Resume
samenvatting counseling in de klinische praktijk
- Établissement
- Katholieke Hogeschool VIVES (VIVES)
samenvatting counseling in de klinische praktijk
[Montrer plus]
Aperçu du contenu
COUNSELING IN DE KLINISCHE PRAKTIJKHoofdstuk 1: counseling vs psychotherapie (Annick)
Counseling vs psychotherapie
Wetgeving
- Master in de psychologie / Psycholoog
Officiële, erkende en beschermde titel voor masters in de psychologie met erkenning en visum
- Master in de klinische psychologie
Sinds 2016: erkenning als (autonoom) gezondheidszorgberoep via WUG/Wet GGZ/KB78
- Federale Raad voor Geestelijke Gezondheidszorgberoepen
- Wettelijke omkadering omtrent terugbetaling
- Bescherming van psychotherapie als specialisatie van universitaire gezondheidszorgberoepen
Niet een afzonderlijk gezondheidszorgberoep met een erkenning
Artsen/ klinisch psychologen/ klinisch orthopedagogen + 70ECTS psychotherapieopleiding + 2
jaar professionele stage
- Bachelor in de toegepaste psychologie
Officiële en erkende titel
Belgische benaming: psychologisch consulent
Niet ‘toegepaste psycholoog’ gezien de term ‘psycholoog’ beschermd is!
De termen "bachelor in de toegepaste psychologie", "psycholoog", "therapeut" "psychotherapeut" en
"psychiater" zorgen vaak voor verwarring. In de volksmond worden deze termen regelmatig door elkaar
gebruikt in verband met psychologische hulp. Onterecht, want de verschillen tussen bijvoorbeeld een
psycholoog, psychiater of therapeut zijn aanzienlijk. Doorgaans wordt de term "therapeut" gebruikt als
verzamelnaam voor iemand die beroepsmatig een methode toepast ter genezing van lichamelijke of geestelijke
gezondheidsproblemen. Iedereen kan zich echter therapeut noemen, ook zonder diploma of werkervaring. De
titel "therapeut" is op geen enkele manier beschermd.
Op heden is de titel Master in de psychologie een beschermde titel, dit wil zeggen dat men het diploma moet
bezitten alvorens men zichzelf zo mag noemen. De term Psychotherapie is pas sinds september 2016
beschermd, wat er vroeger voor zorgde dat er ‘psychotherapeuten’ bestonden zonder degelijk basisdiploma. Dit
zorgt er dan weer voor dat er geen kwaliteitsbewaking is voor cliënten die op zoek zijn naar een degelijke
hulpverlener, maar die het verschil tussen bovenstaande termen niet kennen. Er was evenmin een wettelijke
omkadering inzake terugbetaling.
Er bestaat geen enkele wet die de titel van psychotherapeut op zich beschermt. Hierdoor concluderen sommigen
dat iedereen deze titel mag dragen, gezien het geen erkende titel is. Maar toch is dat niet zo. Het aanbieden van
psychotherapie is immers geregeld in de wet en niet iedereen mag dit volgens die wet doen.
Zij die niet in deze wet vermeld worden, zijn niet gerechtigd om psychotherapie aan te bieden en mogen zich
bijgevolg ook geen psychotherapeut noemen. Want het gebruik van de term “psychotherapeut” creëert
verwarring over wie ze zijn en wat ze doen. En die verwarring mag je niet creëren, want dat gaat in tegen de
basics van het wetboek economisch recht. Er is immers minstens sprake van misleidende
marktpraktijken/reclame.
Klinische psychologie Psychotherapie
Art. Onder de uitoefening van de klinische Art. Psychotherapie is een behandelingsvorm in de
psychologie wordt verstaan het gebruikelijk gezondheidszorg waarin men op een consistente en
verrichten van autonome handelingen die tot doel systematische wijze een samenhangend geheel van
hebben of worden voorgesteld tot doel te hebben, psychologische middelen (interventies) hanteert, die
bij een mens en in een wetenschappelijk geworteld zijn binnen een psychologisch
onderbouwd klinisch psychologisch referentiekader, wetenschappelijk referentiekader en waarbij
de preventie, het onderzoek, het opsporen of het interdisciplinaire samenwerking is vereist.
stellen van een psychodiagnose van echt dan wel
ingebeeld psychisch of psychosomatisch lijden en die
persoon te behandelen of te begeleiden.
1
,- Psycholoog: beschermde titel, erkenning en visum nodig door psychologencommissie met basisdiploma
‘master in de psychologie
- In 2016 was de titel ‘psychotherapeut’ eventjes beschermd, nu is de wetgeving ietwat gewijzigd naar:
‘psychotherapie uitvoeren’ is beschermd.
- De titel ‘therapeut’ daarentegen is nooit beschermd en kan iedereen jammer genoeg nog steeds aan
zijn/haar deur hangen, met alle verwarring over kwaliteit ten gevolge.
Toekomstige wetgeving
- Psychologisch consulent wordt (wellicht) oB-GGZ ‘Ondersteunend geestelijke gezondheidszorgberoep’ in
WUG
Stellen geen autonome diagnostische en therapeutische handelingen maar voeren opdrachten uit op
verzoek en onder supervisie van artsen, psychologen, orthopedagogen en psychotherapeuten
Lijst met beroepen en criteria voor erkenning wordt nog opgemaakt!
- Zie advies van FRGG betreffende ondersteunende geestelijke gezondheidszorgberoepen
- BPC ijvert actief voor deze erkenning voor Psychologisch Consulenten obv deze visie
PC kan binnen de psychologische preventie en eerstelijnshulpverlening een belangrijke diagnostische,
begeleidende en preventieve rol spelen.
PC zal m.b.v. training, coaching en counseling eenvoudige psychosociale problemen vaststellen en
opvolgen.
- Counseling is het op een professionele en systematische wijze een proces van probleemoplossing
en zelfregulering op gang brengen bij mensen die worstelen met interpersoonlijke of complexe en
specifieke probleemsituaties. De counselor probeert het verstoorde evenwicht van samenleven te
herstellen en het vermogen om zelfstandig een crisissituatie te hanteren, te versterken. De
counselor verricht dit begeleidingswerk vanuit een specifiek wetenschappelijk onderbouwd
denkkader en genoot hiervoor een opleiding.
- Versus: master in de psychologie biedt dan hulp aan in de meer gespecialiseerde settings en bij de
ernstige pathologieën
Wat de toekomst precies zal brengen voor psychologisch consulenten is nog ongekend. Er gaan wel stemmen op
dat er een onderscheid zou kunnen gemaakt worden tussen psychotherapie en counseling.
- De term psychotherapeut hoort bij Masters in de psychologie, orthopedagogie of geneeskunde mét een
bijkomende erkende therapieopleiding.
- De term counselor zou dan weer horen bij oa. Bachelors in het sociaal agogisch werk (zoals BaTP) met
eventueel een bijkomende kortdurende counselingopleiding.
- Maar zoals eerder aangegeven: het is nog vooral giswerk wat de toekomst precies zal brengen, wanneer
deze toekomst zal aanbreken en hoe dit zich zal vertalen in opleidingen en voornamelijk in het werkveld
(waar het onderscheid niet altijd duidelijk te maken is).
- Erkenning slaat op het vereist zijn van een kwalificatie voor de uitoefening van een beroepsactiviteit (o.a.
een diploma hebben en/of voldoende praktijk/werkervaring bewijzen).
- Bescherming slaat op het wettelijk voeren van de beroepstitel. Daarvoor dient men naast het bezitten van
de juiste kwalificatie(s) ook te beschikken over een visum of ingeschreven te zijn in een (openbaar) register,
bv. inschrijving op de lijst van de Psychologencommissie. De wettelijke bescherming slaat dan ook op het
strafbaar zijn van het tegendeel: als je niet bevoegd bent en je voert toch de titel, dan is dat strafbaar.
Counseling vs psychotherapie
Er is geen eensgezindheid omtrent definiëring van counseling/psychotherapie.
2
,- Vroeger werden counseling en psychotherapie in de Engelse literatuur door elkaar gebruikt, tot op heden
nog steeds zo in sommige angelsaksische literatuur. In Nederland wordt wel duidelijk een onderscheid
gemaakt (zie artikel in syllabus). Maar onderscheid is vaag, vaak dansen op een slappe koord
- In de praktijk is het niet zo dat er enkel gewerkt zal worden met cliënten die ‘psychisch gezond’ functioneren
of dat er niet dieperliggend zal gewerkt worden;
- De gelijkenissen situeren zich sowieso al op vlak van grondhoudingen (echtheid, empathie,
onvoorwaardelijke aanvaarding), maar de finaliteit is toch vaak anders (bijv opvoedingsondersteuning
waar meer een adviserende houding wordt aangenomen).
- Er is eigenlijk eerder sprake van een continuum, waar het moeilijk is voor hulpverleners om de lijn te
trekken ‘tot hier counseling’ en ‘vanaf hier psychotherapie’, oa. door reeds opgebouwde vertrouwensrelatie
of wachtlijsten of verborgen/onbewuste problematiek bij aanmelding
- Iedereen zal dus zijn eigen definitie geven van therapie, en wel in functie van wat het voor hem persoonlijk
betekend heeft.
- Maar het maakt wel duidelijk dat psychotherapie véél gezichten kan hebben, misschien wel evenveel als er
mensen zijn ...
- De hulpverleners zelf maken het er ook niet gemakkelijker op. Ook zij hanteren verschillende
omschrijvingen, deels samenhangend met de therapeutische richting waarin ze werden opgeleid, deels
afhankelijk van de nadruk die ze leggen op sommige aspecten.
- Enkele voorbeelden:
Therapie is het op gang brengen van verandering
Therapie is gericht op het krijgen van inzicht
Het doel van therapie is het aanleren van nieuw gedrag
Therapie is: een gezonde weg vinden voor de levensenergie
In therapie moeten mensen "zichzelf vinden"
Therapie is: kiezen voor een nieuw "levensscript"
- Voor de niet-ingewijde kan het dus niet anders dan moeilijk zijn om uit al deze verschillende bepalingen het
wezenlijke van psychotherapie te distilleren en een idee te krijgen van wat het eigenlijk betekent om "in
therapie te gaan". Is er eigenlijk wel een gemeenschappelijke noemer te vinden ?
Counseling
- In Angelsaksische literatuur (Rogers): counseling ~ psychotherapy
- In Nederlandstalige literatuur poging tot onderscheid, waarbij Counseling:
Psychologische, psychosociale, relationele, existentiële en psychosomatische problemen
Cliëntsysteem: individu, gezin, koppel, netwerk, groep of organisatie
Kortdurende, methodische, professionele activiteit
Op procesmatige wijze
Via gesprek, spel, creatieve methoden, … afhankelijk van cliënt en proces
Vanuit een wetenschappelijk onderbouwd denkkader (aparte stroming of ecclectisch integratieve
werking)
Structurerend, ondersteunend, coachend, gericht op het hier-en-nu
Gericht op (inzicht in) mogelijkheden, kwaliteiten, hulpbronnen, kracht
Krachtgericht probleemoplossing en zelfregulering stimuleren om balans terug te vinden
Doorverwijzen indien gespecialiseerde psychotherapeutische hulp nodig
Kindercounseling
- Laagdrempelige krachtgerichte manier van hulpverlening
Via spel. Spel is een natuurlijke uiting van het kind. In het spel laat het kind zien waarmee het zich
bezighoudt en welke problemen het ervaart. Spel geeft het kind ook de gelegenheid om te
ontspannen, gedachten, gevoelens en wensen te uiten, ervaringen te verwerken en te experimenteren
Via creatieve, actieve methoden
Via kindgerichte gespreksvoering
Via grondhoudingen: onvoorwaardelijke acceptatie, echtheid, empathie, empowerment
- Voor kinderen met een gezonde stabiele basis die tijdelijk uit balans zijn
Door psychosociale problemen: sociale problemen, zelfbeeld, faalangst, emotionele problemen, ….
- Met als doel ondersteunen/veranderingsproces op gang brengen
Kind krijgt mogelijkheid om nieuwe ervaringen op te doen en om emotionele en cognitieve inzichten te
verwerven.
3
, - Gedragsproblemen: stil en teruggetrokken gedrag, agressief en driftig gedrag
- Sociale problemen: sociale vaardigheden, omgang met andere kinderen, weerbaarheid, assertiviteit
- Zelfbeeldproblemen: weinig zelfvertrouwen en zelfwaardering, onzekerheid
- Faalangst: cognitieve faalangst, motorische faalangst of sociale faalangst
- Emotionele problemen: omgaan met emoties (verdriet, angst, boosheid, …), spanning en piekergedachten
- Verwerkingsproblemen: bij ingrijpende gebeurtenissen
- Psychosomatische klachten
- Slaapproblemen , eetproblemen, zindelijkheidsproblemen, ontwikkelingsstoornissen
- …
Casussen counseling
- Marc, manager in een KMO, heeft last van stressgerelateerde klachten en wordt doorverwezen. Hij ontdekt
dat hij erg ambitieus is en dat dit in zijn hele gezin van herkomst van belang. Hij komt tot de vaststelling dat
hij geen hulp van anderen accepteert (noch op het werk, noch thuis). Gevolg: Marc begint meer open te
communiceren over zijn zorgen thuis en op het werk en zoekt een betere balans werk-gezin, hij leert
eveneens delegeren op het werk.
- Sara is een alleenstaande moeder met een dochtertje van 6. Er werd ingebroken in haar huis, via een
geforceerd raam aan de achterzijde. Twee ringen, eigendom van haar grootmoeder, werden gestolen. Sara
denkt dat ze de inbrekers verraste toen ze thuiskwam na het ophalen van haar dochter bij de oppas. Sara
ervaart sindsdien veel schrik om alleen in haar huis te zijn. Zij wordt doorverwezen naar slachtofferhulp die
haar psycho-educeert over de gevolgen van een traumatische gebeurtenis en haar ondersteunt in dit
proces. Ook haar dochtertje krijgt begeleiding na deze schokkende gebeurtenis
- Mattias, 13 jaar, wordt van school gestuurd omwille van zijn agressief gedrag en arrogante houding. Zijn
ouders kloppen met hem aan bij een counselor. Eerst weigert hij iets te zeggen. Na enkele sessies, begint
hij toch te praten, ondersteund door het gevoel dat iemand oprecht wil luisteren naar hem. Hij heeft het
gevoel vast te zitten in het beeld dat anderen van hem hebben. Mattias heeft in het begin van zijn
schoolcarrière de fout gemaakt een leraar te hebben uitgedaagd nadat hij zich onfair behandeld voelde.
Sindsdien heeft hij het gevoel dat leraars en klasgenoten dit agressieve gedrag van hem verwachten… Hij
heeft het gevoel vast te zitten in dit patroon. Gedurende het begeleidingsproces ontdekt hij welke situaties
deze agressieve reactie triggeren en leert hij hoe hij anders kan reageren. Gaandeweg ontwikkelt hij een
ander imago op school.
- Anita verloor haar man na 40 jaar huwelijk. Hij overleed onverwacht, 6 maanden na zijn pensioen. Hoewel
Anita heel wat steun krijgt van haar zoon, dochter en kleinkinderen, vreest ze nooit over zijn dood heen te
kunnen. Niets lukt nog, ze weent vaak, en heeft weinig energie. Ze klopt aan bij een CAW en krijgt een
poos lang ondersteunende begeleiding in haar rouwproces.
Verschillen counseling-psychotherapie
Counseling Psychotherapie
- Psychisch gezonde personen - Ernstige psychische/ psychopathologische
- Veranderen van gedrag problemen
- Aandacht in hier en nu - Verwerven van inzicht
- Eerder kortdurend - Aandacht ook op het verleden
- Flexibel: naargelang de nood, ruimere - Eerder langdurend
beschikbaarheid - Vast kader: afspraak maken, starten bij intake, …
- Diensten: CAW, palliatieve, ... - Diensten: CGG, privé,…
- Inhoud: rechtlijnig, planmatige aanpak - Inhoud: onvoorspelbaarder traject
- Krachten aanboren - Onderliggende problematiek uitdiepen
- Realiteitsniveau - Symbolisch niveau
- Gericht op verandering - Gericht op zelf-exploratie
- Hv stuurt - Cl stuurt
Het is uiteraard niet altijd zo dat je als counselor enkel in contact komt met mensen die psychisch gezond
functioneren. Belangrijk is om degelijke achtergrondkennis van psychopathologie te hebben zodat een
onderliggende psychische problematiek tijdig kan herkend worden.
- Soms kan een counselingproces lang duren, terwijl therapie ook kortdurend kan zijn.
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur thaylinemahieu. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
Peut-on faire confiance à Stuvia ?
4.6 étoiles sur Google & Trustpilot (+1000 avis)
78998 résumés ont été vendus ces 30 derniers jours
Fondée en 2010, la référence pour acheter des résumés depuis déjà 14 ans