2
Doelstellingen basisverzorging en EHBO
Vachtverzorging bij de hond
Na dit hoofdstuk:
1. Begrijp je de opbouw van de vacht.
Hond en kat bezitten een samengestelde haarfollikel. Een unit bestaat uit een primaire haar en
een aantal secundaire haren. Meestal gegroepeerd als 1 primaire haar met daaromheen enkele
secundaire haren.
Primaire haren = dekharen → eigen spiertje, talgklier en zweetklier. Hebben een lange, dikke en
harde structuur.
Secundaire haren = ondervacht of onderwol → in verhouding meer secundaire dan primaire
haren. Hebben een dof uiterlijk en zijn fijner en dunner van structuur.
2. Begrijp je het verschil tussen een dubbele en een enkele vacht.
Dubbele vacht: dekhaar en onderwol zijn beiden goed ontwikkeld. Zowel dekhaar als
ondervacht zijn duidelijk te onderscheiden.
Enkele vacht: onderwol is goed ontwikkeld en dekhaar is minder goed ontwikkeld waardoor het
dekhaar en bijhaar erg op elkaar zijn gaan lijken. Dit kan komen door degeneratie als de
secundaire haren geheel verdwenen of erg zwak ontwikkeld zijn.
3. Herken je de verschillende vachtopbouwvariaties op basis van een schematisch bijhorende
tekening.
- Vachtopbouwvariatie 1: dubbele, gesloten vacht
o Harde dekvacht
o Ondervacht van bijharen die helemaal
meekomt met de dekharen
Vormt 1 geheel met de dekharen
o Dekharen vallen dakpansgewijs over elkaar
heen
o Vacht ligt mooi aan
- Vachtopbouwvariatie 2: open of gelaagde vacht
o Harde dekvacht
o Ondervacht vormt duidelijk aparte laag
o Open vacht
Dekhaar niet al te lang en gaat tegen
verharingstijd echt van het lichaam af
staan
o Gelaagde vacht
Laag ondervacht wordt gecombineerd met langer dekhaar
Open effect van de vacht valt een beetje weg
, 2
- Vachtopbouwvariatie 3: enkele vacht
o Bijharen goed ontwikkeld
o Dekharen minder goed ontwikkeld
o Bijharen en dekharen lijken sterk op elkaar
- Vachtopbouwvariatie 4: vacht met de gedegenereerde ondervacht (enkele vacht)
o Ondervacht summier tot bijna
helemaal niet aanwezig
o Bijna alleen stevige dekharen
- Vachtopbouwvariatie 5: overgroeiend pluishaar
o Glanzend en glad dekhaar als ondervacht
o Wollig pluizig haar dat er overheen groeit
- Vachtopbouwvariatie 6: gebroken vacht of broken coat
o Gelaagde vacht
o Harde dekharen als bovenvacht
o Gesloten kortharige vacht als
ondervacht
4. Herken je de verschillende haartypes.
- Het stokhaar
o Recht, hard en glad haar
o Dikke, goed aangesloten cuticula waardoor het haar stevig en glanzend wordt
- Het draadhaar
o Gekruld, hard en glad haar
o Kan heel stijve krul zijn of licht gegolfd
- Het wolhaar
o Als ondervacht: mergarm haar met een dunne cuticula
o Als vachttype: grover, beter ontwikkeld, dikker dan ondervacht
Zit dicht tegen het zijdehaar aan
- Het zijdehaar
o Heel fijn, soepel en zacht
o Glanst als zijde
o Dunne, goed aangesloten cuticula
5. Weet je dat de verschillende rassen behoren tot 1 van de 13 vachtgroepen.
- Groep 1: kort- en gladhaar (0,5 cm tot 2 cm)
o Over het gehele lichaam korte vacht die nergens langere haren vertoont
o Korthaar
Bijharen goed ontwikkeld, dekhaar iets minder
Strak aanliggende korte vacht
o Gladhaar
Bijna uitsluitend stevige dekharen
Glad aanliggend aspect
o Whippet, kortharige Jack Russell, Beagle, Dalmatiër,
Boxer
, 2
- Groep 2: kort stokhaar met ondervacht (2 cm tot 6 cm)
o Haar kort op kop en ledematen
o Langere groei van dekhaar rond de hals, aan de
achterzijde van de achterpoten en de onderkant van de
staart
o Weinig tot veel ondervacht
o Rottweiler, Mechelaar, Hollandse Herder, Labrador
- Groep 3: stokhaar (6 cm) met ondervacht
o Duidelijk natuurlijk beharingspatroon
o Harde dekharen en ondervacht van bijharen
Bijharen komen helemaal mee met de dekharen
Ondervacht vult gehele vacht op
Dekharen dakpansgewijs
o Duitse Herder, kortharige St. Bernard, kortharige Chow
Chow, Husky
- Groep 4: lang stokhaar (> 6 cm) met ondervacht
o Langharige variant van de stokhaar
o Ondervacht aanwezig
Nooit zo lang dat het de lengte van het dekhaar
evenaart of overschrijdt
o Gesloten vacht ter hoogte van het lichaam
o Gelaagde vacht ter hoogte van de hals, buik, broek en staart
o Schotse Collie, Pekinees, Keeshond
- Groep 5: krulhaar met meekomende ondervacht
o Dekhaar gekruld
Stevigheid van een stokhaar
Of gelijkend op de dekhaar van groep 7
o Gesloten, dubbele vacht
o Over het algemeen niet lang
Wel langere dekharen rond broek, staart en
achter de oren
o Curly Coated Retriever, Mudi, Wetterhoun
- Groep 6: kort tot middellang zijdehaar, vaak gecombineerd met lang zijdehaar aan de
benen, oren, buik en broek (vlaggen en behang)
o Vaak langharig genoemd
Gecombineerde vacht van lang- en korthaar
o Korter haar op lichaam met langer haar op voorborst,
oren, buik, poten en staart
o Enkele vacht
o Spaniels, Vlinderhondje
- Groep 7: zacht dekhaar met ondervacht
o Vaak langharig genoemd
Gecombineerde vacht
, 2
o Gesloten vakken ter hoogte van het lichaam
o Langer haar aan de kraag, staart, broek, poten en buik
Ondervacht en bovenvacht gelaagd
o Kort haar op de snuit en rest van de poten
Fijn en zijdeachtig
o Golden Retriever, Border Collie, langharige St Bernard, Newfoundlander
- Groep 8: ruwhaar
o Verharing kan niet natuurlijk
Plukken = handmatig verharen
o Grote variatie
Sterk gegolfd of gekruld (draadhaar)
Recht (stekelhaar)
o Staat meestal van het lichaam af, doch ook vachten die
redelijk aanliggend zijn
o Steeds duidelijk lengteverschil tussen dekharen en
ondervacht
Ondervacht
Afbakend
Wollig haar of laagje harde vacht
o Foxterriër, Airedale Terriër
- Groep 9: (echte) langhaar met een korte ondervacht (dubbele vacht) en een stevige
dekvacht
o Dubbele, gelaagde vacht
o Glanzend dekhaar
10 tot 30 cm
Sluik of licht golvend van het lichaam af
o Kortere onderwol
o Bobtail, Briard, Skye Terrier, Llasa Apso, Shih Tzu
- Groep 10: zacht lang dekhaar met ondervacht
o Lang doorgroeiend, zacht (soms bijna wollig) haar
als dekhaar
Soms gekruld, soms sluik vallend
o Gelaagde ondervacht
o Bijna geen onderscheid tussen de structuur van de
onder- en bovenvacht
o Bichon Frise
- Groep 11: (echte) langhaar met enkele vacht
o Nauwelijks verschil tussen dekhaar en wolhaar
o Enkele vacht
o Wolharen en dekharen even lang
Geen natuurlijk vachtpatroon
o Lang zijdehaar
Zijdevacht tot op de grond