ARBEIDSRECHT (INLEIDING)
FICTIEVE CASUSSEN
Hendrik (55 jaar)
- Beroep: diploma metaalbewerking (TSO)
- Werkt reeds 30 jaar als procesoperator in een groot chemisch
industrieel bedrijf, met een voltijds contract als arbeider.
- Burgerlijke stand: 8 jaar gescheiden (=ongehuwd), feitelijk
samenwonend met zijn vriendin. Nieuw samengesteld gezin, de vriendin
van Hendrik is werkloos en heeft 2 kinderen uit een vorig huwelijk (20 en
23 jaar), die nog studeren en halftijds inwonen bij de moeder. Deze
kinderen zijn fiscaal ten laste van hun vader. Hendrik heeft zelf 3
volwassen kinderen die reeds zelfstandig wonen.
Elise (22 jaar)
- Beroep: pas afgestudeerd als ergotherapeut, start in januari met een
eerste job als ergotherapeut in een middelgroot VZW woonzorgcentrum.
Krijgt een voltijds contract als bediende van onbepaalde duur.
- Burgerlijke stand: ongehuwd, geen kinderen, heeft een vriend maar
woont voorlopig nog thuis bij haar ouders. Heeft 2 jongere broers die
beide nog studeren.
Els (31 jaar)
- Beroep: diploma master in bedrijfscommunicatie, werkt reeds 6 jaar
als marketingverantwoordelijke in een klein bureau voor grafische
vormgeving. Werkt momenteel halftijds als bediende met een
contract van onbepaalde duur, Els neemt halftijds ouderschapsverlof
op.
- Burgerlijke stand: gehuwd met 1 kindje (een zoontje van 2 jaar). De
echtgenoot werkt voltijds als ingenieur bij een bouwfirma en heeft het
zoontje fiscaal ten laste.
1
9.1 Leerpad R-Sociaal en arbeidsrecht
,HOOFDSTUK 1: LOON EN FISCALITEIT
INHOUD
1. Loonpakket en loonwig (loonkost, RSZ WG, Bruto, RSZ WN, Bruto
belastbaar, Bedrijfsvoorheffing, bijzondere RSZ, netto)
2. Bruto Netto, Fiscaliteit: getrapt belastingsysteem, belasting op arbeid
binnen de personenbelasting
3. Bepalende factoren voor loonpakket, Loonnorm, CAO, PC, Barema’s en
anciënniteit
LOONPAKKET
- Centrale vragen:
o Uit welke componenten bestaat het loonpakket?
Geld? Goederen en diensten? Voordelen in natura?
VB. Gratis soep nemen
o Wie of wat bepaalt hoeveel iemand verdient voor welke job?
De werkgever
De werknemer: bepaal je zelf voor een deel uw loon
De overheid: vaste loon barema’s (zorg en onderwijs)
De ‘arbeidsmarkt’: bepaald voor een stuk hoeveel je verdiend
Loon = het loon in geld + alle in geld waardeerbare voordelen (=
‘extralegale voordelen’)
- Zie hoofdstuk 2 Arbeidsovereenkomst:
o “Er is sprake van een arbeidsovereenkomst wanneer een
werknemer er zich toe verbindt om tegen loon onder gezag van de
werkgever een bepaalde arbeid te verrichten.”
Alle 3 de componenten moeten tegelijk aanwezig zijn om van een
arbeidsovereenkomst te kunnen spreken.
2
9.1 Leerpad R-Sociaal en arbeidsrecht
,LOONPAKKET: CASUSSEN
HENDRIK Bruto maandsalaris van € 4800, maaltijdcheques van €
7 per dag (eigen bijdrage € 1,09),
hospitalisatieverzekering, groepsverzekering. Overuren
worden uitbetaald.
ELISE Bruto maandsalaris van € 3001 (IFIC categorie 14, index
01/08/2022), vergoeding woon-werkverkeer (€ 0,06 per
km), eindejaarspremie, maaltijdcheques van € 4 per
dag, vormingsbudget van € 300 per jaar,
hospitalisatieverzekering
ELS Bruto maandsalaris van € 1400 (halftijds), netto
vergoeding van €60, 13de maand, Winstuitkering/bonus
(vorig jaar € 1000 bruto), GSM + abonnement,
salariswagen, tankkaart (onbeperkt), Laptop,
maaltijdcheques van € 6 per dag, Ecocheques van € 300
per jaar, hospitalisatieverzekering, groepsverzekering
Ander inkomen: Netto uitkering voor ouderschapsverlof
van € 360 per maand
LOONPAKKET: HET LOON IN GELD
- Het loon ‘in geld’: onderhevig aan RSZ en belastingen
o Basis Brutoloon Nettoloon
o Eindejaarspremie of 13de maand
o (Dubbel) vakantiegeld (arbeiders, bedienden)
o Toeslagen
Ploegenarbeid, weekendtoeslag, toeslag nachturen
- Bonus, winstuitkering (onderhevig aan belastingen)
o Volgens contract, afhankelijk van prestaties
- Vergoeding woon-werkverkeer (onderhevig aan belastingen, vaak pas bij
aanslagbiljet)
- Andere onkostenvergoedingen, ‘kosten eigen aan werkgever’
o Kledij voor job, kostuums, eigen schoenen voor job, ….
o Geen belastingen op betalen: zuiver netto
LOONPAKKET: IN GELD WAARDEERBARE VOORDELEN
= “Extralegale voordelen”
- Reden: fiscale optimalisatie
o = hoe als werknemer zo veel mogelijk overhouden, zonder
belastingen te betalen
o Werkgever kan relatief goedkoop (geen sociale bijdrage, geen BTW)
verlonen in natura, met voordeel voor werknemer.
- Maaltijdcheques
o 1 per gewerkte dag, belastingvrij
o Minimale eigen bijdrage werknemer: 1,09 euro
3
9.1 Leerpad R-Sociaal en arbeidsrecht
, o Maximale bijdrage werkgever: 6,91 euro
o Dus maximaal 8 euro
o Ook lagere bedragen zijn mogelijk: 4 euro, 6 euro, …
- Dagvergoeding voor thuiswerk
- Eco-Cheques (typisch nieuwjaarsgeschenk)
- Hospitalisatieverzekering
- Groepsverzekering
o Verzekering voor overlijden
o Verzekering voor invaliditeit en langdurige ziekte
o 2de pensioenpijler = aanvullend pensioen
- Maar ook: gratis soep, vormingsbudget, boekenbonnen, elektrische
(deel)fiets…
- Werkinstrumenten:
o Salariswagen, laptop, GSM, internetabonnement,…
o Bij betaling van ‘Voordeel Alle Aard’ kunnen deze ook privé gebruikt
worden
o ‘VAA’ is een ‘geschat voordeel’ waarop je belastingen betaalt
o Vb.: salariswagen met €200 VAA (afhankelijk van cataloguswaarde
en CO² uitstoot) 50% belasting €100 belasting, dus minder
netto loon, maar wel privégebruik van wagen
o Vb.: Smartphone €12 €6 minder netto loon, maar wel elk jaar een
nieuw model smartphone, op kosten van werkgever.
- Nieuwe vaak gebruikte term: “cafetariaplan” = flexibel loonpakket, met
inspraak van werknemer, waar uit een gamma van soorten verloning
gekozen
kan worden
Terminologie soms verwarrend en niet eenduidig gebruik: bedrijfswagen is
niet steeds gelijk aan salariswagen
o Bedrijfswagen = instrument nodig voor het werk
(handelvertegenwoordiger, bestelwagen van bouwvakkers, …) in
principe geen privégebruik zonder VAA
o Salariswagen = loon in natura, ongeacht of die nodig is voor het
werk of niet. Meestal een leasing-wagen, dus je kan er perfect mee
op reis als je VAA betaald
De werkgever geeft een ‘netto-vergoeding’, gelijk aan de extra belasting door
de VAA. Daardoor is dit ‘een nuloperatie’ op de loonbrief, de werknemer betaalt
niks extra.
4
9.1 Leerpad R-Sociaal en arbeidsrecht