MAATSCHAPPELIJKE VORMING
THEMA 1: KLIMAATOPWARMING
SESSIE 1 DE STAAT VAN HET KLIMAAT
ENKELE DEFINITIES
Weer = kortstondig, grillig en lokaal
Klimaat = gemiddeld weer over langere periode (minimum 30j) voor bepaalde regio in de wereld
Het verschil tussen lokaal (België) en globaal (de wereld) is héél belangrijk
- Klimaatverandering = het gevolg van klimaatopwarming(en)
- Klimaatopwarming = overal ter wereld stijgt de temperatuur, dit zorgt voor snellere (lokale)
temperatuurverschillen die de beschaving in gevaar brengen (meeste juiste term)
- Opwarming van de aarde = alles aan de oppervlakte wordt warmer, de aarde niet
- Klimaatverstoring = relatief nieuw begrip die angst oproept bij de mensen, niet gebruiken!
KLIMAATVERANDERING IN BELGIË
Extreme weerfenomenen
- Dubbel zoveel dagen met extreme neerslag (hagel, …) dan 50j geleden
- Vooral extreme neerslag in de zomer
Temperatuur
- Gemiddelde temperatuur in België is 2° warmer geworden
- De nachten zijn warmer
- Het warmst gemeten jaar was 2020, binnen de 5j zeker nieuw record
Neerslag
- Het regent meer dan vroeger (9%)
- Het regent meer in de herfst en winter, de lente is droger geworden
- De zomer is nog steeds even nat, maar er zijn minder regendagen
Invloed op dieren en planten
- Zuiderse soorten overwinteren steeds vaker in België
- Koud minnende soorten, zoals de Keikikker, verdwijnen
- Aantal vervelende soorten, zoals Tijgermug en Processierups, vinden de weg naar België
- Groeiseizoen start en eindigt maand vroeger/later
,KLIMAATVERANDERING OP WERELDVLAK
Wereldwijde temperatuur
- Stijging van 1,2° gedurende afgelopen 140j
- Grootste stijging: 1980 (-0,2°) tot 2021 (0,61°)
- Het land warmt sneller op, Noordelijk halfrond heeft meer land dus warmt sneller op
IJs
- Zee-ijs drijft op de oceaan en heeft geen invloed op de stijging van de zeespiegel. Het heeft wel invloed
op de opwarming vd aarde. Het wit van zee-ijs zorgt ervoor dat 90% vd warmte teruggekaatst wordt.
Als dit smelt zorgt de donkere zeemassa ervoor dat slechts 10% vd warmte wordt teruggekaatst.
- Landijs doet de zeespiegel wel stijgen. Op Groenland en Antarctica ligt er nog landijs om de zeespiegel
75m te doen stijgen.
- Het ijs daalt drastisch in de loop vd jaren
Zeespiegel
- De zeespiegel stijgt nu met een snelheid van 35cm/100j. In de loop van de jaren zal dit cijfer stijgen
naar 40, 45, …
- Voorlopig is er geen gevaar, maar de toekomst belooft niet veel goeds.
Biodiversiteit
- Zo’n 28% van alle (gekende) diersoorten wordt met uitsterven bedreigd.
- Klimaatverandering staat ‘slechts’ op de 7de plaats als boosdoener hiervan. Het zal echter stijgen in
plaats doorheen de jaren.
- Boven klimaatverandering staat uitbuiting, landbouw, bevolking, migratie van soorten, ziektes,
vervuiling en bouw
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
SESSIE 2 OORZAKEN
, Je moet iets weten over:
- Broeikaseffect
- Soorten broeikasgassen
- Menselijke activiteiten die broeikasgassen uitstoten
HET BROEIKASEFFECT
- Zonlicht brengt kleine energiebundeltjes (fotonen) mee die opwarmen
- Alle objecten (wij, de aarde, …) vuren fotonen af
- De aarde ontvangt dus niet enkel, maar straalt ook weer af naar de ruimte in vorm van onzichtbare
infraroodstraling. Dit koelt de planeet af
- Zolang dit in balans blijft, blijft temperatuur op aarde constant. Zo niet, dan koelt/ warmte aarde
- Hoe meer broeikasgassen in de lucht, hoe moeilijker de fotonen wegkunnen
- Proefje met meerdere jassen aandoen
- Koolstofcyclus
o Constante wisselwerking koolstof tss atmosfeer, aarde en oceanen
o Zolang dit constant blijft, is er geen probleem
o Vergelijking met bad (zolang 1 en 3 gelijk zijn, is er geen probleem)
Kraan (invoer CO2) = 1
Bad (inhoud CO2) = 2
Stop (afvoer CO2) = 3
Kraan is reeds te veel (4 – 5 %) opengedraaid
SOORTEN BROEIKASGASSEN
