Samenvatting van het vak formeel strafrecht waarbij de powerpoint is aangevuld met zeer grondige notities van elke les.
Zelf was ik er vanaf eerste zit door met een 13/20. Veel succes! :)
Formeel strafrecht
Opzet & algemene beginselen
Definitie
- Formeel strafrecht (= strafprocesrecht = strafrechtspleging = strafvordering sensu lato)
= Het geheel van de procedurele spelregels volgens welke het materieel strafrecht wordt toegepast
- Materieel strafrecht = het geheel der rechtsregels waardoor bepaalde gedragingen
strafbaar worden gesteld en gesanctioneerd. Misdrijven & straffen
Materieel strafrecht Formeel strafrecht
Gericht tot iedereen Gericht tot de overheid (o.a politie, OM)
Vanzelfsprekende inhoud met oog op Minder vanzelfsprekende inhoud
bescherming fundamentele waarden
Bestraffing Soms bestraffing, waarbij sanctie niet vaststaat,
(bv. verval strafvordering, bewijsuitsluiting, strafvermindering)
- Rechtsregels betreffende opsporing, vervolging en berechting van personen verdacht van
een misdrijf
▪ Beschrijft scenario’s & vormvoorschriften
▪ Bepaalt rechtspositie betrokken personen
▪ + organisatie & werking rechtcolleges
▪ + tenuitvoerlegging beslissingen rechtscolleges
- Bronnen
▪ Grondwet 1830
▫ Fundamentele rechten
▫ Bepalingen inzake rechterlijke macht
▫ Strafrechtelijke verantwoordelijkheid van parlementsleden en minister
▪ Wetboek van strafvordering (Sv.)
▫ Inclusief voorafgaande titel bij het Wetboek van Strafvordering (VTSv.)
▪ Potpourri-wetgeving
▫ Wijzigingswetten 2015 - 2018 mbt diverse bepalingen
▪ Nieuwe wetboek van strafvordering (in het vooruitzicht)
▫ Commissie hervorming strafprocesrecht
- Doelstelling strafproces
▪ Verschillende belangen tov elkaar
▫ Slachtoffer heeft minder invloed: slachtoffer wordt pas volwaardige
procespartij wanneer hij zich burgerlijke partij stelt, er zijn slachtoffer
vrije misdrijven & het slachtoffer beoogt alleen maar de burgerlijke
vordering (OM heeft monopolie)
1
, ▪ Dubbele finaliteit strafproces
▫ Waarheidsvinding
* Optiek openbaar belang
* Bepalen op welke wijze de bewijzen tegen vermoedelijke daders
moeten worden vergaard en hoe rechtscolleges op grond hiervan tot eventuele
veroordeling kunnen komen
* Als er enkel waarheidsvinding zou zijn zouden grondrechten heel erg geschonden
worden
▫ Bescherming individuele grondrechten
* Optiek individuele burger
* In kader waarheidsvinding: bevoegdheden die verregaande beperking grondrechten
kunnen inhouden (t.a.v. verdachten, maar ook derden)
* Ruimer dan rechten van verdediging
▫ Onderlinge afweging finaliteiten
* 19e en eerste helft 20e E: waarheidsvinding
* Pas sinds EVRM bescherming grondrechten zelfstandig doel
* GW + legaliteit + Wet franchimont 1998
* Voorwaarden opdat inbreuk gerechtvaardigd is
* Belangen individu wegen meer door, waarheidsvinding moet af en toe wijken
* Concrete afweging door rechtspraak
* Slingerbeweging naar het belangrijker worden van individuele rechter (hierdoor moet
de vervolging soms wijken bv. bij de regels omtrent onrechtmatig verkregen bewijs)
Accusatoire en inquisitoire rechtspleging
ACCUSATOIR INQUISITOIR
(= Fase ter terechtzitting) (= Vooronderzoek)
Horizontale processtructuur Verticale processtructuur
Aanklager en verdediging op gelijke voet, met Overheid weegt door op procesvoering
gelijke wapens
Beklaagde niet object, wel volwaardige Verdachte ‘object’ rechtspleging
procespartij
Partijen hebben proces in handen Overheid bepaalt procesverloop
Tegensprekelijk Geheim en niet-tegensprekelijk
Passieve rol rechter met taak om toe te zien Actieve rol rechter met taak om ’waarheid’ te
op correct verloop procedure ontdekken
Volledig openbaar Achter gesloten deuren
Common law Continentaal-Europees
(Angelsaksische landen) en daarop geïnspireerde landen
Zuiver accusatoir of inquisitoir komt vrijwel nergens (meer) voor!
2
,Verloop van het strafproces
- Strafproces verloopt in twee fasen:
1. Vooronderzoek
- Doel
▪ Verdachte identificeren Zoniet, onderzoek stopgezet
▪ Nagaan voldoende bezwaren
▪ GEEN uitspraak over grond van de zaak
▫ Behoort enkel toe aan vonnisgerechten, nooit in het vooronderzoek
- Twee vormen
▪ Opsporingsonderzoek (90% strafzaken)
▫ Gevoerd door Procureur des Konings en hulpofficieren
▫ Zonder tussenkomst onderzoeksrechter (uitz. mini-instructie)
▫ Afgesloten door beslissing tot niet-vervolging of vervolging (rechtstreekse dagvaarding
vonnisgerecht) of vordering GO
* Ook mogelijk: buitengerechtelijke afdoening (minnelijke schikking of bemiddeling)
▫ Geen tussenkomst onderzoeksgerechten vereist
▪ Gerechtelijk onderzoek
▫ Gevoerd door onderzoeksrechter
▫ In geval van dwangmaatregelen
▫ Controle Kamer van Inbeschuldigingstelling
▫ Afgesloten door Raadkamer: regeling der rechtspleging
3
, - Kenmerken vooronderzoek (inquisitoir, maar afgezwakt)
1. Geheim
▪ Art. 28quinquies, §1 (OO) en art. 57, §1 Sv. (GO)
▪ Ratio: vermijden dwarsboming onderzoek + onnodige publiciteit
▪ T.a.v. verdachte en slachtoffer
▫ Principe: niet betrokken bij onderzoeksverrichtingen
▫ MILDERINGEN door Wet Franchimont (12/03/1998)
* Recht op gratis kopie ondervraging / verhoor
* Recht op inzage of afschrift (beperkt), ruimer wanneer van vrijheid beroofd
▪ T.a.v. de openbare opinie
▫ Alle onderzoeksverrichtingen en procedurehandelingen zonder publiek
▫ MILDERINGEN: persmededelingen door PdK of advocaat
▪ Sanctionering
▫ NIET: de nietigheid van het onderzoek
▫ WEL: nietigheid bepaalde opsporingshandelingen
* HvC: recht eerlijk proces niet in gedrang als verdachte in media negatief in beeld komt
* Quid reality-tv?
* Magistraten en politiemensen die schenden:
・Strafbaar feit = art. 458 Sw. (schending beroepsgeheim, idem privésector)
・Grond tot schadevergoeding
* Indien partijen misbruik maken van inzagerecht: strafbaar ogv art. 460ter Sw.
* Probleem: journalisten zo goed als onaantastbaar
2. Niet-tegensprekelijk
▪ Verdachte niet recht om bezwaren te weerleggen (‘tegen te spreken’) en verweermiddelen
aan te voeren
▪ Ratio: nog geen uitspraak grond van de zaak
▪ Een persoon die verhoord wordt kan vragen om bijkomende onderzoeksdaden
▪ Opsporingsonderzoek: principe geldt onverkort
▫ Uitz!
▪ Gerechtelijk onderzoek: inverdenkinggestelde en burgerlijke partij kunnen mee sturen
▫ Specifieke onderzoeksdaden vragen (beroep mogelijk)
3. Schriftelijk
▪ Van elke onderzoeksverrichting wordt geschrift opgemaakt = proces-verbaal
▪ Strafdossier vormt basis voor behandeling zaak en openbare terechtzitting
▪ Geen algemene wettelijke regeling voor het op schrift stellen van onderzoeksverrichtingen,
met uitz. van verhoren en telefoonbewaking
▫ Hangt af van OGP tot OGP hoe dit is opgesteld
▫ Weinig richtlijnen rond opstelling
2. Onderzoek ten gronde
- Wat?
▪ Onderzoeksfase waarin uitspraak wordt gedaan over grond van de zaak = vraag of
feiten bewezen zijn en, indien bevestigend, over straf
▪ Voor vonnisgerechten
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur rsmrckx. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €4,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
