kritische omgang met het verleden (alles moet anders)
- Verering van het verleden (helden en monumenten)
- Antiquarische vergaarzucht
- Voedende discipline
- Niet-tijdsgebonden waarde
- Een uitdaging
Filmpje Agentschap Onroerend Erfgoed,
architectuur en erfgoed. Een tango in de tijd, festival architectuur 2019
4
, Interieur in Context examen januari 21 - 22
wat is architectuurgeschiedenis?
Bestudeert architectuur als….
- Technische fiche van het patrimonium
- Maatschappelijke actor en praktijk
- Cultureel en historisch gemedieerd
Helpt ons …
- Een kritische blik te ontwikkelen om de relevantie van het architecturaal ontwerp te begrijpen
- Bevragen van architectuur als discipline
De polis en de megapolis:
De polis = stadsstaat Grieks
Megapolis = de romeinse architectuur als epicentrum
Inleiding: Griekenland <-> Rome
Architectuur van beide periodes worden samen gezien, dit is niet zo
Dit kan uit elkaar worden gehaald door de vormingstaal (zuilen, theaters, gebruik polychromie (kleuren), …)
Verschillen:
- Constructiewijze, materialen & technieken, schalen, inplanting, benaderingswijze, uitvoering van zuilen, …
o Worden verklaard door de oorspronkelijke gebouwen in context te gaan plaatsen en door de ruïnes
te bestuderen.
- Spanningsveld van de exceptie van de Griekse architectuurcultuur en het interieur van de romeinse
architectuurcultuur.
- Te verklaren door de context:
o Maatschappelijke organisatie: de polis versus het imperium
§ Verschillende politieke opbouw, …
o Culturele verschillen en invloeden: perfectie versus assimilatie
§ Ontstaan op gebied waar al architectuur was
(Gr: miceens & Minoïsch, Rom.: Etruskisch)
§ Gr. streven naar perfectie van vorige tradities
§ Rom. Worden blootgesteld aan veel meer verschillende culturen, ze nemen alles samen en
maken er een nieuw geheel van
o Bouwtechnische evoluties: zuil/architraaf versus muur en gewelf
§ Rom: uitvinding beton, koepel, grotere variatie en meer technische mogelijkheden
Meer volumes
§ Gr: zuil/architraaf
Meer afwisseling tussen leegte en massa
- Continuïteit en diversiteit: de discussie: Winckelmann, Piranesi, Hittorff
è spanningsveld tussen pure esthetiek en ingenieurskunst
5
, Interieur in Context examen januari 21 - 22
Johann Joachim Winckelmann (1717 –1768) Giovanni Battista Piranesi (1720 - 1778)
- Geïdealiseerd beeld van
Griekse cultuur
- Esthetiek
- Harmonieuze interactie tss
gebouw en landschappelijke
- Diagonale benadering
- Geen duidelijke ingang
= eigen aan Griekse inplanting
- Arcadische idylle
- Van in het gebouw zelf kijken
- Relatie arch. natuur
- Strijd tss arch. en natuur
- Benaderingswijze typisch voor
Piranesi
- Landschappelijke grenzen
overbruggen
- <-> rom arch.
- Zuilen opgebouwd uit
trommels = entasis
- Geleding architraaf duidelijk
- Nadruk op opbouwing
6