SAMENVATTING FORMEEL
STRAFRECHT
DEEL 1 : ALGEMENE BEGINSELEN STRAFPROCESRECHT
DEFINITIE
A) Formeel strafrecht
= strafprocesrecht = strafrechtspleging = strafvordering sensu lato
: Het geheel van de procedure spelregels volgens welke het materieel strafrecht
wordt toegepast
Rechtsregels betreffende opsporing, vervolging en berechting van personen
verdacht van een misdrijf.
Beschrijft scenario’s & vormvoorschriften
Bepaalt rechtpositie betrokken personen
+ organisatie & werking rechtscolleges
+ tenuitvoerlegging beslissingen rechtscolleges
Deze regels richten zich in eerste plaats tot de overheid, maw tot de personen die
met toepassing van het strafprocesrecht belast zijn.
Niet vanzelfsprekende regels
B) Materieel strafrecht
Het geheel der rechtsregels waardoor bepaalde gedragingen strafbaar worden
gesteld en gesanctioneerd.
Gericht tot de gehele bevolking, burgers en overheid inbegrepen.
Vanzelfsprekende regels
BRONNEN
1) Grondwet 1830
Fundamentele rechten
Bepalingen inzake rechterlijke macht
Strafrechtelijke verantwoordelijkheid van parlementsleden en ministers
2) Wetboek van strafvordering
Inclusief voorafgaande titel bij het wetboek van strafvordering
3) Potpourri- wetgeving
Wijzigingswetten 2015-2018 m.b.t. diverse bepalingen
4) Nieuw wetboek van strafvordering in vooruitzicht??
DOELSTELLING STRAFPROCES
1
,2022-2023 Emma Lardenoit
Dubbele finaliteit strafproces
1) Waarheidsvinding
Optiek openbaar belang
Bepalen op welke wijze de bewijzen tegen vermoedelijke daders moeten worden
vergaard en hoe rechtscolleges op grond hiervan tot eventuele veroordeling
kunnen komen.
2) Bescherming individuele grondrechten
Optiek individuele burger
In kader waarheidsvinding: bevoegdheden die verregaande beperkingen
grondrechten kunnen inhouden (tav verdachten, maar ook derden)
Ruimer dan rechten van verdediging
3) Onderlinge afweging finaliteiten
19e en eerste helft 20e E: waarheidsvinding
Pas sinds EVRM bescherming grondrechten zelfstandig doel
GW + legaliteit + Wet franchimont 1998
Voorwaarden opdat inbreuk gerechtvaardigd is
Belangen individu wegen meer door, waarheidsvinding moet af en toe wijken
Concrete afweging door rechtspraak
Slingerbeweging
ACCUSATOIR VS INQUISITOIR
2
,2022-2023 Emma Lardenoit
Fase ter terechtzitting vooronderzoek
VERLOOP STRAFPROCES
Twee fasen
VOORONDERZOEK
Geheime fase
Grotendeels inquisitoir
DOEL
Verdachte identificeren
Nagaan voldoende bezwaren
GEEN uitspraak over grond van de zaak
TWEE VORMEN
1) Opsporingsonderzoek (90% strafzaken)
Gevoerd door Procureur des Konings en hulpofficieren
Zonder tussenkomst onderzoeksrechter (uitz. mini-instructie)
Afgesloten door beslissing tot niet-vervolging of vervolging (rechtstreekse
dagvaarding vonnisgerecht) of vordering GO
3
,2022-2023 Emma Lardenoit
Ook mogelijk: buitengerechtelijke afdoening (minnelijke schikking of
bemiddeling)
Geen tussenkomst onderzoeksgerechten vereist
2) Gerechtelijk onderzoek
Gevoerd door onderzoeksrechter
In geval van dwangmaatregelen
Controle Kamer van Inbeschuldigingstelling
Afgesloten door Raadkamer: regeling der rechtspleging
Principe: niet betrokken bij onderzoeksverrichtingen
MILDERINGEN door Wet Franchimont (12/03/1998)
Recht op gratis kopie ondervraging
Recht op inzage of afschrift (beperkt), ruimer wanneer van vrijheid beroofd
T.a.v. de openbare opinie
Alle onderzoeksverrichtingen en procedurehandelingen zonder publiek
MILDERINGEN: persmededelingen door PdK of advocaat
Sanctionering
NIET: de nietigheid van het onderzoek
WEL: nietigheid bepaalde opsporingshandelingen
o Hof van Cassatie : recht eerlijk proces niet in gedrang als verdachte in
media negatief in beeld komt
o Quid reality-tv?
o Magistraten en politiemensen die schenden:
• strafbaar feit = art. 458 Sw. (schending beroepsgeheim, idem
privésector)
• Grond tot schadevergoeding
Indien partijen misbruik maken van inzagerecht: strafbaar ogv art. 460ter Sw.
Probleem: journalisten zo goed als onaantastbaar
2) Niet- tegensprekelijk karakter en sturing vooronderzoek
Verdachte niet recht om bezwaren te weerleggen (‘tegen te spreken’) en
verweermiddelen aan te voeren
Ratio: nog geen uitspraak grond van de zaak
OO: principe geldt onverkort
o Uitz!
GO: inverdenkingsgestelde en burgerlijke partij kunnen mee sturen
o Specifieke onderzoeksdaden vragen (beroep mogelijk)
3) Schriftelijk karakter
Van elke onderzoeksverrichting wordt geschrift opgemaakt
= proces-verbaal
Strafdossier vormt basis voor behandeling zaak en openbare terechtzitting
Geen algemene wettelijke regeling voor het op schrift stellen van
onderzoeksverrichtingen, met uitz. van verhoren en telefoonbewaking
5
, 2022-2023 Emma Lardenoit
ONDERZOEK TEN GRONDE
WAT?
Onderzoeksfase waarin uitspraak wordt gedaan over grond van de zaak = vraag of
feiten bewezen zijn en, indien bevestigend, over straf
Voor vonnisgerechten
KENMERKEN
1) Openbaarheid van terechtzitting en uitspraak
Voorgeschreven door Grondwet (Art. 148 en 149 Gw.)
Zowel terechtzitting als uitspraak
Op straffe van nietigheid
Alle verrichtingen in aanwezigheid beklaagde als publiek
o Interne openbaarheid
: de beklaagde heeft vanaf nu inzage in het strafdossier. Dit is noodzakelijk
om naar behoren zichzelf te kunnen verdedigen tegen OM.
o Externe openbaarheid
: de openbare opinie, het heeft vooral een controlerende functie. Het
publiek kan via de pers toezicht uitoefenen op de strafrechtspleging.
Uitz: zitting met gesloten deuren (enkel t.a.v. publiek)
o indien gevaar voor openbare orde of goede zeden
o ogv art. 6(1) EVRM o.m. in belang bescherming privéleven
Geen uitzondering op openbaarheid uitspraak
Enkel t.a.v. vonnisgerechten, niet onderzoeksgerechten
2) Tegensprekelijk karakter van procedure
Essentie recht van verdediging
Onderzoek verloopt in vorm debat tussen vervolgende (OM) en verdedigende
partij (beklaagde)
Niet verplicht: beklaagde recht verstek te laten gaan
Wapengelijkheid OM en beklaagde
Praktijk: bewijsvoering hoofdzakelijk gesteund op stukken strafdossier
(‘verificatierechter’)
6
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur ldeno02. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €11,59. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
