Dit zijn de volledige lesnotities van het vak 'Visuele cultuur: Kunst in een historische context'. Alle thema's worden behandeld. Samen te lezen met de powerpoints van het hoorcollege voor de volledigheid. Duidelijke beschrijving van de begrippen en kunst. - GESLAAGD
Woensdag 15 februari – les 1
Canoniek
Canon = standaardpakket voor essentiële werken opgesteld door experten/ kenners in een bepaalde regio
Inleiding: Van zwart vierkant tot caleidoscoop
5 invalshoeken: Als deze elementen samenkomen? Meesterwerk
1) Kunst als product – Een product dat vervaardigd wordt en een bepaalde waarde krijgt
2) Kunst als een idee en waar overgeschreven wordt
3) Kunst in relatie tot wetenschap – Verbanden met randwetenschappen
4) Kunst als onderdeel van de geldende macht/ nieuwe macht – Kunst als middel ingezet om macht te
consolideren/ te legitimeren of omvertewerpen
5) Stijl, vorm en betekenis
Meesterwerk: Zwart vierkant – Kazimir Malevitsj
- Wat zie je? Een zwart vierkant geschilderd op een wit vierkant
- Avantgarde kunstenaar – Russisch
- 1915
- Eerste maal geëxposeerd in Sint-Petersburg: december 1915 - januari 1916
- Iconisch werk: een werk met veel belang – Canoniek werk (!) = sleutelwerk
- Wat maakt het tot een summum van kunst? Zie doorheen de lessen
- Anti-bourgois
- 2 jaar voor de russische revolutie
- Anti-memitisch
- Itopisch en spiritueel
- Heeft iets magisch en uniek
Magisch? Nederlands schrijver op het einde van de 16 e eeuw die schreef over hoe het komt dat
men zich tegen het beeld is gaan kantelen en een verlies draagt – Johannes Aporta (1591): Je kan de
reliekwaarde van beelden koppelen – Vb. Portret met een emotionele waarde – Iets uniek dat bij de
toeschouwer omdat het geladen is met een bepaalde emotie men dit werk gaat opnemen
Vergelijking met Sixtijnse kapel (= ook een iconisch werk)
- Absoluut meesterwerk van de florentijnse kunst
- Meerdere kunstenaars: Boticelli, …
- Memitische kunst – Memesis = (zie boek!) zuiver nabootsen van de natuur, van de mens en van de
werkelijkheid
- Toppunt van geïdealiseerde memetische kunst
- Toppunt op DAT moment van kleur- en lijnperspectief – Illusie van 3D
- Op een gegeven moment gaat er een transitie ontstaan – Midden van 19 e eeuw
Memesis wordt in vraag gesteld – Hoezo? Uitvinding van de camera (!)
Spreken van goede kunstenaars? Er moet een intellectueel gegeven in zitten
- Goed kunstenaar?
Lange tijd: Perfectie binnen ambachtsschap
Dit veranderd doorheen de tijd
- Hier wordt over geschreven door Giorgio Vasari: Wie zijn de beste ambachtsmannen doorheen de
tijd?
, Een van de eersten: Giogio: Italiaanse kunstenaar die met de vrije hand een perfecte cirkel tekent
(14e-15e)
Elke kunstenaar onderscheidt zich van een vorige generatie
Rubens in een liber amicorum (= vriendenboek) gaat hij aantonen dat de perfecte cirkel getekend
kan worden, maar hij voegt iets toe: een punt – God is alles in het middelpunt van dit veld –
Toevoeging van intelectueel
Rembrandt: Bouwt hierop voort: Zelfportret met op de achtergrond 2 cirkels: “Hier ben ik” –
Manier om aan patricide te gaan doen = Het gaan vermoorden dan de vader = Het beter doen dan de
voorganger = Voortbouwen maar scherper vooruitgaan
Robert Rauschenberg: Jonge kunstenaar uit NY na de WOII: Moet een positie innemen op het
moment dat in NY abstract expresionimse de klok slaat en deze wil ook positie gaan innemen en wil
iets anders doen: Willem De Koning (1951: serie werken die enorm gaat aanslaan + prijzen stijgen) en
Rauschenberg vraagt een werk en deze geeft hem een tekening: Rauschenberg: Geste van de
kunstenaar en deze gaat de tekening uitgommen en presenteert dit als nieuw werk: Erased de
Kooning Drawing
Goede kunst? Radicaal innoveren, durven risico’s nemen
= Avant-garde kunst
- Militaire term – De voorhoede
- Wat gebeurt er? Ofwel val je onmiddellijk ofwel krijg je een heldenstatus (2 opties!)
- Anti-bourgois
- 2 jaar voor de russische revolutie
- Anti-memitisch
- Itopisch en spiritueel
Kunst als product – Kunst heeft een economische waarde
- We gaan een buzz creëren
- Men gaat kunst in de markt proberen steken
- Doel? De positie als kunstenaar gaan consolideren
- Willem van Haecht: Cornelis van der geest gaat aan de landvoogden die op bezoek zijn zijn
kunstcollectie gaan presenteren – Discussie tussen belangrijke namen – Kunst is vaak iets voor de
culturele elite
- Kazimir Malevitsj – Het zwarte vierkant: rechts in de hoek = iconsiche plaats – Nieuwe stijl:
Subprematisme – Hij gaat ervoor zorgen dat zijn werken waarde hebben om zijn nieuwe stroming in
de markt te zetten
- De Salvator Mundi – Toegeschreven aan Leonardo Da Vinci – Dit werk is in 2005 relatief aangekocht
door een handelaar van oude kunstenaars – Deze handelaar gaat experten aanschrijven om zaken te
gaan toeschrijven aan kunstenaars: verdeelde reacties – DUS: Er worden restorateurs worden opgezet
en deze gaan aanpassingen doen zodat dit nog meer lijkt op een Leonardo Da Vinci en dit wordt op de
markt gezet en wordt verkocht in 2017 – Dit is problematisch, want men is niet zeker of dit een LDV is
Kunstenaars zijn vaak ook ondernemers
- Kunstenaar is een beroep dat inkomsten moet generen
- Rafael – 16e eeuw renaissancekunstenaar gaat op een gegeven moment samenwerken met
Marcantonio Raimondi – Beide kunstenaars slaan de handen in elkaar en gaan iets nieuws doen: De
prentkunst – Rafael (kunstenaar) maar een ontwerp (il desegno) en Raimondi (ambachtsman) gaat een
dit op een koperwerk graveren en deze drukken worden in veelvoud verspreidt en verkocht –
Voordeel: Naamsbekendheid door een groter publiek aan te spreken
- Verschil tussen 2 fenomen:
1) Valori di fatice – Ambachtelijk maken van iets
, 2) Valore di stima – De prijs die je bereid bent om te betalen voor vb. een uniek stuk
- Dit verschil wordt ook aangeduid met de eind 17 e-18e kunstenaar Adriaen Van de Werft – Heeft een
archief met heel veel werken en gaat voor elk werk dat hij maakte nota’s bijhouden – Wat gaat hij
doen? Hij gaat per werk een soort van streepje zetten om te tellen hoeveel dagen hij aan een werk is
bezig geweest en de prijs opschrijven = Valori di fatice, MAAR: “Zegge” – Hij gaat hier toch een andere
prijs op zetten = Valori di stima = Wat hij denkt dat er betaald moet worden
- Conceptuele kunstenaars in de VS (tweede helft 20 e eeuw): Kunstenaar moet zijn hand niet meer
gebruiken, maar een werk bedenken en gaat zich niet meer bezighouden met de uitvoering – Vb.
Lewitt: Het idee in het hoofd van kunstenaar is belangrijker dan de uitvoering van het kunstwerk: Art
by telephone: Kunst die is gedicteerd via telefoon = Telefonisch instructies geven om het kunstwerk uit
te voeren
Het product kunst
- Het in de markt zetten van iets
- Vanaf het begin gaan kunstenaars schrijven over de werken die ze maken
- Polycetus – Speerdrager (= Doryphoros) – Hij schrijft een boekje (Canoni) waarin hij uitleg geeft over
ideale proporties van de mens
- Malevitsj gaat een boekje meegeven van kubisme en futurisme naar suprematisme – Onderdeel van
het legitimeren van de kunst
Men gaat dit soms ook zeer rationeel gaan maak tot het wiskundige toe
- Vb. Roger de Piles gaat zich bezighouden met een analyse van wie op basis van kenmerken de beste
kunstenaar is (Balance des peintres)
- Hoe? Door kollommen en rijtjes te maken met bekende kunstenaars, compositie, de tekening, het
gebruikte kleurenpallet en expressie – Hij geeft hier punten op – Maakt een soort van balans op –
Rubens is voor hem de belangrijkste – Theoreticus uit de entourage van de Zonnenkoning heeft een
impact (!)
Het spreken over beeld en over kunst gaat vanf de klassieke oudheid beginnen
- Het beeld is odnerdeel van een heel groot politiek en teleologisch debat
- Twee momenten waarin men echt gaat discussiëren over de plaats van kunst in de cultuur: Welke rol
hebben deze beelden? Wie beslist dit? Dit wordt op deze momenten besproken (opzoeken!)
1) …
2) …
- Voorheen: De Bijbel was de leidraad – 10 geboden: Men gaat geen beelden gaan vereren (afgodderij!)
- Beelddebatten (!: examen) zullen de kern dragen van iconoclasme = Het gaan kapotmaken van iconen/
beelden – Vb. Boedha’s van Bagnan (2003)/ doortocht van IS Ba’esh
- Bij ons is dit ook iets dat af en toe naar bovenkwam
- Twee visies:
1) Klassiek griekenland
2) Joods-christelijke visie: Gelooft minder in het beeld
Kunstenaars hebben baat bij mensen die over hun werken gaan schrijven
- Idee van een echte handleiding om zaken duidelijk te maken/ te verdedigen en te onderschrijven
- Emile Zola: Belangrijk schrijver en de persoon die het fameuse pamflet over antisemitisme aan te
klagen (J’accus) – Gaat op een gegeven moment zijn vriend-kunstenaar Edouard Manet te hulp
schieten: Hij gaat hierover schrijven en Edouard gaat bij wijze van wisselwerking de schrijver
schilderen
- Ze gaan elkaar gaan versterken
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur elisaderop. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €6,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
