MEDISCHE KENNIS AMPUTATIES
DEFINITIES
• Amputatie: verwijderen van een deel van het lichaam
• Stomp: deel van het lidmaat dat blijft na de amputatie
DOEL
• Wegnemen van symptomen
• Verbeteren van de functie
• Verbeteren van QOL
• Save life!
STATISTIEKEN
• 80 % van de patiënten >65j
• 80-90% van de amputaties worden veroorzaakt door PVD
• Lower extremity amputation (LEA) = 87% van alle amputaties in de US and Europe
• ↑↑ complicaties voor LEA met 50% mortaliteit binnen de 5 jaar
OORZAKEN VAN EEN AMPUTATIE
• Progressieve aandoening van de bloedvaten ( 72% ): vaak een gevolg van diabetes
• Traumatisch ( 7 % )
• Gangreen/infectie
• Congenitale afwijkingen
• Chronische osteomyelitis
• Maligne tumor
BLOEDVATEN
• Vaak door diabetis
• Ulceraties door lokaal zuurstoftekort
• Amputatierisico 4 x hoger bij diabetici
TRAUMATISCH
• Volledige amputatie door het ongeval
• Gedeeltelijk door ongeval maar niet te redden
• Verkeersongeval
• Industrie ao ongeval
• Oorlog
1
9.2 Leerpad V-revalidatie
,GANGREEN
• Droog gangreen of necrose
o Dood weefsel
o Bloedvaten verstopping
o Bevriezing
o Demarcatiezone
• Nat gangreen of koudvuur
o Dood weefsel
o Infectie
• Amputatie in verschillende fasen
• Start : guillotine amputatie - verwijderen van dood en geïnfecteerd weefsel
• Infectiebehandeling met antibiotica
• Na infectiecontrole en algemene stabilisatie, definitieve amputatie
CONGENITALIE AFWIJKINGEN
• Aanwezig bij de geboorte
• Al dan niet erfelijk
• Morfogenese: anatomische vorming van het individu
• Genotype: genetisch potentiaal = gen-informatie
• Fenotype: uiteindelijke resultaat = gen-uiting
• Oorzaken
o Genetisch: oorzaak ligt in het genetisch materiaal
▪ Al dan niet erfelijk !
o Exogeen: oorzaak ligt buiten de foetus
▪ Een teratogeen = elke stof die een malformatie kan veroorzaken
o Combinatie
o Ongekend
• Teratogeen
o Medicatie en chemische stoffen ( bv. Thalidomide = Softenon, slaapmiddel en tegen
ochtendmisselijkheid, jaren 60 )
o Ioniserende stralen
o Infectie
o Moederpathologie : alcohol, diabetes, …
• Dwarse deficiënties
o Door vroegtijdig insult op de “arm bud”
• Amnionstrengen
o Congenitaal constrictiesyndroom
OSTEOMYELITIS
• Infectie van het bot
o Inflammatie = ontsteking met ontstekingcellen
o Infectie = aanwezigheid van een bacterie
o Behandeling
▪ Debridement = chirurgisch uitkuisen
▪ Antibiotica
o Chronisch = blijft aanwezig ondanks behandeling
▪ Pijn , functieverlies
▪ Sepsis = bacterie in de bloedbaan
2
9.2 Leerpad V-revalidatie
,MALIGNE TUMOR
• Zeldzaam
• Jonge leeftijd : 10 – 25 j
• Tumor = Osteosarcoom
• Ewing sarcoom
• Chemo- en radiotherapie
• Chirurgie
o Lidmaatsparend
o Amputatie
NIVEAU VAN AMPUTATIE
• Bepaald door 3 factoren:
o Pathologie
o Bloedvoorziening
o Functioneel naar gebruik van prothese
• Lengte van het lidmaat
• Behoud van gewrichten
• Actieve flexie - extensie
NA DE INGREEP
• Pijncontrole
• Veranderd gevoel
• Wondzorg
• Aanvaarden van ander lichaam
• Rouwproces
3
9.2 Leerpad V-revalidatie
, PIJN
• Reden:
o Incisie
o Inflammatie
o Druk
o Hematoom
o Spierspasmen
• Aanpak:
o Medicatie
o Aanpassing van de positie
o Evacuatie hematoom
GEVOELSVERANDERING
FANTOOMPIJN
• 60-80% van alle amputaties
• Voosheid, branderig, tinteling, krampen, gevoel dat het lidmaat er nog is, crushed, gevoel van
gekke positie
• Niet pharmacologisch:
o Activiteiten
o Afleiding
o TENS = transcutane elektrische neurostimulatie
o Spiegel therapie
• Pharmacologisch:
o Opioids, NSAIDS
o Beta blockers
o Anticonvulsants
o TCA
WONDZORG NA AMPUTATIE
• Doel : niet gevoelige stomp met gezonde huid voor de prothese
• Hoogstand de eerste 24-48 uur
• Steriele wondzorg
• Wikkelen met lichte compressie elke 4-6 uur
• controle van kleur , temperatuur drainage
AANVAARDING
• Aanmoedigen van patiënt om deel te nemen aan de zorg, te kijken en te voelen
• Info ivm extra zorgmogelijkheden , hulpmiddelen
• Snel haalbare functies herstarten
ROUWPROCES
• Normaal onderdeel van de aanvaarding
• Luisteren
• Ondersteuning en aanvaardingsgevoel
• Aanmoedigen om gevoelens te uiten en familie en mantelzorg hierbij betrekken
• Helpen om doelstelling te zetten
4
9.2 Leerpad V-revalidatie
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur jyttevanwemmel. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.