Samenvatting Internationaal Recht - Open Universiteit
Internationaal recht aantekeningen hoorcolleges en kennisclips
Inleiding internationaal recht
Tout pour ce livre (29)
École, étude et sujet
Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Rechtsgeleerdheid
Inleiding Internationaal recht (JUR1IINT)
Tous les documents sur ce sujet (34)
Vendeur
S'abonner
isabelbrouwers37
Aperçu du contenu
Aflevering 5. Fundamentele principes van de internationale betrekkingen
Blok A: de vindplaatsen voor de algemene gedragsregels in het internationale recht
In welke specifieke documenten vinden we de meest centrale uitgangspunten voor het
internationale rechtsverkeer?
1. VN-Handvest: dat dateert van 1945. Je kunt het ook aanmerken als de grondwet van de
internationale gemeenschap. Art. 2 VN-Handvest is een hoeksteenbepaling zou je kunnen
zeggen, we vinden een aantal belangrijke uitgangspunten daarin terug:
- In art. 2 lid 1 vinden we terug dat de VN gebaseerd is op het principe van soevereine
gelijkheid van de leden van die organisatie. Soevereine gelijkheid betekent:
n Dat alle staten ter wereld (juridisch gezien) dezelfde status hebben.
n En dat betekent ook dat alle staten ter wereld elkaars status moeten respecteren;
dat die op voet van gelijkheid met elkaar omgaan.
n Dat betekent ook dat elke staat evenveel rechten heeft en ze beschikken over
dezelfde rechten. Een staat heeft niet juridisch meer rechten dan de ander. Er zijn
natuurlijk verschillen in omvang en verschillen in bevolkingsomvang en politicologen
zouden ook zeggen er zijn verschillen in macht. Maar kijken we positivistisch dan
moeten we constateren soevereine gelijkheid betekent ook ze hebben allemaal
hetzelfde pakket aan rechten en verplichtingen.
n Het element soevereiniteit wat je hierin terugvindt, drukt dus ook uit dat staten
elkaars rechten moeten erkennen en doen daar geen afbreuk aan.
- In art. 2 lid 2 vinden we terug dat alle leden van de VN gehouden zijn om zich te houden aan
de regels van het VN-Handvest. Dit is eigenlijk een concretisering in de context van de VN van
het beginsel van pacta sunt servanda. Als je lid bent geworden van deze organisatie, en
vrijwel alle staten ter wereld zijn lid, dan ben je partij bij het VN-Handvest en dan moet je je
uiteraard logischerwijs aan de daarin opgenomen regels houden.
- In art. 2 lid 3 vinden wet terug dat alle leden ertoe zijn gehouden om hun geschillen, als die
bestaan en als ze ervoor kiezen om die geschillen te willen beslechten, vreedzaam te
beslechten.
- In art. 2 lid 4: het verbod op het gebruik van geweld en zelfs een verbod op het dreigen met
geweld.
- In art. 2 lid 7: een verbod om je te mengen in de interne aangelegenheden van andere
staten. Lid 7 ziet hier op de VN als organisatie, maar onderliggend hier zien we een beginsel
over je niet mengen in andermans aangelegenheden, het gebod om niet interveniëren of het
verbod om te interveniëren. Je ziet ook terug hier dat je elkaars rechtsmacht moet
respecteren en ook dat heeft iets te maken met de soevereine gelijkheid.
2. Friendly Relations Declaration: dit is eigenlijk een resolutie geweest van de VN en in het
bijzonder van de Algemene Vergadering. Het is aangenomen door de Algemene Vergadering
in 1970 met algemene stemmen. Met algemene stemmen wil zeggen er was consensus in de
internationale gemeenschap over alles wat we in dit document, in deze verklaring
terugvinden. Juridisch gezien is deze resolutie niet bindend, maar ook hiervoor geldt hij is
wel heel erg gezaghebbend.
- In de Friendly Relations Declaration vinden we terug wederom het geweldsverbod: dit is dus
in 1970 nog een keer unaniem bekrachtigd door alle leden van de internationale
gemeenschap op het hoogtepunt van de Koude Oorlog. Ondanks alle conflicten en potentiële
conflicten, ondanks de spanningen ook tussen de communistische wereld en de
kapitalistische wereld, desondanks in de Algemene Vergadering van de VN zeggen alle leden
bij consensus wij vinden die kernwaarde uit 1945 nog steeds belangrijk waaronder het
verbod op het gebruik van geweld en zelfs het dreigen met geweld. Wat we ook terugvinden
– wat men dus ook nog steeds vond op dat moment in de tijd – is opnieuw een
onderstreping dat staten zich niet moeten mengen in elkaars interne aangelegenheden. Hier
, is het zelfs logsgemaakt van de VN, het is hier algemener verwoord. Het gebod om niet te
interveniëren of het verbod om te interveniëren. Die uitdrukkelijke beklemtoning is weer iets
wat zijn eigen waarde heeft. De laatste alinea bekrachtigt nog eens dat het hier gaat om de
uitgangspunten van de internationale rechtsorde.
3. Regels van gewoonterecht: een belangrijke vindplaats voor de basisregels voor het
internationale rechtsverkeer.
4. Bijzondere verdragen: verdragen die iets te maken hebben met het internationaal
rechtsverkeer en die ook rechtssubjecten sturen in hun onderlinge verhoudingen. Vb. je zou
kunnen kijken hoe het zit voor het diplomatieke verkeer, o.a.: Weense conventies. Of bijv.
luchtvaart-, zee en ruimterecht, o.a.: Chicago Conventie, Montego Bay Conventie ofwel VN-
Zeerechtconventie, Maanverdrag.
Blok B: inzoomen op twee documenten en nader uitwerken van de belangrijkste kernbeginselen
Soms kan het lastig zijn om hele scherpe scheidslijnen te trekken tussen die verschillende beginselen.
Het onderliggende idee bij veel van deze beginselen is steeds weer dat principe van soevereine
gelijkheid van staten.
- Beginsel 1: het geweldsverbod (art. 2 lid 4 VN-Handvest) à verbod op het gebruik van
geweld, maar ook een verbod op de dreiging met geweld. (Het feit dat we dit hebben
vastgelegd wil uiteraard niet zeggen dat het niet gebeurt, maar het mag volgens het recht
dus niet). Het is heel duidelijk beklemtoond: staten moeten elkaars rechten respecteren en
hier hoort onder andere ook bij dat ze elkaars territoriale integriteit moeten respecteren. Als
je dan een aanval pleegt op je buurland of een land elders in de wereld, dan respecteer je
uiteraard niet de territoriale integriteit en dat is niet de bedoeling. Daarvoor kan verhaal
worden gehaald bijv. voor diverse internationale tribunalen. Mogelijkheden tot het
gebruiken van geweld:
1. Geweld mag alleen worden gebruikt met toestemming van de VN, op grond van hfst.
7 van het VN-Handvest.
2. Het recht op zelfverdediging, terug te vinden in art. 51 VN-Handvest.
- Beginsel 2: vreedzame beslechting van geschillen (art. 2 Handvest en de Friendly Relations
Declaration) à staten zijn dus verplicht om, als ze met elkaar in conflict raken en als ze die
willen oplossen (je bent niet verplicht om geschillen op te lossen), dan moet dat vreedzaam
gebeuren. Daar zijn diverse instrumenten voor, die zijn uitgewerkt in art. 33 VN-Handvest,
maar het uitgangspunt hier blijft the Pacific Settlement of International Disputes. Wat zijn die
instrumenten: onderhandelen, bemiddeling, benaderen van arbitrage, gerechtelijke wijze.
- Beginsel 3: het beginsel van non-interventie à staten mogen zich niet bemoeien met de
interne aangelegenheden van andere staten. Dat betekent ook dat staten geen druk mogen
uitoefenen op de politieke koers van andere staten. Het betekent ook heel concreet dat je je
niet op afstand mag mengen in interne conflicten van andere staten (door bijv. materiële
steun te gaan geven aan protestbewegingen of aan opstandelingen). Ook hier weer het
respecteren van territoriale integriteit is iets belangrijks als je op die manier ook hier
bepaalde groepen aan het steunen bent in een bepaald land dan kun je al gauw in strijd met
het idee van territoriale integriteit aan het handelen zijn.
n Aan het idee van non-interventie is een nadere invulling gegeven. In de zogenaamde
Nicaragua zaak die is beslist door het IGH in de jaren 80 is een nadere invulling
gegeven aan dit beginsel: de VS leverde in de jaren 80 niet alleen wapens aan de
contra’s in Nicaragua – een groepering die streed tegen de legale overheid; een
oppositiebeweging – , maar de VS stuurde bovendien experts om die contra’s te
trainen en adviseren. De VS had zelfs mijnen gelegd in de haven van Nicaragua zodat
de bevoorrading van regeringstroepen moeilijker zou worden. En ook voerde de VS
clandestien allerlei verkenningsvluchten uit, waarvan toch op een gegeven moment
duidelijk werd dat ze hadden plaatsgevonden. Het excuus van de VS hierbij was
Les avantages d'acheter des résumés chez Stuvia:
Qualité garantie par les avis des clients
Les clients de Stuvia ont évalués plus de 700 000 résumés. C'est comme ça que vous savez que vous achetez les meilleurs documents.
L’achat facile et rapide
Vous pouvez payer rapidement avec iDeal, carte de crédit ou Stuvia-crédit pour les résumés. Il n'y a pas d'adhésion nécessaire.
Focus sur l’essentiel
Vos camarades écrivent eux-mêmes les notes d’étude, c’est pourquoi les documents sont toujours fiables et à jour. Cela garantit que vous arrivez rapidement au coeur du matériel.
Foire aux questions
Qu'est-ce que j'obtiens en achetant ce document ?
Vous obtenez un PDF, disponible immédiatement après votre achat. Le document acheté est accessible à tout moment, n'importe où et indéfiniment via votre profil.
Garantie de remboursement : comment ça marche ?
Notre garantie de satisfaction garantit que vous trouverez toujours un document d'étude qui vous convient. Vous remplissez un formulaire et notre équipe du service client s'occupe du reste.
Auprès de qui est-ce que j'achète ce résumé ?
Stuvia est une place de marché. Alors, vous n'achetez donc pas ce document chez nous, mais auprès du vendeur isabelbrouwers37. Stuvia facilite les paiements au vendeur.
Est-ce que j'aurai un abonnement?
Non, vous n'achetez ce résumé que pour €3,49. Vous n'êtes lié à rien après votre achat.
