Samenvatting: inleiding tot de medische filosofie
Deel 1: Wat is filosofie? H1
Filosofie
Grieks: filein (begeren) + sofia (wijsheid)
An-archie: geen vaste vertrekpunten/ definitie moeilijk afbakenen
Meest fundamentele vraagstukken beter begrijpen
Existentiële basisvragen, geen totaalverklaring
Verwondering is het startpunt van filosofie. De wijze waarop wordt omgegaan met
verwondering, is hoe filosofie is
Zoeken naar waarheid
Geen relativisme
Standpunt verdedigen, wel openstaan voor ontkrachting
Probleem uit de context oplichten en hardnekkig doordenken
Alles iedereen gelijk heeft, heeft niemand ooit gelijk (elk debat onmogelijk)
Moeilijk
Soms eindig je met minder
Nooit blijvend zeker
Tractaten
Nodeloos bemoeilijken
Abstractie
Transparantie behouden, maar niet ten koste van de nuance of complexiteit
4 misverstanden
Filosofie reduceren naar 1 van haar deelaspecten
Bv speculatief nadenken over het leven, op café, in de nacht
Filosofie reduceren tot levensstijl
Manier van leven die ons dichter bij de betekenis van het leven brengt
Geruststellen, houvast ethiek (discipline met richtlijnen voor manier van handelen)
Ideeën oude filosofen overnemen en verwerken tot iets wat nu bruikbaar is niet
ethisch of filosofisch
Ethiek (discipline met richtlijnen voor manier van handelen)
Filosofie is zweven isoleren van de werkelijkheid (wereldvreemd)
Filosofie is weinig nuttig of zinvol
FOUT: kan niet wereldvreemd zijn wat we doen, is van deze wereld (itt religie)
Thales van Milete: in de put gevallen door geconcentreerd de sterrenhemel te bekijken
Verhouding filosofie en wetenschap
Filosofie zijn vragen waar de wetenschap NOG geen antwoord op heeft (dienstmaagd)
FOUT: zelfde fenomenen, andere manier van vragen stellen
Wetenschap: wat weten we hierover
Filo: hoe komen we tot die kennis
4 kernaspecten
Methodische twijfel
, René Descartes (17e E): twijfel! ik twijfel, dus ik besta
Doel: waarheid bereiken
Kritische vragen stellen bij zekerheden
Geldigheid toetsen
Eigen standpunt in vraag stellen
Aristoteles: mens is redelijk wezen
Kant: onze rede blijft vragen stellen waar we geen antwoord op kunnen geven
oneindig
Socrates
Fundamenteel nadenken
Verwondering: extra bril opzetten
Niet onmiddellijk toepasbaar/nuttige vraagstukken wel relevant en hardnekkig
Moeilijke medische vraagstukken: genetische manipulatie, prenatale screening,
technologie in sport,…
Specifieke methode van denken en redeneren
Systemisch en logisch redeneren
Stap per stap denken en werkelijkheid benoemen
Voor elk ding in de wereld, een woord of symbool of concept taal volstaat niet voor
complexe problemen (wel streefdoel)
Synthese en analyse: heldere en controleerbare argumentatie
Zelfkritiek: twijfelen aan eigen standpunt
Soms onoplosbare of niet exacte problemen wel blijven analyseren
Bv hoe doe ik goed voor de hulpvrager?
Essayistisch rond een probleem cirkelen
Paradox: 2 tegengestelde waarheden die niet tegelijk kunnen waar zijn onoplosbaar
Aporetisch
Aporie = probleem waarin je vastgeraakt
Zoeken tot je niet meer kan (hardnekking probleem proberen oplossen), daarna verder
zoeken in andere richtingen
Nog verder zoeken ookal denken anderen de waarheid te weten
Doel is niet de oplossing, maar aantonen waar het denken struikelt
Verklaren hoe de dingen zijn (bv alles heeft zin) opgebouwd uit persoonlijke
Bepalen waarheid ervaringen (antwoord zorgt voor essentieel comfort)
Objectief
Geloven of niet, het gebeurt toch bv zwaartekracht
Subjectivistisch
Op geen enkele manier ondersteund, geen feiten, persoonlijke mening
Arbitraire uitspraken (doen er niet toe)
Bv ik vind blauw mooi
Endoxia
Plato
Het hebben van een overtuiging of opinie, niet persee waarheid
Subjectief
Elk wetenschappelijk inzicht als het door menselijk perspectief tot stand kwam
Niet experimenteel verifieerbaar maar niet willekeurig (statistisch toetsen)
, Bv individuele vrijheid is belangrijk
HOE COMPLEXER DE VRAAG, HOE MOEILIJKER HET ANTWOORD
Samenleving
Belang eigen ervaring
Soms spreekt ervaring feiten tegen
Bv wet op patiëntenrechten
Socrates
Filosofisch leidmotief: hoe meer je erover nadenkt, hoe minder je pretendeerd er iets van te
weten
Misbruikt: valse bescheidenheid-> doen alsof je er niets vanaf weet
Onze waarheid telt niet meer dan een ander waarheid is relatief (iedereen heeft
gelijk)
Absoluut waarheidsdenken: als alle waarheden opinies zijn, dan kan niets een aanleiding
zijn om mijn opinie te wijzigen of ter discussie te stellen
Belang eigen ervaring, beleving (opinie = feit)
Geen mede-deelbaarheid: als hij het niet heeft gemaakt, wordt hij, met een analyse, de
mond gesnoerd
Zoeken naar de waarheid: probleem verabsoluteren, zo hard mogelijk doordenken, nooit
zeker zijn van eindresultaat
Filosofie en medische
Gymnasium
Plek van lichamelijke beweging (plaats opleiding)
Plek van intellectuele opvoeding
Deel 2: wat is gezondheid
Medische filosofie
Filosofische bevraging van het belang en de plaats van gezondheid in de samenleving,
vroeger en nu
Vroeger: uiterlijke kenmerken
Nu: biomedisch model
Mensen naar ziekenhuis zonder symptomen
+ : preventie
- : angst
Geneeskunde
Iatrikè (wetenschap) en technè (kunde) van het genezen
H2: De Oude Grieken
Griekse polis en logos
Antieke Griekenland: ontstaan filosofie begeren wijsheid en verlangen naar waarheid
Grieks model van de samenleving (Athene 5e E v X: opkomst wetenschap)
Nieuwe manier van leven: polis
Drukt zich uit via de taal (logos)