Uitgebreide samenvatting van de examenstof maatschappijwetenschappen VWO 2023.
- Alle domeinen komen aanbod;
- Opgedeeld in vijf hoofdthema's: cultuur, onderzoek, paradigma's, moderne tijd & geopolitiek;
- Hoofdthema's opgedeeld in deelonderwerpen;
- Alle onderwerpen worden duidelijk uitgeleg...
Inhoudsopgave
Cultuur.......................................................................................................................................................... 2
Les 1 – Cultuur......................................................................................................................................................2
, Les 3 – Sociale instituties......................................................................................................................................5
Les 4 – Kapitaal....................................................................................................................................................5
Les 5 – Identiteit...................................................................................................................................................5
Les 6 – Hokjes denken..........................................................................................................................................6
Les 7 – Dimensies van hofstede............................................................................................................................7
Les 8 – Identiteit van de Nederlander..................................................................................................................8
Les 9 – Binding en groepsvorming.......................................................................................................................9
Les 10 – Sociale cohesie & sociale controle........................................................................................................11
Les 12 – Samenlevingsvormen...........................................................................................................................11
Les 13 – Sociale ongelijkheid..............................................................................................................................13
Onderzoek................................................................................................................................................... 13
Les 2 & 3 – Hypothese & variabelen...................................................................................................................13
Les 4 – Opzetten van een onderzoek..................................................................................................................14
Les 5 – Onderzoeksmethoden............................................................................................................................15
Les 6 – Grafieken en tabellen interpreteren.......................................................................................................17
Les 7 – Experimentele- + controlegroep & placebo + nocebo............................................................................17
Les 8 – Causaliteit en correlatie.........................................................................................................................18
Les 10 & 11 – Eisen aan onderzoek....................................................................................................................19
Les 12 – Media & objectiviteit............................................................................................................................20
Politiek................................................................................................................................................................21
Les 1 - Macht......................................................................................................................................................21
Les 2 – De staat..................................................................................................................................................23
Les 3 – Trias Politica...........................................................................................................................................24
Les 4 – Democratie?...........................................................................................................................................25
Les 5 – -ismen.....................................................................................................................................................26
Les 6 – Politieke partijen....................................................................................................................................29
Les 7 – Modellen.................................................................................................................................................29
Les 8 – Representatie & representativiteit.........................................................................................................33
Les 9 – Democratisering.....................................................................................................................................33
Les 10 – Socialisatie & Participatie.....................................................................................................................34
Les 11 – Samenwerking & conflict.....................................................................................................................36
Paradigma’s................................................................................................................................................. 37
Les 1 – Paradigma’s, algemeen..........................................................................................................................37
Les 2 – Paradigma’s – welke zijn er?..................................................................................................................38
Les 3 – Paradigma’s vs Socialisatie....................................................................................................................40
Les 4 – Paradigma’s vs macht............................................................................................................................40
Les 5 – Paradigma’s vs Sociale Cohesie..............................................................................................................41
Les 6 – Paradigma’s vs Sociale Ongelijkheid......................................................................................................42
1
, Les 7 – Paradigma’s vs Rationalisering..............................................................................................................43
Les 8 – Paradigma’s vs Globalisering.................................................................................................................44
De moderne tijd........................................................................................................................................... 45
Les 5 – Kenmerken van de moderne samenleving.............................................................................................45
Les 6 – Voor- en nadelen modernisering............................................................................................................47
Les 7 – Individualisering.....................................................................................................................................48
Les 8 – Democratisering.....................................................................................................................................49
Les 9 – Rationalisering.......................................................................................................................................50
Les 12 – Paradoxen van de moderne samenleving............................................................................................51
Geopolitiek.................................................................................................................................................. 52
Les 1 – De post (klassieke) orde.........................................................................................................................52
Les 2 & 3 – Europese Unie..................................................................................................................................54
Les 4 – De Verenigde Naties...............................................................................................................................55
Les 5 – De NAVO.................................................................................................................................................56
Les 6 & 7 – Gedrag van staten...........................................................................................................................56
Les 8 – Buitenlandsbeleid Nederland.................................................................................................................59
Les 9 – Meten van macht tussen staten.............................................................................................................59
Les 10 – Falende staten......................................................................................................................................60
Les 11 – Evolutionistische en afhankelijkheidstheorieën...................................................................................61
Les 12 – Oorzaak van conflict (Marx vs Huntington).........................................................................................61
Les 13 – Politiek vs Globalisering.......................................................................................................................62
Cultuur
Periode 4.1
Les 1 – Cultuur
Toen je geboren was, was je geen onbeschreven blad. Je neemt namelijk bepaalde zaken
over van je ouders.
Onbeschreven blad: De bekende Latijnse benaming hiervoor is: ‘tabula rasa’
Nature: Aangeboren kenmerken.
Nurture: Aangeleerde kenmerken.
Vanaf het moment dat je geboren bent ga je je verhouden tot de jouw omringde cultuur.
Cultuur (officiële definitie): Het geheel van voorstellingen, uitdrukkingsvormen,
opvattingen, waarden en normen die mensen als lid van een groep of samenleving
hebben verworven.
Voorstellingen: Beelden die mensen hebben over een bepaalde gebeurtenis.
Voorstellingen zijn ook verhalen over de geschiedenis.
Uitdrukkingsvormen: Materiele aspecten van een cultuur.
2
, Opvattingen: Ideeën die passen in een waardesysteem. Voorbeelden van
waardesystemen zijn ‘hedonisme’, ‘socialisme’, ‘liberalisme’, hindoeïsme of de islam.
Waarden: Abstracte idealen die de meeste mensen hebben, zoals in Nederland is de
top drie: ‘solidariteit’, ‘vrijheid’ en ‘gelijkwaardigheid’.
Normen: Regels om een waarde te realiseren. Een regel kan formeel of informeel zijn
(vastgelegd zijn of niet). Bij de waarde solidariteit horen bijvoorbeeld normen als
‘elkaar helpen’, ‘het terecht vinden dat er een werkeloosheidswet is’. Bij de waarde
vrijheid hoort de norm artikel 6 en 7 van de grondwet (godsdienstvrijheid en vrijheid
van meningsuiting).
In elke cultuur zijn subculturen te onderscheiden.
Subculturen: zijn levensstijlen van groepen mensen die zij deels ontlenen aan de
dominante cultuur, en die er deels van afwijken.
Culturen zijn tijd- en plaatsgebonden. En cultuur leer je aan. Dit heet socialisatie.
Socialisatie: Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de
groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit
opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen.
Culturen zijn wat statisch, maar ook een tikkie dynamisch, omdat de bevolking van mening
kan veranderen.
Les 2 – Socialisatie
Socialisatie: het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de
groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren.
Door de omgang met de groepen (socialisatoren) waartoe men behoort, vindt er
voortdurende beïnvloeding ven cultuuroverdracht plaats. Voor een groot gedeelte is
socialisatie een proces van aanpassing van het individu aan de cultuur van de samenleving.
Maar het is geen blinde aanpassing.
Socialisatoren: Factoren die voor cultuuroverdracht zorgen, bijv. het gezin, school, de
wet en de media.
Op den duur internaliseren mensen de waarden, normen, opvattingen en gedragingen. Ze
worden zo vanzelfsprekend dat mensen die als ‘tweede natuur’ gaan ervaren.
Internaliseren: Het proces waarbij mensen zich door socialisatie bepaalde sociale
regels eigen maken, zodat deze regels na verloop van tijd niet langer worden
beschouwd als van buitenaf opgelegde voorschriften, maar als richtlijnen die men
zelf heeft gekozen.
In socialisatieproces kunnen ook waarden worden overgedragen die met elkaar kunnen
botsen, zoals gehoorzaamheid of vrijheid.
3
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur janneke1401. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €5,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
