Resume
Samenvatting STRAFPROCESRECHT
- Cours
- Strafprocesrecht
- Établissement
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting met lesnotities Strafprocesrecht. (2023 juni) Joachim Meese
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
Schriftelijk examen computerCasus 10 – verhaal anderhalve pagina, gebeurt vanalles maar er gebeuren ook fouten in die je eruit
moet halen (vb vwn niet voldaan, foute termen…) – Fouten eruit halen en wetsbepaling erbij geven
Uur
Open vragen op 10 (verbanden (bigger picture) en theorie)
Kleine vragen
Paar MPC
Paar invulvragen
Bronnen
1. Wetboek van
strafvordering
(1808)
Oud wetboek, veel
aan gesleuteld,
niet echt logisch
opgebouwd
2. Gerechtelijk
Wetboek
Maar oppassen,
strafrecht heeft
een eigen regeling
dus niet zomaar
alles van
gerechtelijk
wetboek geruiken
Er mag geen
andere regerling
zijn in het Sw of Sv,
en het mag ook
niet tegen het Sv
ingaan Strafprocesrecht
3. Wet op de
voorlopige
hechtenis (1990)
Algemene beginselen strafprocesrecht
Vrijheidsberoving
in afwachting tot
4 het proces
definitie
4 Vb)
accusatoir v.
ondervragingen
inquisitoir
4 werden
verloop vroeger
altijd gedaan
strafproces
zonder
4 actoren in het
aanwezigheid
strafproces van
4 een advocaat,
beleidsorganen Definitie
mocht voor 2008
zelf voor het eerst
overleggen met Begrip
een advocaat
nadat de OR al
heeft beslist. Na
2008 zei het
EHRM: dit is niet
, • strafprocesrecht = formeel strafrecht = strafrechtspleging = strafvordering
• de praktische toepassing van het materieel strafrecht kan slechts worden
gerealiseerd via het strafprocesrecht
Materieel: wat is er strafbaar. Formeel: hoe gebeurt het, hoe gebeurt de straf,
vormvoorschriften om uiteindelijk het doel te bereiken, dus de misdrijven vast
te stellen en de daders te berechten.
• SPR is het geheel der rechtsregels betreffende de opsporing, vervolging en
berechting van personen die ervan verdacht worden een misdrijf te hebben
gepleegd: (begin is de vaststelling en de arerstatie, de volgende zijn allemaal
aan eigen voorwaarden onderworpen)
Ø scenario’s en vormvoorschriften die moeten worden gevolgd
Ø rechtspositie van de verschillende betrokken personen
de personages zijn de personen die betrokken zijn
Ø regels m.b.t. organisatie en werking van de strafgerechten
Ø regels m.b.t. tenuitvoerlegging v/d beslissingen van die gerechten
• In elke stap zijn er bepaalde regels en bepaalde rechten van de persoon.
Materieel v. formeel strafrecht
Materieel strafrecht: bepaalde handelingen zijn verboden en het is voorzienbaar welke de
gevolgen ervan zijn al je ze toch stelt
Formeel strafrecht: beperkingen die de overheid zichzelf oplegt, de actoren moeten aan
bepaalde regels voldoen (vaststellen, onderzoeken, speuren…) Het zijn de spelregels die de
overheid moet respecteren. Hierbij horen ook de gevolgen wanneer de overheid zich er niet
aan houdt.
• personen tot wie de regels gericht zijn
Ø in de eerste plaats de overheid (politie, magistratuur)
strafproces = proces tussen gemeenschap (vertegenwoordigd door het
OM) en de verdachte
o Waarom legt de overheid zich deze beperkingen op? Het zou
toch makkelijker zijn zonder? BELANGENAFWEGING tussen
waarheidsvinding, rechtvaardigheid, efficiënte justitie EN
zekerheid, rechtsbescherming.
Ø uitzonderlijk: de burger
o bijv. de verdachte, de getuige, degene bij wie een
onderzoeksmaatregel wordt uitgevoerd (bijv. een huiszoeking,
een telefoontap, …), het slachtoffer
• inhoud van de regels
Ø hebben niet de ‘vanzelfsprekendheid’ van het materieel strafrecht
Ø ‘spelregels’ waarover kan gediscussieerd worden
Spelregels kunnen worden aangepast, vaak versoepelingen na heftige
gebeurtenissen zoals aanslagen en ernstige moorden enzovoort. Maar
ook verstrengingen mogelijk als wordt gezien dat de overheid er
bijvoorbeeld misbruik van maakt (vb agenten gaan zelf drugs
verhandelen als infiltrant) Dus strafprocesrecht kan in twee
richtingen veranderen, en dat gebeurt ook constant.
Vb) De verjaring is al 30 keer veranderd, de regels worden
constant aangepast.
, Ø berusten vaak op het onderling afwegen van verschillende belangen
(waarheidsvinding versus de bescherming van fundamentele rechten
van eenieder)
• de sanctionering van de schending der regels van resp. materieel en formeel
strafrecht (belangrijk)
Ø materieel SR: op elk misdrijf staat een straf
Ø SPR: de precieze processuele sanctie varieert naargelang de norm en
is veelal niet op voorhand bij wet bepaald
Dus er zijn al die spelregels, maar wat als ze niet worden nageleefd?
o soms nietigheid (maar is eerder uitzonderlijk, is meestal niet
zo)
o soms gevolgen op vlak van bewijsvoering (vb) huiszoeking,
telefoon tappen… dus handelingen m.b.t. het bewijs – wat
moet je dan doen met dat bewijs? Is het mogelijk het te
gebruiken?)
o soms onontvankelijkheid of verval van de strafvordering (alle
ontvankelijkheden zijn verschillend, sommigen kunnen nog
worden rechtgezet, sommigen hebben invloed op de straf…)
o soms is er geen sanctie
o dikwijls onzeker
GEVOLG: de rechter gaat vaak zelf moeten beslissen wat er zal
gebeuren, je weet niet echt op voorhand wat de sanctie zal zijn
(<-> materieel strafrecht)
Doelstellingen van het strafproces
• waarheidsvinding
• bescherming van de individuele grondrechten
Ø niet alleen ten voordele van de verdachte, maar ten voordele van
eenieder
• onderlinge afweging van waarheidsvinding en individuele grondrechten
Ø oorspronkelijk: alleen wettelijkheidsvereiste
Ø later (met het EVRM): ook inhoudelijke vereisten
o de belangen van de burger en de verdachte wegen meer door
o concrete afweging moet gebeuren door de rechtspraak
§ slingerbeweging
Accusatoir v. inquisitoir proces
Strikt inquisitoir bestaat niet echt meer. Wij hebben een mix van de twee.
Principe
• horizontale versus verticale processtructuur
• openbaar, mondeling, tegensprekelijk
• geheim, schriftelijk, niet-tegensprekelijk
Common law landen v. continentale landen
Principe
, • horizontale versus verticale processtructuur
Ø accusatoir = horizontale processtructuur
Alles gebeurt tegensprekelijk ter terechtzitting (getuigen worden op
de terechtzitting verhoord, rechter vrij passieve rol, hoort aan wat de
partijen brengen, de rechter ziet toe op het eerlijk verloop van het
proces)
o aanklager en verdediging op gelijke voet
o de partijen hebben het proces volledig in handen en bepalen
welke onderzoeksverrichtingen zullen plaatsvinden
o alle onderzoeksverrichtingen geschieden tegensprekelijk
o passieve rol van de rechter: toezien dat procedure correct
verloopt
o volledige openbaarheid van het proces
Ø inquisitoir = verticale processtructuur (veel in ons rechtssysteem maar
er zijn verzachtingen op)
geheim systeem, overheid heeft alles voor het zeggen, overheid
bepaalt de procedure, de verdediging is het object en ziet toe. Er is
een aanklager die optreedt namens de gemeenschap, de rechter is
meer actief en gaat actief op zoek naar de waarheid
(onderzoekshandelingen, getuigen verhoren…)
o de overheid bepaalt het procesverloop
o procesvoering wordt niet aan de partijen overgelaten
o openbare aanklager die ambtshalve optreedt namens de
gemeenschap
o actieve rol van de rechter: ontdekken van de waarheid
o rechter heeft verregaande bevoegdheden
o geheim en niet-tegensprekelijk onderzoek
o de verdachte is het ‘object’ van de rechtspleging
Common law landen v. continentale landen
• Common law: meestal accusatoir
• Continentale landen: meestal inquisitoir, maar niet meer in de zuivere vorm
Ø inquisitoir vooronderzoek
o opstellen van een strafdossier
Ø tegensprekelijke procedure ten gronde (fase ter terechtzitting)
o de rechter kan bijkomend onderzoek bevelen
Verloop van het strafproces
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur EmmaNW. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,29. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
80364 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans