MEDIA, MACHT & SAMENLEVING
2022-2023
,Media, Macht & Samenleving
Media, Macht & Samenleving.........................................................................................................................................2
LES 1: Introductie – 13/02/2023.................................................................................................................................3
Introductie................................................................................................................................................................... 3
Media.......................................................................................................................................................................... 3
Samenleving................................................................................................................................................................5
Macht.......................................................................................................................................................................... 5
De centrale actoren in media, macht en samenleving..................................................................................................6
LES 2: Paradigma’s van media, macht en samenleving – 20/02/2023 (afwezig).........................................................7
Introductie................................................................................................................................................................... 7
Klassieke modellen media, macht en samenleving......................................................................................................8
Naar een radicaal pluralisme: Revisies v/d klassieke modellen media, macht en samenleving.................................11
Het Vlaamse medialandschap als een gevarieerd en pluralistisch medialandschap die het publieke belang dient?...13
LES 3: Technologische ontwikkeling: Van massamedia naar digitalisering en platformisering – 27/02/2023..........15
De impact van communicatietechnologie op de samenleving?..................................................................................15
Van Massamedia naar digitale media........................................................................................................................16
De ontwikkeling van digitale platformen...................................................................................................................17
LES 4: Media als Industrie: Concentratie, Conglomeratie &Commercialisering – 06/03/2023.................................19
Introductie: Het belang van media-eigenaarschap, mediamarkten en controle over media........................................19
Belangrijkste trends en processen..............................................................................................................................21
Problemen en beleidsinitiatieven...............................................................................................................................22
LES 5: De strijd om Aandacht van het Publiek en Mediagebruiker – 13/03/2023 (afwezig).....................................25
Introductie................................................................................................................................................................. 25
Hoe komt het publiek tot stand?................................................................................................................................26
Vormen van publiekswerk.........................................................................................................................................28
LES 6: Controle over media: Politiek, Orde en Mediabeleid– 20/03/2023 (afwezig)................................................30
Het belang van media voor politiek...........................................................................................................................30
Mediabeleid............................................................................................................................................................... 33
Media en de toekomst v/d politieke orde...................................................................................................................37
LES 7: Werken in mediasector: uitdagingen omtrent inclusie en diversiteit – 17/04/2023........................................38
Welzijn en inclusie – gastcollege Vicky Van Bellingen (Mediarte)..........................................................................38
Inclusie en diversiteit.................................................................................................................................................38
Genderongelijkheid Vlaamse filmindustrie...............................................................................................................40
Welzijn op het werk – werkbaar werk.......................................................................................................................42
Welzijn op het werk – grensoverschrijdend gedrag...................................................................................................43
Mediarte.................................................................................................................................................................... 44
LES 8: Gastles: Vlaamse Regulator van de Media – 24/04/2023..............................................................................45
Mediadecreet en (herziening) Europese Richtlijn AVMD.........................................................................................45
Vlaamse Regulator voor de Media (VRM)................................................................................................................48
Content Creator Protocol (CCP)................................................................................................................................50
LES 9: De analyse van digitale platformen – 08/05/2023..........................................................................................52
Data...........................................................................................................................................................................54
Metadata....................................................................................................................................................................54
Algoritmes................................................................................................................................................................. 54
Interfaces................................................................................................................................................................... 55
Protocollen................................................................................................................................................................55
Standaardinstellingen (defaults)................................................................................................................................55
Eigendomsverhoudingen en businessmodellen..........................................................................................................55
Gebruikersvoorwaarden.............................................................................................................................................56
Conclusie................................................................................................................................................................... 56
LES 10: Herhalingsles – 15/05/2023.........................................................................................................................57
Groene tekst = voorbeelden
Rode tekst = belangrijke namen
Schuin gedrukte woorden = begrippen of citaten
Blauwe tekst = tijdsindicatie
,LES 1: Introductie – 13/02/2023
Introductie
Wat betekent een leven zonder technologische communicatiemiddelen?
Hoe organiseren we verkiezingen?
Politiekers genieten van mediaruimte om zichzelf te presenteren; waarvoor ze staan
- Vroeger: manier van spreken aanpassen aan doelgroepen; aan publiek
- Nu: communicatie afstellen op een veel ruimer publiek (t.g.v. minder face to face toespraken)
Rekening houden met TIJD & RUIMTE!!
Vb. Tijd:
- Vroeger: enkel mogelijk face to face
- Nu: ook mogelijk via digitale kanalen (als ik nu een bericht verstuur kan x later antwoorden)
mogelijkheid om moment van communicatie zelf te bepalen
Vb. Ruimte:
- Vroeger: enkel mogelijk om de lessen in de aula te volgen
- Nu: sommige lessen worden opgenomen, waardoor je ze ook thuis kunt volgen/ inhalen
Hoe zorgen we voor maatschappelijke verbinding?
Maatschappelijke verbindingen = manier vinden om met verschillen om te gaan en gelijkenissen te vinden
Vb. samen voetbal kijken, ondanks je verschillende levenstandaarden wordt niemand buitengesloten om samen naar
een voetbalwedstrijd te kijken; verbinding zoeken
gedeelde ervaringen; media biedt de mogelijkheid om verbinding te zoeken binnen groepen
Wij consumeren steeds meer individueel (vb. alleen serie kijken) = individualisering (invloed op de samenleving!!)
Hoe organiseren we ons sociaal leven?
Het wordt steeds moeilijker om in onze moderne samenleving te leven zonder de aangeboden technische
communicatiemiddelen; media is niet meer weg te denken
De structuur en werking van media goed begrijpen is cruciaal, wanneer we onze hedendaagse samenleving
willen begrijpen; het bestuderen begrijpen v/d complexe relatie tussen media, macht & samenleving.
De structuur en werking van media is vaak onzichtbaar, we moeten leren kijken wat op (front-end) én achter onze
schermen gebeurt (media backends)
- Front-end: wat we zien op het scherm
- Backends: alle operaties achter de schermen
Vb. geopolitieke dimensies
- Wie bepaalt wat we zien op het nieuws?
- Wie bepaalt wat we mogen posten op sociale media?
- Wie controleert de media?
- Wie bezit de data die we delen met smartphone apps zoals Instagram?
- Hoeveel energie verbruikt het streamen van media en mobiele dataconsumptie?
Digitale arbeid = wij posten content, bedrijven halen hier winst uit
Media
Waarover praten we, als we praten over media?
- Verwijs niet zomaar naar “de media”, het is een complexe verzameling van instituten en actoren die media
maken.; de ‘media’ vertelt niets over de werking
- Media als meervoud van medium, wat sinds midden 19de eeuw verwijst naar een technologisch
communicatiemiddel, in staat om informatie en communicatie-inhoud te distribueren naar een groot publiek
(kranten, film, radio, tv, etc.); communicatie = zeer ruim, kan gaan van fictie tot pure informatie
- Vandaag zijn media sterk gedigitaliseerd en in staat informatie en communicatie-inhoud te verzamelen, op te
slaan, te verwerken en te distribueren.
Digitaliseren = informatie en communicatie verzamelen
, Media hebben 2 componenten
1. Een inhoudelijke component; wat we zien op schermen = symbolisch belang van media
Symbolisch, betekenis gevend, representaties
2. Een materiële component; vaak onzichtbaar = geheel van technologie
Technologisch, organisatorisch, infrastructureel (= dingen die je kunt vastnemen)
Media zijn voortdurend in evolutie, voornamelijk het resultaat van technologisch doorgedreven innovaties.;
veranderen continue
Nieuwe dragers van media-inhoud :
= nieuwe circulatie productie en distributie van inhoud vb. film: programmatie in de cinema vs. Streamingplatforms
= nieuwe media-organisaties (m.a.g. overvloed aan media-organisaties)
convergenties; inhoud van media wordt digitaal (niet meer via kabels) m.a.g. strijd om de kijker
20ste eeuw – MASSAMEDIA:
- Ontwikkelen zich in relatie tot industrialisering (elektrificatie!) en urbanisering,
- Moderne media-industrie die professioneel georganiseerd was ontwikkelt zich,
- Media kwamen centraal te staan in het alledaagse leven van mensen die leefden in massamaatschappijen,
- Media werden belangrijke instituten in de politieke en economische organisatie van de samenleving (bv. de
radio om naar het nieuws te luisteren in real-time); belangrijke instituten in organisatie van de samenleving
Laat 20ste eeuw – Digitale media en digitalisering
- Digitale media kunnen alle informatie omzetten in binaire codes wat media toelaat niet alleen informatie op te
slaan en te distribueren, maar ook om het te verwerken tot verschillende formaten en het te manipuleren.;
Manieren hoe media omgaat met informatie
- In 1990 wordt het internet ontwikkeld door de VS als een militaire technologie tijdens de koude oorlog.
Geleidelijk aan komen personal computers huishoudens binnen. Het internet is dan nog een netwerk
communicatie infrastructuur die niet commercieel is.
Internet wordt breed beschikbaar voor groepen binnen de samenleving
!!Internet op zich is een communicatienetwerk dat niet commercieel is!!
vb. toegang tot het internet is georganiseerd door vb. Google, maar internet op zich is niet commercieel
Begin 21ste eeuw – Het internet ontwikkelt zich tot een participatieve omgeving
- In het begin van de 21ste eeuw ontwikkelt het internet zich tot een participatieve omgeving waar wij niet alleen
media-inhoud consumeren maar ook produceren (= prosumer).; Wij zijn actieve gebruikers/ publieken
- Het internet wordt een commerciële omgeving gedomineerd door grote digitale platformen, ook met
ongeziene gevolgen voor de traditionele media-industrie.
- Amazon, 1997
- Google/Alphabet, 1998
- Facebook/Meta, 2004
- Netflix, 2007
- Apple Iphone, 2007
Internet wordt gedomineerd door aantal grote digitale platformen
vb. HLN op TikTok (nieuwsmerken moeten iemand aanwerven; mee zijn met platformindustrieën)
De smartphone (2007) zorgde ervoor dat het internet een participatieve en data-gedreven infrastructuur werd die als
het ware een verlengde van het menselijk lichaam is geworden, wij dragen dit toestel altijd dicht bij ons en kunnen
altijd en overal media consumeren.
Vandaag zijn media gericht op het verzamelen van data over gebruikers en vervolgens zetten media die data in als
commercieel goed. Vb. aanbieden van reclame
De shift van massamedia en haar klassieke instituten in de 20ste eeuw naar participatieve media die data-gedreven zijn
is transformerend voor media zelf, maar ook maatschappelijk.
Media observeren en beantwoorden de gebruiker op basis van dataverzameling vb. Netflix; weten wie u bent en hierop
reageren om binding aan het platform te creëren
Media = complex!