Handelswetenschappen 2022-2023
Inleiding tot fiscaliteit
DEEL 1: INLEIDING
Inleiding
1. Het begrip belasting
= een heffing opgelegd door een overheid volgens bepaalde rechtsregels met
het oog op het verzamelen van financiële middelen die nodig zijn om uitgaven
te doen in het algemeen belang.
2. Kenmerken van een belasting
• Dwingend karakter ("opgelegd") wij moeten ons houden aan de
belastingen wetten, als we dat niet doen worden we daarvoor
gesanctioneerd. Die sancties kunnen door de administratie zelf worden
opgelegd (bv belastingverhoging), maar er kunnen ook (in erge gevallen)
strafrechtelijke sancties worden opgelegd (bv gevangenisstraf, sluiting van
onderneming, beroepsverbod)
• Financieel doel = hoofddoel door middel van belastingen wil de
overheid de nodige fondsen verzamelen om allerlei uitgaven te bekostigen.
De belastingopbrengsten in ons land is veruit de belangrijkste bron om de
staatsuitgaven de bekostigen.
• Geen onmiddellijk aanwijsbare tegenprestatie ("algemeen belang")
de belastingen komen in 1 grote pot terecht en daaruit haalt de overheid
geld uit om te gebruiken in het algemeen belang (bv nieuwe wegen
aanleggen, onderwijs, …)
Zijn bijgevolg bvb. GEEN belastingen:
Strafrechtelijke boetes is dwangmatig, maar die strafrechtelijke boetes
hebben geen financieel doel. Een verkeersboete heeft als hoofddoel om het
verkeer veilig te laten verlopen.
Inkomgelden van bijvoorbeeld musea en zwembaden zijn belangrijke
inkomsten voor de overheid, maar zijn geen belastingen want dat is niet
dwangmatig en er is een individuele tegenprestatie als we dat wel doen
Aankopen van vervoerbewijzen van openbare vervoersmaatschappijen
Retributies (tolgelden, parkeerretributies, havenrechten,…) soms wordt
dat wel als een belasting aanzien. Maar dat zijn geen belastingen omdat er
onmiddellijk een zichtbare tegenprestatie is.
Parafiscale bijdragen = de sociale zekerheidsbijdragen is dwangmatig,
maar juridisch vormen ze in België geen belastingen want er is geen
financieel doel aanwezig. Hetgeen dat van de sociale bijdragen bij de
overheid terecht komt, wordt niet gebruikt om nieuwe wegen aan te leggen
of te investeren in onderwijs. De sociale bijdragen komen terecht bij een
aparte rechtspersoon, die deze gaat gebruiken voor bijvoorbeeld
vervangingsinkomen voorzien voor zieken, werkloosheidsuitkering,
pensioen, … (in heel veel andere landen zijn het wel belastingen)
1
,Handelswetenschappen 2022-2023
3. Noodzakelijk karakter van belastingen
3. Functies van belastingen
• De financiële functie => belangrijkste!
• De economische functie
• De sociale functie
De financiële functie
• Principe: Belastingen bestaan bijna uitsluitend uit bijdragen in geld om de
overheidsuitgaven te helpen financieren (vroeger waren er belastingen in
natura, deze bestaan nu ook nog bijvoorbeeld de erfbelasting; er is een
mogelijkheid om deze belasting in natura te betalen => u zou kunstwerken
als betaling kunnen aanbieden, hiervoor komt een commissie samen om de
waarde te bepalen; deze maatregel is gekomen om het kunstpatrimonium in
ons land te houden)
• België kent hoge belastingdruk
• Relatieve belastingdruk in Europa (belastinginkomsten 2018, incl.
sociale bijdragen, als % van het BBP – Bron: www.taxlive.nl:
1. Frankrijk : 48,4%
2. BELGIË: 47,2% (31% sociale bijdragen; 27% personenbelasting, 15%
BTW)
3. Denemarken: 45,9%
Belastingdruk > 40% (Zweden, Finland, Oostenrijk, Italië en Luxemburg)
Gemiddelde: 40,3%
Luxemburg: 40,7% Spanje: 35,4%
Nederland: 39,2% Verenigd Koninkrijk: 35%
Deze cijfers houden ook rekening met de parafiscale bijdragen en dat is zeer
hoog in België. En in andere landen is die meestal veel lager. Maar toch blijven er
hier veel mensen wonen, dat is omdat er ook veel voordelen aan verbonden zijn,
zoals een vervangingsinkomen krijgen als we ziek zijn of een
werkloosheidsuitkering ontvangen. Niet alle landen bieden dit aan.
2
,Handelswetenschappen 2022-2023
België hoogste belastingdruk op arbeid binnen OESO (2020)
Bron: https://www.oecd-ilibrary.org (Taxing Wages 2021 – OECD)
1. België 51,5% (voor een alleenstaande zonder kinderen en een
gemiddeld inkomen)
2. Duitsland 49,0%
3. Oostenrijk: 47,3
4. Frankrijk 46,6%
5. Italië 46%
…
16. Spanje 39,3%
17 Luxemburg 37, 5%
…
20 Nederland 36,4%
…
37 Chili: 7%
38 Colombia: 0%
Het cijfer geeft het verschil aan tussen de totale kost voor de werkgever en het
nettoloon van de werknemer. Gemiddelde voor alle OESO landen: 34,6%
Wij hebben de hoogte parafiscale druk binnen heel de OESO op het
arbeidsinkomen. Dat wil zeggen dat op een brutoloon van 100, er 51,5 euro in de
schatkist belandt en 48,5 euro in de handen van de werknemer.
3
, Handelswetenschappen 2022-2023
België hoogste belastingdruk op arbeid binnen OESO (2020)
Gezin met 1 gemiddeld inkomen en 2 kinderen
1. Turkije: 38,2%
2. Frankrijk: 37,9%
…
7. België: 34,9%
Gemiddelde binnen OESO: 24,4%
=> de belastingdruk valt opeens een heel stuk lager uit. Frankrijk komt nu boven
ons te staan. Dit wil zeggen dat ons belastingsysteem wel rekening houdt met
kinderen ten laste en ook met het feit dat er 1 inkomen is binnen het gezin. =
huwelijksquotiënt. Onze inkomstenbelasting is een progressieve belasting (als je
weinig verdiend = weinig betalen) personenbelasting start aan een tarief van
25% en dat kan stijgen tot 50%.
Gezin met 2 inkomens (1 gemiddeld en 1 67% van het gemiddelde) en 2
kinderen
1. België: 43,4%
Gemiddelde binnen OESO: 28,9%
=> hier is een dubbel inkomen, dan stijgt België opnieuw naar de eerste plaats.
Fiscale druk in België is hoog ten opzichte van andere landen => essentie!
• Tarieven vennootschapsbelasting (OESO):
• Het Europees gemiddelde gaat de laatste jaren in dalende lijn.
• Ons belastingtarief werd vanaf 2018 van 33,99% verlaagd naar 29,58% en
vanaf 2020 naar 25%
Opmerking: KMO’s betalen 20% vennootschapsbelasting op de eerste
100.000 € belastbare winst
• Vergelijking met ons omringende landen (2021 - maximale tarieven):
Bron: https://www.duijntax.com/tarieven-belasting-europa/
Frankrijk: 28%
Nederland: 20/25%
Duitsland: 15/30%
Luxemburg: 17%
• Tarieven BTW
• België plaats 10 in EU met 21%
• Successierechten en schenkingsrechten
4