Aardrijkskunde samenvatting systeem aarde: H4 Verder kijken dan de costa's
5 vues 0 fois vendu
Cours
Aardrijkskunde
Type
VWO / Gymnasium
Book
De Geo - Aarde Systeem aarde Studieboek vwo
Dit is mijn samenvatting van hoofdstuk 4 van het boekje: Systeem aarde. Dit is een korte samenvatting en bevat de belangrijkste punten. De samenvatting is met dezelfde tekens als in het boek gemaakt, dus je kunt makkelijk terugvinden in welk stuk de informatie staat.
De inhoud is als volgende:
H4...
Aardrijkskunde samenvatting systeem aarde: H2 Afbraak en vorming van landschappen
Tout pour ce livre (80)
École, étude et sujet
Lycée
VWO / Gymnasium
Aardrijkskunde
5
Tous les documents sur ce sujet (2438)
Vendeur
S'abonner
mayke789
Avis reçus
Aperçu du contenu
H4 Verder kijken dan de costa’s
4.1 Aardbevingen en vulkanen
Ligging en topografie
► Middellandse Zeegebied in veel opzichten uniek.
● Het is de grootste binnenmeer op aarde: twee toegangen (Straat van Gibraltar en
Suezkanaal) en verschillende bekkens (zoals Adriatische Zee en Egeïsche zee).
● Er is een gevarieerd landschap:
- veel reliëf
- veel boomgaarden op hellingen
- steile kusten
- weinig uitgestrekte stranden
- veel eilanden en baaien
- aardbevingen en vulkanisme
Op de grenzen van platen
► Grens van twee continentale platen: Afrikaanse en Euraziatische plaat. Door beweging
van deze platen zijn in grensgebied veel kleine platen met eigen bewegingsrichting ontstaan
→ complexe geologie. Door botsing → gebergten. Door subductie → vulkanen.
Ontstaan van de alpiene bergen
► 180 miljoen jaar geleden: bij uiteenvallen Pangea ontstond Tethyszee tussen Afrika en
Europa. Bij mid-oceanische rug in de Tethyszee vormde lava nieuwe oceaanbodem (basalt)
→ zee steeds breder. Op zeebodem: sedimentatie klei en kalk en langs randen zand. Druk
op sedimenten → verhard tot gesteenten.
● 120 miljoen jaar geleden, vanaf Krijt, beweegt Afrika weer naar noorden → Tethyszee
kleiner + door druk ontstaan kleine platen. Er zijn subductiezones bij Alpen en zuiden
Middellandse Zee. Ontstaan Alpen in Tertiair: botsing kleine Apulische plaat tegen
landmassa bij Duitsland.
● Ontstaan Pyreneeën en Karpaten in dezelfde tijd (botsing Iberische plaat tegen
Euraziatische plaat). Alpen, Pyreneeën en Karpaten vormen alpiene plooiingsgebied.
Tektoniek in de Egeïsche Zee
► De Afrikaanse plaat beweegt naar noorden en duikt onder de Egeïsche plaat die naar
zuiden beweegt → eilandenboog. Subductiezone schuift steeds meer naar zuiden →
Egeïsche plaat rekt uit, wordt dunner en zee dieper → ontstaan diepzeebekken. Zo is ook
Tyrrheense zee ontstaan.
Vulkanen
► Explosieve stratovulkanen Middellandse Zeegebied bij subductiezones, bijvoorbeeld:
● Santorini + eilanden in de buurt: ontstaan bij convergente breuklijn tussen twee
oceanische platen → eilandenboog met vulkanen en caldeira.
● Etna: ontstaan bij subductie van de Afrikaanse plaat. Karakter vulkaan verandert: wordt
minder explosief.
, ● Vesuvius: altijd zeer heftige uitbarstingen bijv. 79 na Chr. uitbarsting met meer dan 10.000
doden, laatste uitbarsting 1944. Gevaar is groot want in de nabijheid ligt de grote stad
Napels.
Aardbevingen
► Veel zware aardbevingen bij actieve plaatgrenzen in Italië, Griekenland en Turkije.
● Arabische plaat noordwaarts → Anatolische plaat westwaarts → Turkije beweegt daardoor
5 à 6 cm per jaar naar westen. Twee breuklijnen: noordelijke breuklijn langs kust Zwarte Zee
(Anatolische breuklijn) en zuidelijke breuklijn verdwijnt bij Sicilië in zee.
● Door beweging Apulische plaat: veel aardbevingen in Italië.
Problemen bij natuurrampen
► Voorkomen van natuurrampen niet altijd mogelijk: vulkaanuitbarstingen zijn moeilijk te
voorspellen. Er kunnen tekenen zijn, maar onzekerheid is groot.
● Bij uitbarsting Vesuvius in korte tijd 600.000 mensen evacueren → bijna onmogelijke
opgave.
● Aardbevingen zijn ook moeilijk te voorspellen. Het is zeker dat zich in sommige gebieden
binnen afzienbare tijd nieuwe aardbevingen zullen voordoen: maar wanneer precies?
Maatregelen
► Hazard management = maatregelen om risico’s van natuurrampen te beheersen en
voorspellen, door:
● onderzoekstechnieken en modellen: met meer inzicht in platentektoniek kan men
risicokaarten en evacuatieplannen maken.
● waarschuwingssystemen: tijdige waarschuwing van bevolking voor aardbevingen en
vulkaanuitbarstingen.
● rampenplannen: draaiboeken voor hulpverlening en evacuatie.
● bouwtechnische maatregelen: zoals rubberfunderingen om trillingen op te vangen.
4.2 Klimaat, plantengroei en landbouw
Klimaat
► In grote gebieden heerst Cs-klimaat (Middellandse Zeeklimaat met warme, droge zomers
en neerslagrijke winters). Cf-klimaat in Noord-Spanje. BS-klimaat in Zuidoost-Spanje.
BW-klimaat in landen ten zuiden van de Middellandse Zee. EH-klimaat in hoge bergen.
Afwisseling van zomer en winter
► Verklaring klimaten kan met de grote druk- en windsystemen. In zomer bevinden
hogedrukgebieden zich noordelijker dan in winter. Dat komt door opschuiving ITCZ naar
noorden.
● In juli ligt er door opwarming een lagedrukgebied boven de Sahara. Omdat de zee
langzamer opwarmt, ligt op breedte Middellandse Zeegebied met uitlopers over Marokko,
Spanje en Italië hogedrukgebied = Azoren-Hoog → weinig neerslag. Aanlandige wind bij
Noord-Afrika is toch vrij droog door warm landoppervlak → wolken lossen op.
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur mayke789. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €2,99. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
