WETENSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERZOEK
● onderzoekers stellen vragen over verschijnselen
● zoeken naar antwoorden op deze vragen door verschijnselen te verklaren
en te beschrijven (aan de hand van strikte regels en stappenplan)
Goed weten:
● Wat zal ik onderzoeken?
● Bij wie zal ik dit onderzoeken?
● Hoe zal ik dit onderzoeken?
○ gespecialiseerde kennis voor nodig
● belang van onderzoeksopzet en adequate uitvoering -> betrouwbare en
geldige antwoorden
● slecht opgezet onderzoek levert onbetrouwbare en ongeldige resultaten
op -> onbruikbaar
Cyclisch proces
● elk antwoord kan leiden tot nieuwe vragen
○ onderzoeksresultaten zijn vaak de basis voor beslissingen
○ leidt tot kennisvermeerdering
DEFINITIE
Onderzoek is een doelgericht proces waarbij men op systematische wijze op
basis van een onderzoeksontwerp data verzamelt en analyseert, om op een
betrouwbare en geldige wijze onderzoeksvragen te beantwoorden die deel
uitmaken van een probleemstelling
● DOELGERICHT: het doel is om een bepaalde onderzoeksvraag over een
bepaald onderwerp te beantwoorden, afgebakend door een
probleemstelling
● SYSTEMATISCH: centraal thema dat onderzoek onderscheidt van
bijvoorbeeld dagdagelijkse observaties en gesprekken
● ONDERZOEKSONTWERP: als dit correct is uitgewerkt, zal de
dataverzameling en -analyse plaatsvinden
● BETROUWBAARHEID EN VALIDITEIT: bij de planning en de uitvoering van
elke fase moet er hiervoor gecontroleerd worden
SOORTEN ONDERZOEK
➔ verschillende indelingen: doel, grondvorm en tijdsperspectief
Verschillende DOELEN: fundamenteel en praktijkgericht onderzoek
Twee hoofddoelen van wetenschappelijk onderzoek:
● fundamenteel of theoriegericht onderzoek
● praktijkgericht of toegepast onderzoek
1
,Fundamenteel of theoriegericht onderzoek
● doel: nieuwe algemene kennis te verwerven -> kennisvermeerdering
● theoretische relevantie
● rechtstreeks gericht op het beschrijven, begrijpen, verklaren en
voorspellen van verschijnselen
● belang van theoretische inzichten (basis van praktijkgericht onderzoek)
● geen direct maatschappelijk nut (kan uiteindelijk wel het geval zijn)
Praktijkgericht of toegepast onderzoek
● doel: om vragen uit de praktijk te beantwoorden
● om maatschappelijke verschijnselen in de werkelijkheid te analyseren en
eventueel ook te beïnvloeden en te veranderen
● vraag vanuit de praktijk: organisatie, bedrijven, overheid…
bijvoorbeeld: behandelingsprogramma evalueren van hoe om te gaan met personenen met een
posttraumatische stressstoornis
● toepassing theoretische kennis (verkregen vanuit
fundamenteel/theoriegericht onderzoek!)
Wanneer een onderzoeker betrokken wordt in de uitvoering van zijn
aanbevelingen = actie-onderzoek
Beide types onderzoek dienen op een wetenschappelijke verantwoorde wijze
uitgevoerd te worden
● wetenschappelijke kennis is niet gelijk aan alledaagse kennis
(bv. leken/journalisten-redacties)
● wetenschappelijke onderzoekers beschikken over voldoende theoretische
inzichten om hun vaststellingen te interpreteren
● opbouw onderzoeken volgens logische en transparant stappenplan
(onderzoeksproces)
● men houdt zich aan strikte regels om de kwaliteit (betrouwbaarheid en
geldigheid) van onderzoek te waarborgen
zowel fundamenteel als praktijkgericht onderzoek moet volgens een
wetenschappelijke aanpak worden uitgevoerd, dus via een systematisch
stappenplan en een transparante manier van werken.
Verschillende GRONDVORMEN: kwantitatief en kwalitatief
Kwantitatief onderzoek
● onderzoek in de breedte: onderzoeker verzamelt heel wat informatie over
het onderwerp - zonder dieper op in te gaan
● verschillende manieren: enquêtes, experimenten of kwantitatieve vormen
van observatie
● bedoeling: ideeën, attitudes en/of gedragingen van bevraagde te
beschrijven
● groot aantal respondenten
● alle verkregen informatie omgezet in cijfermateriaal
Kwalitatief onderzoek
● onderzoek in de diepte: bedoeling om diep op een onderwerp in te gaan
● verschillende manieren: interviews, focusgroepen, observaties
2
,● klein aantal respondenten
● geen cijfermateriaal, maar taal -> spreektaal - lichaamstaal…
Verschillende TIJDSPERSPECTIEVEN
Cross-sectioneel vs. longitudinaal onderzoek
● Cross-sectioneel: eenmalig, op een bepaalde tijdstip
○ bijvoorbeeld: vandaag neem je een enquête af in een klas over pestgedrag
● Longitudinaal: langer doorheen de tijd - meerdere onderzoeksmomenten
○ bijvoorbeeld: een schooljaar lang, om de twee maanden, een enquête over pestgedrag
afnemen
Binnen longitudinaal onderzoek kan verder een onderscheid worden gemaakt
-> Trendonderzoek vs. panelonderzoek
● Trendonderzoek: regelmatige tijdstippen - niet telkens bij dezelfde
doelgroep
○ bijvoorbeeld: verkiezingspeilingen
● Panelonderzoek: regelmatige tijdstippen - bij dezelfde doelgroep
○ bijvoorbeeld: onderzoek over pestgedrag doorheen het jaar aan de hand van een
enquête binnen eenzelfde klas om veranderingen te kunnen vaststellen
Retrospectief vs. prospectief onderzoek
● Retrospectief: letterlijk terug in de tijd - probeert ideeën, attitudes,
gedragingen te verbinden met gebeurtenissen uit het verleden van de
respondenten
○ bijvoorbeeld: onderzoek bij 100 volwassen naar hun zelfwaardering, vraagt ook of ze in
hun kindertijd gepest werden op school
● Prospectief: vooruitkijken in de tijd - meerdere onderzoeken op
verschillende tijdstippen - resultaten van verschillende onderzoeken
probeert met elkaar te verbinden
○ bijvoorbeeld: onderzoek bij 100 volwassenen - 10 jaar later onderzoekt men dezelfde
groep
EISEN AAN ONDERZOEK
➔ geldt voor fundamenteel, toegepast, kwantitatief en kwalitatief onderzoek
Wetenschappelijke eisen
Empirisch
● onderwerp is zintuiglijk waarneembaar
● controleerbaar en toetsbaar (falsifieerbaar - het is zo of niet)
● De empirische cyclus
○ samenspel van inductie en deductie
○ onderzoek: verbindingen tussen theorieën (ideeën) en de empirische
werkelijkheid (data)
○ deductief redeneren: van algemene theorie - naar specifieke gegevens
(afleiden uit veronderstellingen (= hypothesen) uit theorie
○ cyclisch: inductie en deductie wisselen elkaar af!
Inductie
3
, ● vertrekt vanuit realiteit
● je kijkt wat er rondom jou gebeurt en zo ga je een theorie gaan opstellen
bijvoorbeeld: wat je hebt gezien, toch toetsen op grote schaal (= deductie) klopt het met
realiteit?
Deductie
● het gaat over kansen - hypothesen gaan gieten in de realiteit (verklaringen
koppelen)
● vanuit theorie of ideeën - getoetst aan de realiteit
● van theorie naar data
De wetmatigheden zijn in sociale wetenschappen probabilistisch =
waarschijnlijk, de kans is groot dat het fenomeen zich voordoet, geen absolute
zekerheid (geen deterministische wetmatigheid)
Onafhankelijkheid en objectief
● onafhankelijk van de opdrachtgever
● onafhankelijk van de onderzoeker
○ onderzoek niet in bepaalde richting sturen, opletten voor suggestieve
vragen, resulaten niet in bepaalde richting sturen
○ geen persoonlijke voordelen/belangenvermenging
Betrouwbaar (exactheid)
● exactheid: dezelfde of gelijkaardige resultaten bij herhaling
“Herhaal jijzelf of een andere onderzoeker het onderzoek op een ander moment, bij
dezelfde of andere eenheden , dan moet je dezelfde of gelijkaardige resultaten bekomen”
● toevalsfouten: toevallige fouten in de opzet of uitvoering van het
onderzoek kan de betrouwbaarheid aantasten
● afwezigheid van toevallige fouten -> betrouwbare resultaten zijn resultaten
die niet toevallig zijn
● hoe meer toevallige fouten, hoe onbetrouwbaar
● hoe meer eenheden in onderzoek, hoe onbetrouwbaarder -> OMVANG
● in alle fasen van onderzoek kan betrouwbaarheid op helling staan
● vooral belangrijk in kwantitatief onderzoek
● betrouwbaarheid als voorwaarde voor geldigheid maar geen garantie
erop
Valide of geldigheid
4
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur danillineschaubroeck. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €7,39. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.