Samenvatting excretiestelsel
EXCRETIESTELSEL
FUNCTIONELE ANATOMIE VAN HET EXCRETIESTELSEL
- Excretiestelsel of urinair stelsel heeft 3 belangrijke functies:
o Excretie: verwijdering vn organische afvalstoffen uit lichaamsvloeistoffen
o Eliminatie: de lozing vn deze afvalstoffen nr buiten
o Homeostatische regeling: vn volume en concentratie opgeloste stoffen in
bloedplasma
- Excretie- of urinewegstelsel bestaat uit volgende structuren:
o 2 nieren: die urine afscheiden
o 2 urineleiders (ureter) : brengen urine vn
nieren nr urineblaas
o Urineblaas: word urine in verzameld en
tijdelijk opgeslagen
o Urinebuis (urethra): waardoor urine uit de
urineblaas nr buiten word afgevoerd
- Excretiestelsel speelt rol bij handhaving vn homeostase vn water en
elektrolytenconcentraties in lichaam
- Nieren produceren urine die metabole afvalproducten bevat
=> Stikstof bevattende verbindingen ureum en urinezuur, ionen en medicatie
- Hoofdfuncties vn nieren zijn:
o Vorming + afscheiding urine
o Productie en afscheiding vn erytropoëtine EPO, hormoon dat vorming rode
bloedcellen regelt
o Productie en afscheiding vn renine, belangrijk enzym vn bloeddruk
- Urine wordt opgeslagen in blaas en uitgescheiden via proces mictie
- Er zijn nog meer stelsels betrokken in excretie vn afvalproductie:
o Spijsverteringsstelsel:
Elimineert water, zouten, gal en afvalproducten via feces
De lever is levensnoodzakelijk orgaan
Elimineert producten vn vernietiging vn rode bloedcellen en
afbraak vn geneesmiddelen en toxines
o Ademhalingsstelsel:
Elimineert koolstofdioxide en kleine hoeveelheden water, in vorm vn
waterdamp
1
,Samenvatting excretiestelsel
o Huid:
Scheid volgende stoffen af:
Water en zouten (zweet)
Ureum (als nierfunctie verstoord is)
Aromatische stoffen (knoflook, kruiden en specerijen)
TOPOGRAFIE VAN DE NIEREN
- De nieren (ren dexter en ren sinister) zijn boonvormige organen
- Liggen dorsaal in buik aan weerzijde vn wervelkolom tussen 12 thoracale wervel en
3de lumbale wervel
- Nieren liggen tussen de spieren vn dorsale buikwand en het peritoneum =
retroperitoneaal
- Bijnieren nauwe relatie met nieren
o Liggen aan bovenpool vn nieren maar raakt ze niet
Capsula adiposa scheid deze vn elkaar
- ze lopen vn 12de borstwervel nr 3de lendenwervel
- Worden beschermd door onderste ribben
- Nierpoort (hilus) bevind ter hoogte L1
- Lengte-as vn beide nieren loopt nr onder-lateraal
- Rechternier ligt lager dan linkernier
(door grote lever)
2
, Samenvatting excretiestelsel
- Nieren liggen aan weerzijde wervelkolom, hebben elk contact met andere groep
structuren.
o Rechternier:
Boven: de rechterbijnier 1
Voor: rechterkwab vn lever 2, het
duodenum 3, de flexura coli dextra
(hepatica) vn dikke darm 4, dunne darm 5
Achter: diafragma 12, spieren achterwand
buikholte: m.transversus abdominis 13, m.quadratus lumborum 14,
m.psoas major 15
o Linkernier:
Boven: linkerbijnier 6
Voor: milt 7, maag 8, alvleesklier 9, jejunum
10, en flexura coli sinistra (lienalis) vn dikke
darm 11
Achter: diafragma 12, spieren vn achterwand
vn buikholte: m.transversus abdominis 13 m.quadratus lumborum 14,
m.psoas major 15
MACROSCOPISCHE ANATOMIE VAN DE NIEREN
- Nieren zijn roodbruin, boonvormige organen omgeven door kapsel capsula fibrosa
- Hebben instulping = nierpoort.
o Plaats waar a.renalis en nierzenuw nier binnenkomt
o v.renalis en ureter nier verlaten
- nier = opgebouwd uit lobben (lobi renales)
o elk bestaat uit mergpyramide (meddula) en schors (cortex)
UITWENDIGE ANATOMIE VAN DE NIEREN
- boonvormige organen
- 10 cm lang, 6cm breed, 3 cm dik ,150g zwaar
- Omgeven bindweefsel kapsel (capsula fibrosa)
- Liggen in en worden op hun plek gehouden door
perirenaal vetweefsel (capsula adiposa)
- Een renale fascie (fascia renalis), elastische vezels
omsluit nier en niervet
- Zit ook vetweefsel tussen de fascia renalis en
peritoneum
- Het hilum (hilus) = concave mediale rand vn nier waar bloed- en lymfevaten vn
nieren, de ureter en zenuwen binnenkomen
- Het nierbekken (pelvis renalis)= trechtervormig structuur dient als opvang voor de
nier gevormde urine. Verbonden met urinebuizen of ureters, urine loopt nr blaas
3